شطرنج جوانان پیکار اندیشه‌ها ۱

کتاب جمعه سال اول شماره ۱۹ صفحه ۱۴۸

کتاب جمعه سال اول شماره ۱۹ صفحه ۱۴۹

کتاب جمعه سال اول شماره ۱۹ صفحه ۱۵۰

کتاب جمعه سال اول شماره ۱۹ صفحه ۱۵۱

کتاب جمعه سال اول شماره ۱۹ صفحه ۱۵۲

کتاب جمعه سال اول شماره ۱۹ صفحه ۱۵۳

کتاب جمعه سال اول شماره ۱۹ صفحه ۱۵۴

کتاب جمعه سال اول شماره ۱۹ صفحه ۱۵۵

نوشتهٔ ج. ان. واکر

ترجمهٔ جهانگیر افشاری

مقدمه

صفحهٔ شطرنج از شصت و چهار خانه تشکیل شده است. ستون‌های افقی، «رنک» Rank نام دارند که در قسمت پائین صفحه از چپ به‌راست با حروف a تا h نامگذاری شده‌اند. ستون‌های عمودی را «فایل» File می‌نامند که از پائین به‌بالا با اعداد ۱ تا ۸ مشخص می‌شوند. برای اینکه هر خانه، از خانهٔ دیگر مجزا شود. ابتدا «حروف» ستون‌ افقی و سپس «عدد» ستون عمودی را کنار آن می‌گذارند. بدین ترتیب در شکل (A)، رخ سفید در خانه a1 و وزیر سفید در خانه c2 و مهره شاه سیاه در خانه g7 مستقر هستند.

علائم

علائم اختصاری مهره‌ها و بعضی علائم دیگر به‌شرح زیر است:

شاه	= R
وزیر	= D
رخ	= T
فیل	= F
اسب	= C
پیاده	= P
قلعهٔ کوچک یا قلعهٔ جناح مهرهٔ شاه	= O - O
قلعه بزرگ یا قلعهٔ جناح وزیر	= O - O – O
گرفتن مهره	= -
کیش	= +
گرفتن در حال عبور	= e. p.
مات	= + +
حرکت خوب	= !
حرکت خیلی خوب	= !!
حرکت عالی	= !!!
حرکت بد	= ?
حرکت خیلی بد	= ??
حرکت فوق‌العاده بد	= ???
حرکت آزاد مهره	= ~
سفید برتری دارد	= ±
سیاه برتری دارد	= ∓
سفید برتری مختصری دارد	=
سیاه برتری مختصری دارد	=
وضع نامعلوم	= ∞
حرکت جالب توجه	= !?
حرکت مشکوک	= ?!
حالت مساوی	= → (=)
سیاه تسلیم می‌شود	= 1 – 0
سفید تسلیم می‌شود	= 0 – 1
توافق با حالت تساوی	= ½ - ½
مکاتبه	= Corr

در بعضی از کتب «مات» شدن حریف را با علامت (×) و گرفتن مهره را با علامت (:) نشان می‌دهند.

ثبت حرکات:

به‌هنگام ثبت حرکات به‌چهار نکته اساسی باید توجه کرد:

الف: نوشتن علامت اختصاری مهره.

ب: مشخّص کردن خانه‌ئی که مهره، قبل از انجام دادن حرکت در آن مستقر بوده است.

ج: حرکتی که انجام می‌دهد.

د: خانه جدیدی که مهره، به‌آن جا نقل مکان می‌کند.

در شکل (A)، رخ سفید که در خانه a1 می‌باشد می‌تواند با انجام یک حرکت خودش را به‌خانه a8 که در آن سوی صفحه است، برساند. این حرکت را می‌توانیم این گونه ثبت کنیم:

Ta1 – a8 .... اگر با انجام این حرکت به‌طرف مقابل کیش داده شود، علامت کیش (+) جلوی آن گذاشته می‌شود... در شکل (A) اگر رخ a1 به‌خانه a7 برود، به‌مهره شاه سیاه کیش می‌دهد و بنابراین حرکت را به‌این صورت ثبت می‌کنیم:

Ta1 – a7 + .... توجه داشته باشید اگر رخ a1 به‌مهره شاه سیاه کیش بدهد، وزیر سیاه c2 می‌تواند او را بگیرد و طبعاً حرکت به‌این صورت ثبت می‌شود:

Dc5 × a7 ... در بحث‌های آینده، حرکت «پیاده» را بی‌آن که نیازی به‌نوشتن علامت اختصاری آن (P) باشد، ثبت می‌کنیم. به‌عنوان مثال: c3 – c4....