اسناد تاریخی ۱
این مقاله در حال تایپ است. اگر میخواهید این مقاله را تایپ یا ویرایش کنید، لطفاً دست نگه دارید تا این پیغام حذف شود. |
اسناد تاریخی
یک سند دربارهی زمین های گرگان و ...
این روزها از مال اندوزیهای غاصبانهی خانواده پهلوی سخن بسیار میرود. سند زیر، با توجه به این نکته که از بایگانی دولتی بریتانیا به دست آمده، به مثابهی مدرکی غیرقابل انکار نشان دهندهی منابع اصلی ثروت بیکران خانوادهی پهلوی است. سندی است که میتواند در اثبات غارتگریهای "رهبر خردمند مملکت" ( به قول آقای کارتر) برای ضبط نقدینههای او که در بانکهای خارج مملکت برهم انباشته شده است مورد استفاده قرار بگیرد. طبعا اشارات سفیر بریتانیا در ایران به "زمینداران بزرگ" نباید بدین معنی گرفته شود که زمینهای غصبی خانوادهی پهلوی تنها از این طبقه مصادره شده است، زیرا دهقانان خرده پا خرده مالکان بیپناه ارتباطی با سفارت فخیمهی انگلستان نداشتند و نمیتوانستند یا نمیدانستند که از شر شاهنشاه عظیم الشان خود میتوانند گریان و دادخواه بدان سفارت متوسل شوند. از آن گذشته اراضی بسیاری از همین "زمینداران بزرگ" نیز یا به انحاء گوناگون از چنگ دهقانان و کشاورزان خرده پا بیرون کشیده شده بود یا زمینهای خالصهئی بود که با انواع زد و بندها به بهائی ناچیز از دربار قاجاریه خریداری شده بود. به هر حال سند حاضر روشنگر این نکته است که زمینهای گرگان و ترکمن صحرا و دیگر نقاط کشور از آن خانوادهی پهلوی و غارتگران وابسته آن نیست، و صاحبان اصلی آنها بیگمان دهقانان و زحمتکشانی هستند که سالهای متمادی بر این زمینها جان کنده اند و گرسنگی خورده اند.
سفارت بریتانیا،
تهران
۲۸ نوامبر ۱۹۳۵
شمارهٔ ۵۲۲
جناب سرساموئل هور، وزیر خارجه
آقا،
۱- ولع زمینخواری اعلیحضرت [رضاشاه] از پیش معروف حضورتان هست و شاید مرا نیازی نباشد که بر موضوع خارقالعادهٔ حرص بهمالِ پادشاه تأکید مجدد کنم. معذلک اخیراً مواردی از این ولع سیری ناپذیر زمینخواری توجه مرا جلب کرده است و من افتخار دارم که آن مواردی را در این گزارش ثبت کنم. از یک سو این جریان [زمینخواری] نضج و شتاب میگیرد، و از سوی دیگر، با ادامهٔ بیشتر این وضع، نارضائی طبقهئی که املاکشان مصادره میشود حادتر و خطرناکتر میگردد.
۲- دهکدهٔ سیاه دهن تقریباً در بیست مایلی (۳۴ کیلومتری) قزوین، در سر دوراهی تبریز - همدان واقع شده است. در زمستان گذشته شنیدم که شاه کل این دهکده را به مبلغ یکصد هزار تومان (۱۲ هزار و پانصد لیره) خریده است. این ملکی وسیع و غنی است که سالی پانزده هزار تومان (۱۸۷۵ لیره) درآمد دارد. در آخر اکتبر گذشته انجام این معامله تأیید شد، گیرم این که شاه پولی هم بابت آن پرداخته باشد مورد تردید است. فردی به نام ابراهیم تاجرباشی به سراغ دبیر امور شرقی [سفارت]