سخنی چند درباره زبان فارسی
 | این مقاله در حال تایپ است. اگر می‌خواهید این مقاله را تایپ یا ویرایش کنید، لطفاً دست نگه دارید تا این پیغام حذف شود. |
از: دکتر محمد‌جعفر محجوب
زبانی که امروز مردم ایران بدان سخن می‌گویند و می‌نویسند، فارسی یا دری یا فارسی دری نامیده می‌شود و دارای میراث وسیع فرهنگی و ادبی نظم و نثر است.
کهن‌ترین شعر عروضی فارسی از سال ۲۵۱ ه.ق. (هزار و صد و سی سال پیش) و سالخورده‌ترین نمونه‌ٔ نثر آن از سال ۳۴۶ ه.ق. (هزار و سی و پنج سال قبل) برای ما به یادگار مانده و با وجود تاخت و تازهای گوناگون و فراوانی نظیر حمللات غوریان و سلاجقه و ترکان غز و بلای مغولان و یورش تیمور که بخشی عظیم از این گنجینهٔ گران‌بهای بی‌کران را در آتش وحشی‌گیری و تاراج بسوخت، باز مقدار بسیار قابل اعتنا از آثار شاعران و نویسندگان و متفکران سلف فارسی‌زیان از گزند حادثه مصون مانده و به دست ما رسیده است.
آن‌چه همه می‌دانند این است که در سرزمین ایران، پیش از ظهور اسلام و غلبهٔ قوم عرب مردم بدین زبان سخن نمی‌گفتند. زبان فارسی دری، پس از فتح ایران به دست مسلمانان زبان رسمی و ادبی و فرهنگی ایرانیان شده است. ضمنا می‌دانیم که پیش از اسلام در ایران به زبان پهلوی سخن گفته و نوشته می‌شد.
چون در این گفتار کوتاه نظر اصلی معطوف به زبان فارسی (دری) است و در حقیقت این سخنان مقدمه‌ای برای بررسی شیوه‌های نثر فارسی است، از این روی به زبان‌های باستانی و میانه‌ٔ ایرانی - زبانی که مردم ایران از بدو اقامت در این سرزمین تا پیش از غلبهٔ