چشم سر و چشم دل

کتاب جمعه سال اول شماره اول صفحه ۱۵۲

پَرسه در متون

در این بخش، پاره‌هائی از متون قدیم و جدید که حاوی مطلبی، نکته‌ای و اشارتی باشد که به‌نقلش بیارزد چاپ می‌کنیم. گاه نقل یک متن بخاطر زیبائی و کمال لفظ و معنای آنست. زمانی نوشته یادآور سنت و رسمی در گذشته دور و نزدیک است، نقل جملات گاهی از باب مطایبه و هزل است و زمانی از باب عبرت و افسوس. غالباً نظر به‌شیوهٔ بیانی نویسندگان و شعرای اعصار مختلف است که مزید بر آگاهی‌های ادبی (گاه بی‌ادبی) خواهد بود.

چشم سر و چشم دل

گویند که: مردی نزدیک پارسامردی، کیسهٔ پردرم دست گرفته، گفت: یا استاد! دلم تاریک شده است، مرا پندی ده. گفت: اندر آن کیسه چه داری؟ گفت: درم. گفت: چند است؟ گفت: هزار درم، چیزی خواهم خرید. گفت: سر کیسه باز کن. باز کرد. یک درم این پارسامرد برگرفت، گفت پیشتر آی. پیش‌تر آمده آن درم بر چشم وی نهاد، گفت: چشم باز کن و بنگر. گفت: این درم بر چشم منست، می‌نبینم. گفت: ای مرد! یک درم بر چشم سر نهادی دنیا را نمی‌بینی پس هزار درم بر دل نهادی پنداری که چشم دل تاریک شده است عقبی می‌نبینی؟!

از «بستان‌العارفین و تحفة‌المریدین»