اپرای ماه: تفاوت بین نسخه‌ها

از irPress.org
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(تا پایان صفحهٔ ۹۷ بازنگری شد.)
جز (ربات: افزودن رده:کتاب جمعه)
 
(۱۱ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۶: سطر ۶:
 
[[Image:23-101.jpg|thumb|alt= کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۱|کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۱]]
 
[[Image:23-101.jpg|thumb|alt= کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۱|کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۱]]
 
[[Image:23-102.jpg|thumb|alt= کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۲|کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۲]]
 
[[Image:23-102.jpg|thumb|alt= کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۲|کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۲]]
{{بازنگری}}
+
 
  
  
سطر ۱۲: سطر ۱۲:
  
  
روزی بود، روزگاری بود پسرْ کوچولوئی بود که زندگیِ خوشی نداشت، و جائی می‌زیست که آفتابِ کافی به‌‌آن نمی‌تابید. هرگز پدر و مادرش را نشناخته بود، و پیشِ کسانی زندگی می‌کرد که نه خوب بودند و نه بد. کارشان زیاد بود و وقتی برای خوب یا بد بودن نداشتند.
+
روزی بود، روزگاری بود. پسرْ کوچولوئی بود که زندگیِ خوشی نداشت، و جائی می‌زیست که آفتابِ کافی به‌‌آن نمی‌تابید. هرگز پدر و مادرش را نشناخته بود، و پیشِ کسانی زندگی می‌کرد که نه خوب بودند و نه بد. کارشان زیاد بود و وقتی برای خوب یا بد بودن نداشتند.
  
  
سطر ۲۴: سطر ۲۴:
 
مردم ازش می‌پرسیدند: «مثلاً چه چیزهائی را؟»
 
مردم ازش می‌پرسیدند: «مثلاً چه چیزهائی را؟»
  
و میشل مورن جواب می‌داد: «آفتاب را!» و بعد با لبخندی به‌‌خواب می‌رفت. مردم می‌گفتند: «این بچه عقلِشو واقعاً از دست داده، همیشه تو عالمِ ماه سیر می‌کنه. باید ترتیب کلَّشو بدیم، باید کلّشو پُرِ سُرب کنیم.» و وقتی مردم بلندبلند این حرف‌ها را می‌زدند، میشل مورن می‌شنید و از خواب بیدار می‌شد.
+
و میشل مورن جواب می‌داد: «آفتاب را!» و بعد با لبخندی به‌‌خواب می‌رفت. مردم می‌گفتند: «این بچه عقلِشو واقعاً از دست داده، همیشه تو عالمِ ماه سیر می‌کنه. باید ترتیب کلََّشو بدیم، باید کلّشو پُرِ سُرب کنیم.» و وقتی مردم بلندبلند این حرف‌ها را می‌زدند، میشل مورن می‌شنید و ازخواب بیدار می‌شد.
  
 
بعد مردم ازش می‌پرسیدند: «خُب توی ماه یا بهتره بگیم روی ماه چی می‌بینی؟»
 
بعد مردم ازش می‌پرسیدند: «خُب توی ماه یا بهتره بگیم روی ماه چی می‌بینی؟»
  
- خیلی چیزها می‌بینم، از جمله آدم‌ها را که باعث خنده‌ام می‌شوند. گاهی اوقات هم کمی غمگینم می‌کنند، اما هرگز گریه‌ام نینداخته‌اند، بعضی اوقات هم چیزها یا کسانی را می‌بینم که واقعاً از تهِ دل خوشحالم می‌کنند. مردم می‌پرسیدند: «مثلاً چه‌طوری؟» و او می‌گفت که مامان و بابا را دوباره می‌بینم و مردم می‌گفتند: «آخر تو چه‌طوری می‌تونی اون‌ها رو ببینی در حالی که تا حالا قیافه‌شونو ندیدی و نمیدونی چه شکلی دارن.»
+
- خیلی چیزها می‌بینم، از جمله آدم‌ها را که باعث خنده‌ام می‌شوند. گاهی اوقات هم کمی غمگینم می‌کنند، اما هرگز گریه‌ام نینداخته‌اند، بعضی اوقات هم چیزها یا کسانی را می‌بینم که واقعاً از تهِ دل خوشحالم می‌کنند. مردم می‌پرسیدند: «مثلاً چه‌طوری؟» و او می‌گفت که مامان و بابا را دوباره می‌بینم و مردم می‌گفتند: «آخر تو چه‌طوری می‌تونی اون‌هارو ببینی در حالی که تا حالا قیافه‌شونو ندیدی و نمیدونی چه شکلی دارن.»
  
 
- من از همون اول شناختمشون.
 
- من از همون اول شناختمشون.
  
آخه چه‌طور تونستی اون‌ها رو بشناسی؟
+
- آخه چه‌طور تونستی اون‌هارو بشناسی؟
  
برای اینکه شبیه منند.
+
- برای اینکه شبیهِ منند.
  
همسال منند
+
- همسالِ منند.
  
 
بابا یک بچه ماه بود
 
بابا یک بچه ماه بود
  
مامان هم یک دختر بچه ماه بود
+
مامان هم یک دختر بچهٔ آفتاب بود
 +
 
 +
یک روز که داشتند می‌رقصیدند افتادند روی زمین کنار یک چشمهٔ آب که مثل آنها می‌خندید و آواز می‌خواند، و آن‌ها هم از بس شاد بودند با چشمه هم‌آواز شدند و چشمه هم با آنها رقصید. اما یک روز بدبختی روی آورد. چشمه رفت. مامان و بابا او را گم کردند و خودشان هم با او گم شدند. توی بدبختی افتادند و من هم با آن‌ها. خودِ شماها این قصه را این جوری برایم تعریف کردید. خُب کاری از دست‌شان ساخته نبود، نمی‌دانستند چه باید بکنند. یک دفعه بزرگ شده بودند، اما هنوز روی ماه کوچک و مامانی‌اند و در حالی که لبخند می‌زنند، به‌‌هم سلام می‌کنند.
 +
 
 +
مردم به‌‌حرف های میشل لبخند می‌زدند، چون بالاخره باید یک جوری وقتشان را می‌گذراندند.
  
یک روز که داشتند می‌رقصیدند افتادند روی زمین کنار یک چشمه آب که مثل آنها می‌خندید و آواز می‌خواند، و آنها هم از بس شاد بودند با چشمه هم آواز شدند و چشمه هم با آنها می‌رقصید. اما یک روز بدبختی روی آورد چشمه رفت مامان و بابا او را گم کردند و خودشان هم با او گم شدند. توی بدبختی افتادند و من هم با آن‌ها. خود شماها این قصه را این جوری برایم تعریف کردید خوب کاری از دستشان ساخته نبود، نمی‌دانستند چه باید بکنند یک دفعه بزرگ شده بودند، اما هنوز روی ماه کوچک و مامانی‌اند و در حالی که لبخند می‌زنند، به‌‌هم سلام می‌کنند.
+
بعد پرسیدند: «خُب، دیگه چی دیدی؟»
  
مردم به‌‌حرف های میشل لبخند می‌زدند چون بالاخره باید یک جوری وقتشان را می گذراندند.
+
- اُپرا دیدم.
  
بعد پرسیدند : خب دیگه چی دیدی؟
+
- اپرای پاریس رو؟
  
اپرا دیدم.
+
- عجب سؤالی! البته که نه، اپرای ماه رو دیدم.
  
اپرای پاریس رو؟
+
- چه جوری بود؟
  
عجب سوالی؛ البته که نه، اپرای ماه رو دیدم.
+
- به‌هیچ چیز شبیه نیست، شکلش هم دائم عوض می‌شه و تازه وقتی هم شکل اپرای پاریس بشه باز از اون قشنگتره. تو اپرای ماه، پرده وجود نداره.
  
چه جوری بود؟
+
- کسی ازت نپرسید چه چیزهائی وجود نداره، پرسیدیم چه چیزهائی وجود داره.
  
به هیچ چیز شبیه نیست، شکلش هم دائم عوض میشه و تازه وقتی هم شکل اپرای پاریس بشه باز از اون قشنگتره. تو اپرای ماه پرده وجود نداره. کسی ازت نپرسید چه چیزهایی وجود نداره، پرسیدیم چه چیزهایی وجود داره.
+
تو اپرای ماه همه چیز هست، اما خیلی قشنگتر از اون چیزهائی که برام تعریف‌کرده‌ین. تصورش رو هم نمی‌تونین بکنین. لُژ و مبل و میان پرده وجود ندارد، دستشوئی و راهرو و لوسترهای بزرگ هم نداره. با ستاره‌های کوچیک روشن می‌شه. همهٔ مردم هم روی صحنه میرن تا بخونن و برقصن. و حتی وقتی که ماه گِرد و کامل نیست، اپرا تموم و کامله. و وقتی می‌بینین که ماهِ تموم سرخه به‌‌خاطر روشنی‌های سرخ اپراست که همه جای ماه رو پوشونده.
  
تو اپرای ماه همه چیز هست، تو اپرای ماه همه چیز هست اما خیلی قشنگتر از اون چیزهایی که برام تعریف کرده ین. تصورش رو هم نمی‌تونین بکنین لژ و مبل و میان پرده وجود ندارد، دستشویی و راهرو و لوسترهای بزرگ هم وجود نداره. با ستاره‌های کوچیک روشن میشه. همه مردم هم روی صحنه میرن تا بخونن و برقصن. و تا وقتی که ماه گرد و کامل نیست، اپرا تموم و کامله و وقتی میبینین ماه تموم سرخه به‌‌خاطر روشنی‌های سرخ اپراست که همه ای ماه رو پوشونده هر روز شنه و در تموم محله های ماه، موسیقی پخش می شه. دیدم روی دریا گوسفندها آواز می‌خودن و با لباس پشمی روی موها، باله می‌رقصیدن.
+
هر روز جشنه و در تموم محله‌های ماه، موسیقی پخش می‌شه. دیدم روی دریا گوسفندها آواز می‌خوندن و بالباس پشمی روی موج‌ها، باله می‌رقصیدن.
  
مردم پرسیدند آیا بره کوچولوهای سفید شعر در روشنایی ماه را می‌خوندن؟
+
مردم می‌پرسیدن آیا برّه کوچولوهای سفید شعر «در روشنایی ماه» را می‌خوندن؟
  
نه این آواز قشنگی است اما مال زمینی‌هاست و آن بالابالاها از این آوازها وجود نداره
+
نه، این آواز قشنگی است اما مال زمینی‌هاست و آن بالابالاها از این آوازها وجود نداره.
  
پس چی می‌خوندن؟
+
- پس چه می‌خوندن؟
  
آهنگی که می‌خونن خیلی مشکل نیست و بعد شروع به‌‌خواندن کرد:
+
- آهنگی که می‌خونن خیلی مشکل نیست. و بعد شروع به‌‌خواندن کرد:
  
در روشنایی زمین
+
در روشنائی زمین
  
 
او آواز می‌خواند
 
او آواز می‌خواند
سطر ۷۶: سطر ۸۰:
 
او می‌خواند، چوپان چه زیباست
 
او می‌خواند، چوپان چه زیباست
  
چه قدر همه چیز همه ا زیباست
+
چه قدر همه چیز همه جا زیباست
  
 
چه قدر همه شاد و سرحالند
 
چه قدر همه شاد و سرحالند
سطر ۸۴: سطر ۸۸:
 
اما فردا هنوز سر جایش است.
 
اما فردا هنوز سر جایش است.
  
همه از کلبه‌ها بیرون بیایید،
+
همه از کلبه‌ها بیرون بیائید،
  
ای گوسفندان سیاه و بزهای خاکستری!
+
ای گوسفندان سیاه و بُزهای خاکستری!
  
 
ای فیل‌ها و خرها!
 
ای فیل‌ها و خرها!
سطر ۹۴: سطر ۹۸:
 
همه بیائید و ببینید که چوپان چه زیباست
 
همه بیائید و ببینید که چوپان چه زیباست
 
   
 
   
چقدر همه چیز همه ا زیباست
+
چه قدر همه چیز همه جا زیباست.
  
 
و سفیدی هلال ماه
 
و سفیدی هلال ماه
سطر ۱۰۰: سطر ۱۰۴:
 
در عظمت روز چه زیباست
 
در عظمت روز چه زیباست
  
ماه هر روز صبح در قهوه سیاه شب
+
ماه هر روز صبح در قهوهٔ سیاهِ شب
  
 
حمام می‌کند
 
حمام می‌کند
  
و بعد به‌‌غروب شب بخیر می‌گوید
+
و بعد به‌‌غروب شب‌بخیر می‌گوید
 
 
و به‌‌رعدی که می‌گذرد سفر بخیر می‌گوید
 
  
و عقربه های ساعت، زمان خوش شب و روز را به‌‌هم می‌بافند
+
و به‌‌رعدی که می‌گذرد سفربخیر می‌گوید
  
گاهی اوقات مردم با او هم آواز می‌شدند و از این کار لذت می‌بردند و همین باعث تغییری در زندگی‌شان می‌شد اما میشل مورن به‌‌خواندن ادامه نمی‌داد چون به‌‌نظر می‌آمد که مردم به‌‌جای واندن دارن درس پس می‌دهند البته آنها حسابی سعی خودشان را می‌کردند، اما خوب کمی ناراحت کننده بود میشل مورن هم به‌‌آنها می‌گفت لزومی ندارد با من هم آواز شوید.
+
و عقربک‌های ساعت، زمان خوش شب و روز را به‌‌هم می‌بافند
  
بگذارید بدون لالایی بخوابم، بگذارید رات به‌‌ماه خودم برگردم، دوباره فردا خواهم آمد و برای زودتر رسیدن سوار یک سیاره خواهم شد.
+
گاهی اوقات، مردم با او هم‌آواز می‌شدند و از این کار لذت می‌بردند و همین باعث تغییری در زندگی‌شان می‌شد. اما میشل مورن به‌‌خواندن ادامه نمی‌داد چون به‌‌نظر می‌آمد که مردم به‌‌جای خواندن، دارند درس پس می‌دهند. البته آن‌ها حسابی سعی خودشان را می‌کردند، اما خُب کمی ناراحت‌کننده بود. میشل مورن هم به‌‌آن‌ها می‌گفت لزومی ندارد با من هم‌آواز شوید، بگذارید بدون لالائی بخوابم، بگذارید راحت به‌‌ماهِ خودم برگردم، دوباره فردا خواهم آمد و برای زودتر رسیدن سوار یک سیّاره خواهم شد.
  
یک سیاره؟ چه طوری؟
+
- یک سیّاره؟ چه طوری؟
  
سیاره‌های کوچکی هستند که مثل تاکسی مسافر سوار می‌کنن.
+
- سیّاره‌های کوچکی هستن که مثل تاکسی مسافر سوار می‌کنن.
  
حتما قیمت فضایی سرسام آوری هم دارند.
+
- حتماً قیمت‌های فضائیِ سرسام‌آوری هم دارند.
  
نه، درحالی که حرکت می کند می شود سوارش شد و هرگزم بابت سواری چیزی از آدم نمی گیرن
+
- نه، در حالی که حرکت می‌کند می‌شود سوارش شد و یا از آن پیاده شد. و هرگزم بابتِ سواری چیزی از آدم نمی‌گیرن.
  
اما شاید اینطوری ادم یه دفعه بیفته و دردش بگیره
+
- اما شاید این طوری آدم یه دفعه بیفته و دردش بگیره.
  
وای تورو خدا راحتم بگذارید، بگذارید برگردم به‌‌ماه. آفتاب رو هم با خودم می برم، چون تمام روز سردم بود.
+
- وای تو را به‌خدا راحتم بگذارید، بگذارید برگردم به‌‌ماه. آفتاب رو هم با خودم می‌برم، چون تمومِ روز سردم بود.
  
چرا مگه مدرسه‌ات گرم نبود؟
+
- چرا مگه مدرسه‌ات گرم نبود؟
  
چرا یه کمی گرم بود اما، اما توی سرم سرد بود و هنوزم سرده. روزهای شن رو خیلی دوست دارم اون روز در زندان‌ها رو باز می‌کنن و همه جا چراغونی میشه، تموم شب کوچه‌ها پر رقص و آواز می‌شن و ماه هم به‌‌آوازهاشون روشنی می‌بخشه.
+
- چرا یه کمی گرم بود، اما توی سرم سرد بود و هنوزم سرده. روزهای جشن رو خیلی دوست دارم، اون روز درِ زندان‌ها رو باز می‌کنن و همه جا چراغونی می‌شه، تمومِ شب کوچه‌ها پُرِ رقص و آواز می‌شَن و ماه هم به‌‌آوازهاشون روشنی می‌بخشه.
  
ماه هم هیچی آواز می‌خونه؟
+
- ماه هم هیچی آواز می‌خونه؟
  
نه او هیچی نمی‌گه، فقط فکر می‌کنه. به‌‌این فکر می‌کنه که نور خورشید رو برامون بفرسته و هر چیم بیشتر فکر می‌کنه بیشتر نور برامون می‌فرسته. نورشم همیشه شاد و زیباست.
+
- نه او هیچی نمی‌گه، فقط فکر می‌کنه. به‌‌این فکر می‌کنه که نور خورشید رو برامون بفرسته، و هر چیَم بیش‌تر فکر کنه بیش‌تر نور برامون می‌فرسته. نورِشَم همیشه شاد و زیباست.
  
البته معروفه که می گن هرچی بدرخشه طلاست! نه اصلاَ این طور نیست. هیچ چیز ماه از طلا نیست، اما حسابی می‌درخشه می‌دونین توی ماه کسی هیچ وقت زیاد خسته نمی‌شه زیادی هم کار نمی‌کنه، همه‌شون مشغول کارن اما خودشون رو خسته نمی‌کنن.
+
البته معروفه که میگن هر چی بدرخشه طلاست! نه اصلاً این طور نیست. هیچ چیزِ ماه از طلا نیست، اما حسابی می‌درخشه. می‌دونین، توی ماه کسی هیچ وقت، زیاد خسته نمی‌شه زیادی هم کار نمی‌کنه، همه‌شون مشغول کارَن امّا خودشون رو خسته نمی‌کنن.
  
چی کار می‌کنن؟
+
- چه کار می‌کنن؟
  
ماه نو رو می‌سازن.
+
- ماهِ نو رو می‌سازن.
  
یعنی ماه رو تر و تمیز می‌کنن؟
+
- یعنی ماه رو تر و تمیز می‌کنن؟
  
نه احتیاجی به‌‌ترو تازه کردن ماه نیست، او هیچ وقت تازگی شو از دست نمیده.
+
- نه، احتیاجی به‌‌تروتازه کردن ماه نیست، او هیچ وقت تازگی‌شو از دست نمی‌دِه.
  
پس چکارش می‌کنن؟
+
- پس چکارِش می‌کنن؟
  
خوشگلش می‌کنن گروهی روزها کار می‌کنن تا شب رو خوشگل کنن، گروهی شب‌ها کار می‌کنن تا روز رو خوشگل کنن.
+
- خوشگلش می‌کنن. گروهی روزها کار می‌کنن تا شب رو خوشگل کنن، گروهی شب‌ها کار می‌کنن تا روز رو خوشگل کنن.
  
هرگزم با هم دعواشون نمیشه؟
+
- هرگزم با هم دعواشون نمی‌شه؟
  
نه هرگز زیاد کار دارن و خوشگل کردن ماه همه وقت شون رو می‌گیره احتیاجی هم به‌‌دعوا کردن ندارن به‌‌هیچ چیز احتیاجی ندارن.
+
- نه، هرگز زیاد کار دارن و خوشگل کردنِ ماه همهٔ وقت‌شون رو می‌گیره. احتیاجی هم به‌‌دعوا کردن ندارن. به‌‌هیچ چیز احتیاجی ندارن.
  
و وقتی ماه نو کارش تموم شد، به‌دوردست ها میرن تا ماه نو رو ببینن و نتیجه کارشون رو قضاوت کنن بعد هم میرن به‌‌تعطیلات
+
و وقتی ماه نو کارش تموم شد، به‌دوردست ها میرَن تا ماه نو رو ببینن و نتیجهٔ کارشون رو قضاوت کنن بعد هم میرَن به‌‌تعطیلات
  
کجا میرن؟
+
- کجا میرَن؟
  
هرکا که دلشون بخواد.
+
- هرجا که دلشون بخواد.
  
هرکا که دوست داشته باشن.
+
هرجا که دوست داشته باشن.
  
و حتی یک بار برای تعطیلات رفتن به‌‌کنار زمین!
+
و حتی یک بار برای تعطیلات رفتن به‌‌کنارِ زمین!
  
 
اما مدت زیادی اونجا نموندن.
 
اما مدت زیادی اونجا نموندن.
  
از اونجا خوششون نیومد؟
+
- از اونجا خوششون نیومد؟
  
چرا خوششون اومد. از گلا و رنگای دریا و آواز پرنده‌ها و سرو صدای بچه‌ها خوششون اومد. براشون تازگی داشت. خیلی هم خوشحال بودن.
+
- چرا خوششون اومد. از گُلا و رَنگای دریا و آوازِ پرنده‌ها و سرو صدای بچه‌ها خوششون اومد. براشون تازگی داشت. خیلی هم خوشحال بودن.
  
پس چرا رفتن؟
+
- پس چرا رفتن؟
  
به‌خاطر سرو صدا؟
+
- به‌خاطرِ سروصدا.
  
چه سرو صدائی؟
+
- چه سر و صدائی؟
  
صدای ماشین‌هایی که همه چیز رو از جاشون می‌کندن و خراب می‌کردن. صدای ماشین‌هایی که جنگ به‌‌راه می‌انداختن و ماشین‌هایی که بچه‌های زمین را میکشتن. و مثه مورن در حالی که داشت به‌‌خواب می‌رفت در ادامه حرفش چنین گفت:
+
- صدای ماشین‌هائی که همه چیزرو از جاشون می‌کَندن وخراب می‌کردن. صدای ماشین‌هائی که جنگ به‌‌راه می‌انداختن. ماشین‌هائی که بچه‌های زمین را می‌کُشتن. و مِثِه مورن در حالی که داشت به‌‌خواب می‌رفت در ادامهٔ حرفش این چنین گفت:
  
اونا رفتن. آواز خوندند و رفتند و گفتند اینجا قشنگه اما ما میریم و هروقت زمین تازه‌ئی پیدا کردین اونوقت دوباره برمی‌گردیم.
+
- اونا رفتن. آواز خوندند و رفتند و گفتند اینجا قشنگه امّا ما می‌ریم و هر وقت زمینِ تازه‌ئی پیدا کردین اون‌وقت دوباره برمی‌گردیم.
  
  
سطر ۱۸۲: سطر ۱۸۴:
 
'''ترجمهٔ: لیلی گلستان'''
 
'''ترجمهٔ: لیلی گلستان'''
 
{{پایان چپ‌چین}}
 
{{پایان چپ‌چین}}
 +
{{لایک}}
  
 
[[رده:کتاب جمعه ۲۳]]
 
[[رده:کتاب جمعه ۲۳]]
سطر ۱۸۷: سطر ۱۹۰:
 
[[رده:لیلی گلستان]]
 
[[رده:لیلی گلستان]]
 
[[رده:ژاک پره‌ور]]
 
[[رده:ژاک پره‌ور]]
 +
[[رده:مقالات نهایی‌شده]]
 +
[[رده:کتاب جمعه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ اوت ۲۰۱۱، ساعت ۰۶:۵۸

کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۹۶
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۹۶
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۹۷
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۹۷
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۹۸
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۹۸
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۹۹
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۹۹
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۰
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۰
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۱
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۱
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۲
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۳ صفحه ۱۰۲


ژاکْ پِرِه وِر


روزی بود، روزگاری بود. پسرْ کوچولوئی بود که زندگیِ خوشی نداشت، و جائی می‌زیست که آفتابِ کافی به‌‌آن نمی‌تابید. هرگز پدر و مادرش را نشناخته بود، و پیشِ کسانی زندگی می‌کرد که نه خوب بودند و نه بد. کارشان زیاد بود و وقتی برای خوب یا بد بودن نداشتند.


روز و روزگار دیگری بود. پسرْ کوچولوئی بود که بیش‌ترِ شب‌ها، موقعِ خواب می‌خندید.


روز و روزگار دیگر دیگری بود، اما پسربچه، همان بود که صداش می‌زدند «میشل مورن»، پسرکوچولوی ماه. چون وقتی ماه را می‌دید، شاد می‌شد.

می‌گفت من ماه را می‌شناسم، با هم رفیقیم؛ و حتی وقتی بعضی شب‌ها نمی‌آید کافی‌ست چشم‌هایم را ببندم و تو سیاهیِ شب ببینمش. ماه همیشه برای من وجود دارد، وقتی می‌خوابم چشم‌هایم را توی خواب حسابی باز می‌کنم و بعد با او به‌‌گردش می‌روم و او هم توی خواب چیزهای خیلی قشنگی نشانم می‌دهد.

مردم ازش می‌پرسیدند: «مثلاً چه چیزهائی را؟»

و میشل مورن جواب می‌داد: «آفتاب را!» و بعد با لبخندی به‌‌خواب می‌رفت. مردم می‌گفتند: «این بچه عقلِشو واقعاً از دست داده، همیشه تو عالمِ ماه سیر می‌کنه. باید ترتیب کلََّشو بدیم، باید کلّشو پُرِ سُرب کنیم.» و وقتی مردم بلندبلند این حرف‌ها را می‌زدند، میشل مورن می‌شنید و ازخواب بیدار می‌شد.

بعد مردم ازش می‌پرسیدند: «خُب توی ماه یا بهتره بگیم روی ماه چی می‌بینی؟»

- خیلی چیزها می‌بینم، از جمله آدم‌ها را که باعث خنده‌ام می‌شوند. گاهی اوقات هم کمی غمگینم می‌کنند، اما هرگز گریه‌ام نینداخته‌اند، بعضی اوقات هم چیزها یا کسانی را می‌بینم که واقعاً از تهِ دل خوشحالم می‌کنند. مردم می‌پرسیدند: «مثلاً چه‌طوری؟» و او می‌گفت که مامان و بابا را دوباره می‌بینم و مردم می‌گفتند: «آخر تو چه‌طوری می‌تونی اون‌هارو ببینی در حالی که تا حالا قیافه‌شونو ندیدی و نمیدونی چه شکلی دارن.»

- من از همون اول شناختمشون.

- آخه چه‌طور تونستی اون‌هارو بشناسی؟

- برای اینکه شبیهِ منند.

- همسالِ منند.

بابا یک بچه ماه بود

مامان هم یک دختر بچهٔ آفتاب بود

یک روز که داشتند می‌رقصیدند افتادند روی زمین کنار یک چشمهٔ آب که مثل آنها می‌خندید و آواز می‌خواند، و آن‌ها هم از بس شاد بودند با چشمه هم‌آواز شدند و چشمه هم با آنها رقصید. اما یک روز بدبختی روی آورد. چشمه رفت. مامان و بابا او را گم کردند و خودشان هم با او گم شدند. توی بدبختی افتادند و من هم با آن‌ها. خودِ شماها این قصه را این جوری برایم تعریف کردید. خُب کاری از دست‌شان ساخته نبود، نمی‌دانستند چه باید بکنند. یک دفعه بزرگ شده بودند، اما هنوز روی ماه کوچک و مامانی‌اند و در حالی که لبخند می‌زنند، به‌‌هم سلام می‌کنند.

مردم به‌‌حرف های میشل لبخند می‌زدند، چون بالاخره باید یک جوری وقتشان را می‌گذراندند.

بعد پرسیدند: «خُب، دیگه چی دیدی؟»

- اُپرا دیدم.

- اپرای پاریس رو؟

- عجب سؤالی! البته که نه، اپرای ماه رو دیدم.

- چه جوری بود؟

- به‌هیچ چیز شبیه نیست، شکلش هم دائم عوض می‌شه و تازه وقتی هم شکل اپرای پاریس بشه باز از اون قشنگتره. تو اپرای ماه، پرده وجود نداره.

- کسی ازت نپرسید چه چیزهائی وجود نداره، پرسیدیم چه چیزهائی وجود داره.

تو اپرای ماه همه چیز هست، اما خیلی قشنگتر از اون چیزهائی که برام تعریف‌کرده‌ین. تصورش رو هم نمی‌تونین بکنین. لُژ و مبل و میان پرده وجود ندارد، دستشوئی و راهرو و لوسترهای بزرگ هم نداره. با ستاره‌های کوچیک روشن می‌شه. همهٔ مردم هم روی صحنه میرن تا بخونن و برقصن. و حتی وقتی که ماه گِرد و کامل نیست، اپرا تموم و کامله. و وقتی می‌بینین که ماهِ تموم سرخه به‌‌خاطر روشنی‌های سرخ اپراست که همه جای ماه رو پوشونده.

هر روز جشنه و در تموم محله‌های ماه، موسیقی پخش می‌شه. دیدم روی دریا گوسفندها آواز می‌خوندن و بالباس پشمی روی موج‌ها، باله می‌رقصیدن.

مردم می‌پرسیدن آیا برّه کوچولوهای سفید شعر «در روشنایی ماه» را می‌خوندن؟

نه، این آواز قشنگی است اما مال زمینی‌هاست و آن بالابالاها از این آوازها وجود نداره.

- پس چه می‌خوندن؟

- آهنگی که می‌خونن خیلی مشکل نیست. و بعد شروع به‌‌خواندن کرد:

در روشنائی زمین

او آواز می‌خواند

چوپان چه زیباست

او می‌خواند، چوپان چه زیباست

چه قدر همه چیز همه جا زیباست

چه قدر همه شاد و سرحالند

امروز دیروز شده

اما فردا هنوز سر جایش است.

همه از کلبه‌ها بیرون بیائید،

ای گوسفندان سیاه و بُزهای خاکستری!

ای فیل‌ها و خرها!

ای روباه‌ها و موش‌ها!

همه بیائید و ببینید که چوپان چه زیباست

چه قدر همه چیز همه جا زیباست.

و سفیدی هلال ماه

در عظمت روز چه زیباست

ماه هر روز صبح در قهوهٔ سیاهِ شب

حمام می‌کند

و بعد به‌‌غروب شب‌بخیر می‌گوید

و به‌‌رعدی که می‌گذرد سفربخیر می‌گوید

و عقربک‌های ساعت، زمان خوش شب و روز را به‌‌هم می‌بافند

گاهی اوقات، مردم با او هم‌آواز می‌شدند و از این کار لذت می‌بردند و همین باعث تغییری در زندگی‌شان می‌شد. اما میشل مورن به‌‌خواندن ادامه نمی‌داد چون به‌‌نظر می‌آمد که مردم به‌‌جای خواندن، دارند درس پس می‌دهند. البته آن‌ها حسابی سعی خودشان را می‌کردند، اما خُب کمی ناراحت‌کننده بود. میشل مورن هم به‌‌آن‌ها می‌گفت لزومی ندارد با من هم‌آواز شوید، بگذارید بدون لالائی بخوابم، بگذارید راحت به‌‌ماهِ خودم برگردم، دوباره فردا خواهم آمد و برای زودتر رسیدن سوار یک سیّاره خواهم شد.

- یک سیّاره؟ چه طوری؟

- سیّاره‌های کوچکی هستن که مثل تاکسی مسافر سوار می‌کنن.

- حتماً قیمت‌های فضائیِ سرسام‌آوری هم دارند.

- نه، در حالی که حرکت می‌کند می‌شود سوارش شد و یا از آن پیاده شد. و هرگزم بابتِ سواری چیزی از آدم نمی‌گیرن.

- اما شاید این طوری آدم یه دفعه بیفته و دردش بگیره.

- وای تو را به‌خدا راحتم بگذارید، بگذارید برگردم به‌‌ماه. آفتاب رو هم با خودم می‌برم، چون تمومِ روز سردم بود.

- چرا مگه مدرسه‌ات گرم نبود؟

- چرا یه کمی گرم بود، اما توی سرم سرد بود و هنوزم سرده. روزهای جشن رو خیلی دوست دارم، اون روز درِ زندان‌ها رو باز می‌کنن و همه جا چراغونی می‌شه، تمومِ شب کوچه‌ها پُرِ رقص و آواز می‌شَن و ماه هم به‌‌آوازهاشون روشنی می‌بخشه.

- ماه هم هیچی آواز می‌خونه؟

- نه او هیچی نمی‌گه، فقط فکر می‌کنه. به‌‌این فکر می‌کنه که نور خورشید رو برامون بفرسته، و هر چیَم بیش‌تر فکر کنه بیش‌تر نور برامون می‌فرسته. نورِشَم همیشه شاد و زیباست.

البته معروفه که میگن هر چی بدرخشه طلاست! نه اصلاً این طور نیست. هیچ چیزِ ماه از طلا نیست، اما حسابی می‌درخشه. می‌دونین، توی ماه کسی هیچ وقت، زیاد خسته نمی‌شه زیادی هم کار نمی‌کنه، همه‌شون مشغول کارَن امّا خودشون رو خسته نمی‌کنن.

- چه کار می‌کنن؟

- ماهِ نو رو می‌سازن.

- یعنی ماه رو تر و تمیز می‌کنن؟

- نه، احتیاجی به‌‌تروتازه کردن ماه نیست، او هیچ وقت تازگی‌شو از دست نمی‌دِه.

- پس چکارِش می‌کنن؟

- خوشگلش می‌کنن. گروهی روزها کار می‌کنن تا شب رو خوشگل کنن، گروهی شب‌ها کار می‌کنن تا روز رو خوشگل کنن.

- هرگزم با هم دعواشون نمی‌شه؟

- نه، هرگز زیاد کار دارن و خوشگل کردنِ ماه همهٔ وقت‌شون رو می‌گیره. احتیاجی هم به‌‌دعوا کردن ندارن. به‌‌هیچ چیز احتیاجی ندارن.

و وقتی ماه نو کارش تموم شد، به‌دوردست ها میرَن تا ماه نو رو ببینن و نتیجهٔ کارشون رو قضاوت کنن بعد هم میرَن به‌‌تعطیلات

- کجا میرَن؟

- هرجا که دلشون بخواد.

هرجا که دوست داشته باشن.

و حتی یک بار برای تعطیلات رفتن به‌‌کنارِ زمین!

اما مدت زیادی اونجا نموندن.

- از اونجا خوششون نیومد؟

- چرا خوششون اومد. از گُلا و رَنگای دریا و آوازِ پرنده‌ها و سرو صدای بچه‌ها خوششون اومد. براشون تازگی داشت. خیلی هم خوشحال بودن.

- پس چرا رفتن؟

- به‌خاطرِ سروصدا.

- چه سر و صدائی؟

- صدای ماشین‌هائی که همه چیزرو از جاشون می‌کَندن وخراب می‌کردن. صدای ماشین‌هائی که جنگ به‌‌راه می‌انداختن. ماشین‌هائی که بچه‌های زمین را می‌کُشتن. و مِثِه مورن در حالی که داشت به‌‌خواب می‌رفت در ادامهٔ حرفش این چنین گفت:

- اونا رفتن. آواز خوندند و رفتند و گفتند اینجا قشنگه امّا ما می‌ریم و هر وقت زمینِ تازه‌ئی پیدا کردین اون‌وقت دوباره برمی‌گردیم.


ترجمهٔ: لیلی گلستان