قطره قطره ۳۲
زیر نظر: الف. آذر
مهار نیروی خورشید
انسان همیشه خورشید را پرستیده است.
خورشید زمانی خدا بوده است. خورشید مرکز منظومهٔ شمسی است. خورشید منبع نور، حرارت، و زندگی است.
خورشید جادوگر و جنگاور است: ۲۵۰۰ سال پیش، کاهنه‌های باکرهٔ معبد وِستا - در روم باستان - به‌کمک مخروط‌های فلزی با پرتو خورشید آتش مقدس روشن می‌‌کردند. و در سال ۲۱۲ پیش از میلاد، نیز، ارشمیدس فیزیکدان یونانی بااستفاده از آینه‌های فلزی مقعّر ناوگان رومیان را به‌هنگام حمله به‌سِراکوز، به‌آتش کشید و نابود کرد.
خورشید قدرت است: خورشید ما نُه سیّارهٔ بزرگ و هزاران سیّارهٔ کوچک، ستارهٔ دنباله‌دار، و شهاب‌ها و اجسام آسمانی را - که در گستره‌ئی به‌فراخنای هشت بیلیون میل پراکنده‌اند - با کششی برابرِ ۱۲ میل در ثانیه در فضای لایتنهای به‌دنبال خود می‌کشد.
خورشید انرژی است: نور خورشید که بر کرهٔ زمین می‌تابد انرژی عظیمی به‌همراه دارد. به‌طور مثال براساس محاسباتی که آمریکائی‌ها کرده‌اند، مقدار انرژی‌ئی که هر روز می‌توان از نور خورشید به‌دست آورد برابر چهار کیلووات - ساعت در هر یارد مربع از مساحت این کشور است. یا طبق گفتهٔ یکی از دانشمندان اگر یک درصد از انرژی خورشیدی که بر صحرای آفریقا می‌تابد به‌نیروی برق مبدّل شود در ۲۵ سال آینده نیروی برق مورد نیاز تمام دنیا را تأمین خواهد کرد...
و اکنون انسان در تکاپویِ مهار کردنِ این همه قدرت و انرژی است. سال‌هاست که در بسیاری از کشورها اسباب و وسائل ساخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است که با انرژی خورشید کار می‌کنند – از رادیو و تلویزیون گرفته تا یخچال و آب گرم‌کن و اجاق. ژاپن، اتحاد شوروی، آمریکا، و اسرائیل زودتر از کشورهای دیگر به‌ساختن و استفاده از این وسائل پرداخته‌اند. در منطقهٔ شمال استرالیا کم‌تر خانه، مدرسه، یا بیمارستانی هست که از آب‌گرم‌کن‌های آفتابی استفاده نکند. خوراک‌پزهای آفتابی نیز به‌صورت گسترده در مکزیک، هندوستان، آمریکا، آفریقا، و کولومبیا به‌کار برده میشود. در اتحاد شوروی، فرانسه، و سری‌لانکا نیز بیش از کشورهای دیگر از یخچال‌های آفتابی استفاده میشود.
با بحران انرژی که نگرانی‌های شدیدی در جهان به‌وجود آورده، توجه کشورها و دانشمندان به‌استفادهٔ گسترده از انرژی خورشیدی بیش‌تر شده است. البته تبدیل انرژی خورشیدی به‌نیروی برق در حال حاضر به‌هیچ وجه دشوار نیست، اما مسألهٔ اساسی اقتصادی بودن این کار است. و با توجه به‌تحلیل رفتن منابع انرژی زای سنّتی و گران‌تر شدن محصولاتی که از این منابع به‌دست می‌آید - و از جمله نفت - امید می‌رود که پیش از پایان این قرن انرژی خورشیدی جانشین موادانرژی‌زای سنّتی شود، و بدین سان بشر خواهد توانست از منبع زوال‌ناپذیر خورشید، انرژی مورد نیاز خود را به‌دست آورد.
سرخی روی خورشید
بارها از خودم پرسیده‌ام چرا خورشید هنگام غروب با رخساره‌ئی سرخ به‌ما می‌نگرد:
و سرانجام دریافته‌ام از شرمِ آنچه به‌هنگامِ گذرِ شتابان خود از اعمال و رفتار ما دیده چنین برتافته شده است.
نویسندگی به‌منظور جبران کمبودهای درونی
گروهی از دانشمندان روانشناس، در چند سال گذشته، مطالعاتی در مورد نویسندگان انجام داده‌اند به‌این قصد که دریابند آیا شخصیت و خصوصیات فردی نویسندگان در آثارشان منعکس میشود یا نه. نخستین بررسی‌ها در مورد نویسندگانِ کتاب‌های کودکان انجام گرفته و این نتیجهٔ کلی را به‌دست داده است که بین شخصیت و خصوصیات فردی این نویسندگان و آثار آن‌ها نه تنها رابطهٔ نزدیکی دیده نمی‌شود بلکه تضادِ شدیدی نیز وجود دارد.
بدین ترتیب که نویسندگان داستان‌های قهرمانی دارای شخصیتی «آرام و حساس» هستند و غالباً پدران خود را در دوران کودکی از دست داده یا دور از آن‌ها زندگی کرده‌اند. نویسندگان آثار طنزآمیز، خود درونی سرکش و پریشان دارند و نویسندگانی که داستان‌های لطیف و سرشار از عشق و احساس نوشته‌اند بیش‌تر خود نگرند، از دیگران دوری می‌جویند و انزواطلبند. اغلب اینان مادرانی بی‌خیال داشته‌اند.
می‌توان گفت که این نویسندگان درحقیقت کمبودهای زندگی روزمرهٔ خود را در نوشته‌های‌شان منعکس کرده‌اند. – تا نتیجهٔ بررسی آثار نویسندگان دیگر چه باشد!
رهبران ارکستر و قدرت‌طلبی!
در سال‌های اخیر در تمام زمینه‌ها و حرفه‌ها تمایل وافری به‌کاهش یا از میان بردنِ سلسله مراتبِ قدرت یا سلطه‌طلبی مقاماتی که در نقش «رهبر» عمل می‌کنند به‌وجود آمده اما در قلمرو موسیقی از این تمایل خبری نبوده است. بررسی‌هائی که چندی پیش انجام گرفته نشان می‌دهد نوازندگانِ ارکسترهای فیلارمونیک نه تنها انتظار دارند – بلکه مصرّانه نیز معتقدند - که رهبر ارکستر روحیهٔ قدرت‌طلبی داشته باشد و فعالیت آن‌ها را با اقتدار تمام هماهنگ کند. نوازندگان بر این اعتقادند که اگر رهبر ارکستر شخصیتی ملایم داشته باشد روحیهٔ نوازندگان ارکستر تضعیف میشود، احترام‌شان نسبت به‌رهبر ارکستر از میان می‌رود و در نتیجه، سطح کارشان پائین می‌آید.
ادبیات جنسی!
بررسی‌هائی که دانشمندان جرم‌شناسی به‌عمل آورده‌اند نشان می‌دهد این تصور رایج که ادبیات و عکس‌های جنسی – به‌اصطلاح آثار و صور قبیحه - موجب فساد اخلاق، انحطاط جامعه، بی‌عفتی و افزایش جنایات جنسی میشود، صحیح نیست، بلکه صرفاً از تعصبات اخلاقی و سنّتی آب می‌خورد.
مطالعاتی که به‌ویژه در دو کشور دانمارک و سوئد صورت گرفته نشان می‌دهد طی پانزده سالی که نشر این گونه آثار آزاد اعلام شده است نابسامانی‌های جنسی به‌طور قابل ملاحظه‌ئی تسکین یافته و جنایات جنسی به‌حداقل رسیده است!
خرید...
بررسی‌هائی که در چندین کشور انجام گرفته است نشان می‌دهد که رفتن برای خرید به‌کوچه و بازار و خیابان و میدان، نیازهای روانی دیگری را نیز برآورده می‌کند چرا که این کار فعالیتی است با عملکردهای اجتماعی و عاطفی گوناگون، مانند رفع دلتنگی و ملال، دیدار با دیگران، ایجاد دوستی‌های تازه، پیاده‌روی به‌منظور ورزش و... از همین رو، کسانی که عادت به‌این کار دارند، اگر به‌دلائلی چند روزی از رفتن به‌خرید باز مانند به‌اصطلاح کلافه می‌شوند.
تازه‌های جهان دانش
گروهی از ستاره‌شناسان بر این عقیده‌اند که در بزرگ‌ترین قمر کرهٔ زحل که تیتان نام دارد ممکن است حیات وجود داشته باشد. بررسی‌ها نشان داده است که این قمر، مانند دیگر قمرهائی که تاکنون شناخته شده خشک و مرده نیست، بلکه داری نوعی مولکول‌های ارگانیک است که میلیون‌ها سال پیش در کرهٔ زمین پیدایش حیات را سبب شد.
متخصصان رشتهٔ ارتباطات و کامپیوتر اظهارنظر کرده‌اند که با استفادهٔ بیش‌تر از ماهواره‌های مخابراتی و سیستم‌های کامپیوتری طولی نخواهد کشید که ارتباط تلفنی با مناطق دوردست تسهیل و بی‌اندازه ارزان تمام خواهد شد. چندان که هزینهٔ ارتباطات تلفنی با چین یا استرالیا یا آمریکای جنوبی یا آفریقا با هزینهٔ تلفن در داخل شهرها تفاوتی نخواهد داشت.
مجلهٔ روانپزشکی آمریکا گزارش می‌دهد که براساس تحقیقات علمی، تأثیر الکل در درمان ناراحتی‌های روحی که سبب اضطراب و افسردگی میشود معجزآساست. و این داروی قدیمی که غالباً مورد استفاده - و سوءاستفاده - قرار می‌گیرد، چون به‌مقدار تعیین شده از طرف پزشکان مصرف شود از بسیاری داروهای معالج افسردگی و اضطراب مؤثرتر است.
مواد پروتئینی که به‌طور سنّتی از طریق گوشت و ماهی، و شیر وارد بدن میشود با رشد جمعیت دنیا دچار کمبود شده و از نظر تغذیه در مناطق گرمسیری و استوائی مسائل حادی به‌وجود آورده. از این رو دانشمندان مدت‌هاست که در پی یافتن منابع جدید پروتئین‌اند و موفقیت‌های قابل توجهی نیز به‌دست آورده‌اند. مهم‌ترین منبعی که مورد استفادهٔ فزاینده قرار گرفته توپرینا است که به‌خمیر مایه شباهت دارد. و در نفت خام، روی پارافین جمع میشود. از این ماده در تغذیهٔ حیواناتی که نیاز به‌مواد پروتئینی دارند به‌صورتی گسترده استفاده شده و بررسی‌هائی انجام میشود تا مطلوبیت آن برای تغذیهٔ انسانی نیز آشکار شود. توپرینا اولین مادهٔ غذائی است که از یک مادهٔ خام معدنی به‌دست آمده، اما بیش‌تر گیاه است تا یک مادهٔ شیمیائی، چرا که از هوا اکسیژن می‌گیرد و از پارافین تغذیه می‌کند، و به‌این ترتیب کربن و انرژی به‌دست می‌آورد و پروتئین می‌سازد.
جریمهٔ آموزگار!
در یکی از شهرهای آمریکا، قاضی دادگاه آموزگاری را که از چراغ قرمز عبور کرده بود محکوم کرد که یا پنجاه دلار جریمه بپردازد یا دویست بار بنویسد: «من فقط هنگامی که چراغ سبز روشن باشد می‌توانم از چهارراه عبور کنم.»
- نتیجه: آموزگار، جریمهٔ نقدی را بر جریمهٔ مشقی ترجیح داد!
دلیل کشیش!
از چند کشیش پرسیدند «چرا به‌سینما نمی‌روید؟» و حضرات دلائل زیر را اقامه کردند:
• هیچ یک از مدیران سینما تا کنون دعوتم نکرده‌اند.
• هر وقت خواسته‌ام به‌سینما بروم ازم پول خواسته‌اند.
• بچه که بودم خیلی سینما رفته‌ام. این است که فکر می‌کنم دیگر احتیاجی به‌این کار ندارم.
• چنددفعه‌ئی سینما رفته‌ام، اما در آنجا کسی با آدم اختلاط نمی‌کند. اگر از من بشنوید، رفتار سینماروها اصلاً دوستانه نیست.
• چون چیزهائی که در فیلم‌ها دیده و شنیده‌ام موافق طبعم نبود، سینما رفتن را تعطیل کردم.
• مردم از نکات اخلاقی که در بعض فیلم‌ها هست هیچ سرمشقی نمی‌گیرند. پس چه کاری است که آدم سینما برود؟
• از موسیقی فیلم‌ها خوشم نمی‌آید.
• می‌دانید؟ فیلم‌ها معمولاً خیلی طولانیند، و برای من هم بسیار دشوار است که دو ساعت و گاه بیش‌تر صمّ و بکم بگیرم یک گوشه بنشینم.
راه بهشت!
پزشکی که روزهای یکشنبه در یکی از مدارس مذهبی انگلستان تدریس می‌کرد از یک دانش‌آموز پرسید: ویلی، برای این که بتوانیم برویم به‌بهشت چه کار باید بکنیم؟
دانش‌آموز گفت: - باید بمیریم آقا.
پزشک پرسید: البته کاملاً حق باتوست، اما قبل از مردن چه کار باید بکنیم؟
- باید مریض بشویم و شما را خبر کنیم آقا.