سیاهکل ۴۹: تفاوت بین نسخه‌ها
(اصلاح فاصلهٔ بینِ خطوط.) |
(فارسی کردنِ اعداد.) |
||
| سطر ۶۶: | سطر ۶۶: | ||
:::::آشفته می‌کند.) | :::::آشفته می‌کند.) | ||
| − | . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | + | . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . |
تو می‌باید خامُشی بگزینی | تو می‌باید خامُشی بگزینی | ||
| سطر ۱۰۱: | سطر ۱۰۱: | ||
| − | ''' | + | '''۱۹ بهمن سالروز رستاخیز سیاهکل''' |
==تحلیلی از یک سال جنگ چریکی در شهر و کوه{{نشان|1}}== | ==تحلیلی از یک سال جنگ چریکی در شهر و کوه{{نشان|1}}== | ||
| سطر ۱۱۳: | سطر ۱۱۳: | ||
در شرائطی که گروه‌های سیاسی به‌واسطۀ اِعمال فشار نیروهای پلیسی از هرگونه حرکت سازنده بازداشته شده بودند و هرگونه فعالیت نیروهای اپوزیسیون با‌خشونت تمام متوقف می‌گردید و انبوه عظیم ترس و خفت بر توده‌ها و حتی روشنفکران سنگینی بازدارنده‌ای به‌وجود آورده بود «گروه جنگل» فعالیت خود را آغاز کرد. ما عملأ به‌این نتیجه رسیده بودیم که در اوائل کارایجاد هر نوع سازمان وسیع و گسترده به‌منظور بسیج توده‌ها، به‌علت کنترل شدید پلیس مقدور نیست. لذا به‌تئوری کار گروهی معتقد شده بودیم. هدف گروه به‌طور خالص و ساده ایجاد برخوردهای مسلحانه، ضربه زدن به‌دشمن به‌منظور درهم شکستن اتمسفر خفقان در محیط سیاسی ایران، و نشان دادن تنها راه مبارزه یعنی «مبازه مسلحانه»به‌خلق میهن‌مان بود. | در شرائطی که گروه‌های سیاسی به‌واسطۀ اِعمال فشار نیروهای پلیسی از هرگونه حرکت سازنده بازداشته شده بودند و هرگونه فعالیت نیروهای اپوزیسیون با‌خشونت تمام متوقف می‌گردید و انبوه عظیم ترس و خفت بر توده‌ها و حتی روشنفکران سنگینی بازدارنده‌ای به‌وجود آورده بود «گروه جنگل» فعالیت خود را آغاز کرد. ما عملأ به‌این نتیجه رسیده بودیم که در اوائل کارایجاد هر نوع سازمان وسیع و گسترده به‌منظور بسیج توده‌ها، به‌علت کنترل شدید پلیس مقدور نیست. لذا به‌تئوری کار گروهی معتقد شده بودیم. هدف گروه به‌طور خالص و ساده ایجاد برخوردهای مسلحانه، ضربه زدن به‌دشمن به‌منظور درهم شکستن اتمسفر خفقان در محیط سیاسی ایران، و نشان دادن تنها راه مبارزه یعنی «مبازه مسلحانه»به‌خلق میهن‌مان بود. | ||
| − | گروه جنگل بر مبنای فعالیت سه تن از کادرهای سابق تشکیل گردید(این سه تن بازماندگان گروهی بودند که در سال | + | گروه جنگل بر مبنای فعالیت سه تن از کادرهای سابق تشکیل گردید(این سه تن بازماندگان گروهی بودند که در سال ۴۵ با هدف ایجاد جنبش قهرآمیز در ایران تشکیل شد و در زمستان ۴۶ این گروه ضربۀ شدیدی خورد و رهبران اصلی آن دستگیر شدند. عده‌ای از کادرها فرصت‌طلبانه از جنبش کناره‌گیری کردند و تنها دو تن از وفاداران توانستند از کشور خارج شوند و به‌جنبش ضد امپریالیستی- '''ضد صهیونیستی فلسطین''' بپیوندند. هدف این دو تن آن بود که پس از کسب تجارب نظامی به‌میهن بازگردند |
| − | تنها سه نفر که فعالیت‌شان برای پلیس افشا نشده بود در ایران باقی ماندند تا گروه جدیدی را متکی بر تجارب گروه شکست خورد سازمان دهند. بر اساس فعالیت‌های مقدماتی این سه تن، | + | تنها سه نفر که فعالیت‌شان برای پلیس افشا نشده بود در ایران باقی ماندند تا گروه جدیدی را متکی بر تجارب گروه شکست خورد سازمان دهند. بر اساس فعالیت‌های مقدماتی این سه تن، ۳۲ نفر از معتقدانِ راهِ '''«قهرآمیز»''' در یک گروه مخفی سازمان یافتند و شروع به‌عملیات تدارکاتی کردند. |
| − | کادرها در این زمان دارای زندگی علنی بودند. و همواره به‌طور کامل در معرض خطر قرار داشتند. به‌هر حال، این گروه که بعدها به «گروه جنگل» معروف شد در پائیز سال | + | کادرها در این زمان دارای زندگی علنی بودند. و همواره به‌طور کامل در معرض خطر قرار داشتند. به‌هر حال، این گروه که بعدها به «گروه جنگل» معروف شد در پائیز سال ۴۷ با هشت کادر سازمان داده شد و تعداد نفرات در فاصله پائیز ۴۷ تا زمستان ۴۸ به۲۲ نفر افزایش یافت. |
| − | فعالت‌های تدارکاتی از قبیل خرید | + | فعالت‌های تدارکاتی از قبیل خرید ۱۴ قبضه سلاح کمری کوتاه و بلند قدیمی، تهیۀ نقشۀ مناطق شمالی ایران، اجرای برنامه‌های شناسائی سیستماتیک نواحی کوهستانی، و ایجاد بایگانی اطلاعاتی، تا تابستان ۴۸ ادامه یافت. در این هنگام بود که یکی از وفاداران خارج شده از کشور به‌ایران بازگشت. این رفیق، «علی‌اکبر صفائی فراهانی» بود که پس از خروج از ایران مدت‌ها در زندان‌های کشورهای عربی به‌سر برده بود و سپس به‌جبهۀ «الفتح»پیوست و به‌خاطر فداکاری و شایستگی به‌فرماندهی جبهۀ شمالی «الفتح»رسیده بود. و در آن سازمان به «ابو‌عباس» شهرت داشت. او به‌تنهائی و بدون هیچ اطلاعی از وضع کنونی گروه به‌ایران بازگشته بود. هدف او جمع‌آوری مجدّد رفقای |
دیرین و سازماندهی یک جنبش روستائی بود. هنگامی که به‌ایران رسید علیرغم تصوراتش با گروه آماده‌ئی مواجه شد که بسیاری از عوامل لازمی را که او برای برنامه‌اش به‌آن‌ها نیازمند بود در اختیار داشت. | دیرین و سازماندهی یک جنبش روستائی بود. هنگامی که به‌ایران رسید علیرغم تصوراتش با گروه آماده‌ئی مواجه شد که بسیاری از عوامل لازمی را که او برای برنامه‌اش به‌آن‌ها نیازمند بود در اختیار داشت. | ||
| − | پس از مواجه شدن با شرائط امیدوارکنندۀ گروه، او به‌فلسطین بازگشت تا به‌یاری امکانات نهضت فلسطین مقداری ملزومات جنگی فراهم کند. و برای تجهیز گروه به‌ایران بیاورد. در بهار سال | + | پس از مواجه شدن با شرائط امیدوارکنندۀ گروه، او به‌فلسطین بازگشت تا به‌یاری امکانات نهضت فلسطین مقداری ملزومات جنگی فراهم کند. و برای تجهیز گروه به‌ایران بیاورد. در بهار سال ۴۹ این کار صورت گرفت و رفیق صفائی به‌اتفاق یکی دیگر از «وفاداران خارج شده» به‌ایران بازگشتند. بازگشت آن‌ها امید دوباره‌ئی برای گروه ما بود، و بالاخص ملزومات آن‌ها به‌خوبی می‌توانست گروه را مسلح کند. از این به‌بعد کارهای ابتدائی تدارکاتی برای اجرای برنامۀ منطقه‌شناسی کوهستان به‌طور جدی آغاز شد. به‌منظور حل مسائل مالی یکی از شعبات بانک ملی ایران(شعبۀ وزرا) مصادره گردید و مبلغ ۱۶۰هزار تومان موجودی آن در خدمت گروه قرار گرفت. |
| − | به‌توسط رفقائی که در شمال داشتیم یک سیستم آذوقه‌رسانی و ارتباطی را سازمان دادیم. در شهریور | + | به‌توسط رفقائی که در شمال داشتیم یک سیستم آذوقه‌رسانی و ارتباطی را سازمان دادیم. در شهریور ۴۹ همه چیز برای حرکت آماده بود: نقشه، سلاح کمری، مسلسل، مهمات، مواد منفجره، تجهیزات انفرادی و جمعی، سیستم ارتباطی و... |
===۱. از درۀ «مکار» تا«سیاهکل»=== | ===۱. از درۀ «مکار» تا«سیاهکل»=== | ||
| − | در تاریخ | + | در تاریخ ۱۵ شهریور ۴۹، دستۀ شش نفری پیشگامان کوهستان از درۀ«مکار» در نزدیکی «چالوس» حرکت خود را به‌سمت غرب آغاز کرد. قرارهای ارتباطی طوری سازمان داده شده بود که اکیپ، هنگام عبور از مناطقی که در کوهپایه‌های آن رفقای بومی سکنی داشتند با شهر تماس برقرار کند. اجرای حرکت در امتداد نواحی مرتفع جنگلی گیلان و مازندران از غرب به‌شرق، و[هدف آن] شناسائی منطق از نظر جغرافیائی و نظامی [بود]. قرار بود بلافاصله پس ازتکمیل شناسائی ابتدائی- که امکان تحرک حساب شده را به‌دستۀ کوهستان می‌داد- عملیات نظامی آغاز شود. این عملیات می‌بایست به‌صورت حمله به‌یک پاسگاه و خلع سلاح آن شروع می‌شود، و افراد موظف بودند بدون درنگ منطقه را ترک گویند تا از عکس‌العمل احتمالی دشمن مصون بمانند زیرا واضح بود که بلافاصله پس از اولین عمل چریکی، روستائیان که هنوز درک روشنی از دستۀ چریکی ندارند واکنش موافقی نشان نخواهند داد، بلکه تداوم عملیات نظامی است که می‌تواند به‌تدریج روستائیان یک منطقه را تحت تاثیر قرار دهد و ان‌ها را به‌حمایت معنوی و سپس به‌حمایت مادی وادارد. |
ما با آگاهی به‌این دو موضوع- یعنی عکس‌العمل نظامی دستگاه، و عدم امکان حمایت مادی سریع روستائیان- معین کرده بودیم که گروه بلافاصله پس از ضربه از منطقه عملیات خارج شود و مدتی بعد،[در] منطقه‌ئی دورتر، در جائی که دشمن انتظار ندارد، ضربه بعدی را وارد آورد و کلأ هدف عملیات را تبلیغ مسلحانه و تغییر آتمسفر سیاسی در سطح کشور قرار دهد. به‌طور خلاصه اولین هدف استراتژیک، تغییر آتمسفر سیاسی کشور و طرح عملیِ مبارزۀ مسلحانه برای گروه‌های سیاسی و پایان دادن به‌جدال چندین ساله بر سر این موضوع بود. | ما با آگاهی به‌این دو موضوع- یعنی عکس‌العمل نظامی دستگاه، و عدم امکان حمایت مادی سریع روستائیان- معین کرده بودیم که گروه بلافاصله پس از ضربه از منطقه عملیات خارج شود و مدتی بعد،[در] منطقه‌ئی دورتر، در جائی که دشمن انتظار ندارد، ضربه بعدی را وارد آورد و کلأ هدف عملیات را تبلیغ مسلحانه و تغییر آتمسفر سیاسی در سطح کشور قرار دهد. به‌طور خلاصه اولین هدف استراتژیک، تغییر آتمسفر سیاسی کشور و طرح عملیِ مبارزۀ مسلحانه برای گروه‌های سیاسی و پایان دادن به‌جدال چندین ساله بر سر این موضوع بود. | ||
| سطر ۱۴۱: | سطر ۱۴۱: | ||
گروه رفیق احمدزاده متکی برتجارب و تئوری انقلاب برزیل پیشنهاد سازماندهی جنگِ چریکی شهری را می‌داد و معتقد بود که جنبش باید اول در شهر دور بگیرد و سپس کار در روستا، متکی به‌مبارزۀ دور گرفته در شهر، آغاز گردد. و در این مرحله، مبارزه، به‌طور عمده از شهر به‌روستا منتقل شود. ولی گروه جنگل پیشنهاد آغاز مبارزۀ همزمان در شهر و روستا را می‌داد. | گروه رفیق احمدزاده متکی برتجارب و تئوری انقلاب برزیل پیشنهاد سازماندهی جنگِ چریکی شهری را می‌داد و معتقد بود که جنبش باید اول در شهر دور بگیرد و سپس کار در روستا، متکی به‌مبارزۀ دور گرفته در شهر، آغاز گردد. و در این مرحله، مبارزه، به‌طور عمده از شهر به‌روستا منتقل شود. ولی گروه جنگل پیشنهاد آغاز مبارزۀ همزمان در شهر و روستا را می‌داد. | ||
| − | دلیل ما خصلت تبلیغی مبارزۀ مسلحانه درآغاز کار بود. ما معتقد بودیم که کار در شهر و روستا در صورت امکان باید شروع شود. البته به‌تقدم عملیات در شهرمعتقد بودیم ولی این تقدم از نظر ما فقط جنبۀ تاکتیکی داشت و به‌منظور آماده کردن افکار عمومی برای جذب و تاثیری‌پذیری بیشتر از عمل کوه بود. در حای که این تقدمِ زمانی، از نظر گاه رفقای گروه احمدزاده جنبۀ استراتژیک داشت. به‌هر حال تماس دو گروه در سراسر پائیز | + | دلیل ما خصلت تبلیغی مبارزۀ مسلحانه درآغاز کار بود. ما معتقد بودیم که کار در شهر و روستا در صورت امکان باید شروع شود. البته به‌تقدم عملیات در شهرمعتقد بودیم ولی این تقدم از نظر ما فقط جنبۀ تاکتیکی داشت و به‌منظور آماده کردن افکار عمومی برای جذب و تاثیری‌پذیری بیشتر از عمل کوه بود. در حای که این تقدمِ زمانی، از نظر گاه رفقای گروه احمدزاده جنبۀ استراتژیک داشت. به‌هر حال تماس دو گروه در سراسر پائیز ۴۹ بیشتر به‌بحث‌های تئوریک گذشت. دستۀ کوهستان همچنان به‌سمت غرب پیش می‌رفت ولی در شهر هنوز دو گروه فوق به‌توافق نرسیده بودند. |
گروه احمدزاده سازماندهی کارِ کوه را عملی نمی‌دانست و معتقد بود تنها با انرژی ذخیره شدۀ ناشی از جنگ شهری می‌توان کار کوه را سازمان داد. و به‌راستی امکانات آن‌ها هم اجازۀ اقدام منظمی را در این زمینه نمی‌داد و ذخائر تجربی بسیار کمی در این زمینه داشتند، و از طرفی امکانات ما، و مهمتر از همه، از حرکت عملی ما در این مورد بی‌اطلاع گذاشته شده بودند. ما می‌خواستیم پس از توافق تئوریک امکانات را مطرح کنیم. ولی ملاحظه‌کاری‌های اطلاعاتی موجب طولانی شدن بحث‌ها و عدم وصول به‌نتیجۀ قاطع و نهائی شده بود. | گروه احمدزاده سازماندهی کارِ کوه را عملی نمی‌دانست و معتقد بود تنها با انرژی ذخیره شدۀ ناشی از جنگ شهری می‌توان کار کوه را سازمان داد. و به‌راستی امکانات آن‌ها هم اجازۀ اقدام منظمی را در این زمینه نمی‌داد و ذخائر تجربی بسیار کمی در این زمینه داشتند، و از طرفی امکانات ما، و مهمتر از همه، از حرکت عملی ما در این مورد بی‌اطلاع گذاشته شده بودند. ما می‌خواستیم پس از توافق تئوریک امکانات را مطرح کنیم. ولی ملاحظه‌کاری‌های اطلاعاتی موجب طولانی شدن بحث‌ها و عدم وصول به‌نتیجۀ قاطع و نهائی شده بود. | ||
| − | فرماندهی دستۀ کوهستان- رفیق صفائی- که اینک آمادۀ اجرای طرح‌های پیش‌بینی شده بود، پیشنهاد شروع عملیات را می‌داد. بالاخص او بر امکانات سربازگیری از طریق گروه احمدزاده حساب می‌کرد. و به‌علاوه، این گروه، امکان ایجاد کارهائی را در شهرهای مازندران دارا بود که می‌توانست قسمت مهمی از مسائل دستۀ کوهستان را حل کند. لذا مرتبأ فشار می‌آورد که زودتر با این گروه به‌توافق عملی برسیم. بالاخره در اوائل زمستان | + | فرماندهی دستۀ کوهستان- رفیق صفائی- که اینک آمادۀ اجرای طرح‌های پیش‌بینی شده بود، پیشنهاد شروع عملیات را می‌داد. بالاخص او بر امکانات سربازگیری از طریق گروه احمدزاده حساب می‌کرد. و به‌علاوه، این گروه، امکان ایجاد کارهائی را در شهرهای مازندران دارا بود که می‌توانست قسمت مهمی از مسائل دستۀ کوهستان را حل کند. لذا مرتبأ فشار می‌آورد که زودتر با این گروه به‌توافق عملی برسیم. بالاخره در اوائل زمستان ۴۹ این مهم حاصل شد و توانستیم بر سر این موضوع که کار در کوه را هم اکنون باید سازمان داد به‌توافق برسیم. ولی گروه احمدزاده شروع عملیات در کوه را وابسته به‌شروع عملیات در شهر می‌کردند و معتقد بودند که دستۀ کوهستان باید منتظر سازماندهی کادرهای شهری و آمادگی آن‌ها برای عمل بماند. ولی ما به‌همزمانی معتقد بودیم، زیرا دستۀ کوهستان آمادۀ اجرای طرح پیش‌بینی شده بود، و اگر عمل را طبق نقشۀ قبلی شروع نمی‌کرد با دشئاری‌هائی روبرو می‌شد. |
این دشواری‌ها عمدتأ عبارت بودند از: | این دشواری‌ها عمدتأ عبارت بودند از: | ||
| سطر ۱۵۵: | سطر ۱۵۵: | ||
بنابراین دلائل، فرماندهی کوه صلاح را در آغاز نبرد می‌دید. بالاخص این که بر اثر طولانی شدن مباحثات در شهر نسبت به‌ثمر‌بخشی عملی و سریع این مباحثات بی‌اعتماد شده بود. به‌هر حال کادرهای شهریِ گروه جنگل از فرماندهی کوه یک مهلتِ دو ماهه خواستند تا به‌سازماندهی افراد و آماده ساختن آن‌ها برای پیوستن به‌دستۀ کوهستان بپردازند. ولی با توجه به‌وضع غیر حرفه‌ایِ کادرهای گروه احمدزاده و پخش بودن آن‌ها در شهرستان‌ها و این که هنوز تمامی افراد گروه احمدزاده نسبت به‌توافق دو گروه توجیه نشده بودند و هنوز در داخل گروه مباحثات ادامه داشت، کارها طبق برنامه پیش نرفت؛ به‌طوری که مهلت دو ماهه به‌پایان رسید در حالی که هنوز اقدامات ما به‌نتائج عملی نرسیده بود؛ گرچه انتظار می‌رفت که به‌زودی نتیجه دهد. به‌هر حال دستۀ کوهستان به‌اجرای برنامه‌های اضافیِ منطقه شناسی در نواحی شرقی مازندران پرداخت که خارج از برنامۀ پیش‌بینی شده بود. و در اوائل بهمن این کار نیز به‌پایان رسیده بود و دیگر ادامۀ حرکت به‌شکل قبل برای دستۀ کوهستان امکان نداشت. یا می‌بایست به‌شهر بازگردند، یا برنامۀ عملیاتی را آغاز کنند. (لازم به‌تذکر است که تا این تاریخ، دستۀ کوهستان، با امکاناتِ محدودِ درون گروهی، به‌نه نفر افزایش یافت که از این عده یک نفر در جنگل مفقود گردید و جست‌و‌جوهای چند شبانه روزۀ افرادِ دسته برای پیدا کردن وی به‌نتیجه نرسید.) | بنابراین دلائل، فرماندهی کوه صلاح را در آغاز نبرد می‌دید. بالاخص این که بر اثر طولانی شدن مباحثات در شهر نسبت به‌ثمر‌بخشی عملی و سریع این مباحثات بی‌اعتماد شده بود. به‌هر حال کادرهای شهریِ گروه جنگل از فرماندهی کوه یک مهلتِ دو ماهه خواستند تا به‌سازماندهی افراد و آماده ساختن آن‌ها برای پیوستن به‌دستۀ کوهستان بپردازند. ولی با توجه به‌وضع غیر حرفه‌ایِ کادرهای گروه احمدزاده و پخش بودن آن‌ها در شهرستان‌ها و این که هنوز تمامی افراد گروه احمدزاده نسبت به‌توافق دو گروه توجیه نشده بودند و هنوز در داخل گروه مباحثات ادامه داشت، کارها طبق برنامه پیش نرفت؛ به‌طوری که مهلت دو ماهه به‌پایان رسید در حالی که هنوز اقدامات ما به‌نتائج عملی نرسیده بود؛ گرچه انتظار می‌رفت که به‌زودی نتیجه دهد. به‌هر حال دستۀ کوهستان به‌اجرای برنامه‌های اضافیِ منطقه شناسی در نواحی شرقی مازندران پرداخت که خارج از برنامۀ پیش‌بینی شده بود. و در اوائل بهمن این کار نیز به‌پایان رسیده بود و دیگر ادامۀ حرکت به‌شکل قبل برای دستۀ کوهستان امکان نداشت. یا می‌بایست به‌شهر بازگردند، یا برنامۀ عملیاتی را آغاز کنند. (لازم به‌تذکر است که تا این تاریخ، دستۀ کوهستان، با امکاناتِ محدودِ درون گروهی، به‌نه نفر افزایش یافت که از این عده یک نفر در جنگل مفقود گردید و جست‌و‌جوهای چند شبانه روزۀ افرادِ دسته برای پیدا کردن وی به‌نتیجه نرسید.) | ||
| − | و دستۀ کوهستان در دو برنامۀ دو ماهه و یک ماه و نیمه، از درۀ چالوس تا منطقۀ خلخال (شرق مازندران {{نشان| | + | و دستۀ کوهستان در دو برنامۀ دو ماهه و یک ماه و نیمه، از درۀ چالوس تا منطقۀ خلخال (شرق مازندران {{نشان|2}}) و از درۀ چالوس تا منطقه رامیان واقع در شرق مازندران {{نشان|3}} را شناسائی کرده و اینک آماده عمل بودند. روحیۀ عالی داشتند و به‌صورت مردان جنگل، محکم و مقاوم و با تجربه شده بودند. |
به‌هر حال فرماندهی کوه اعلام داشت که در نیمۀ دوم بهمن عملیات را علیرقم آمادگی عناصر شهری آغاز خواهد کرد. در داخل گروه ما هنوز طرح‌های عملیاتی شهری به‌طور کامل تنظیم نشده بود ولی برای اجرای ضربه‌های تبلیغاتی طرح‌های آماده‌ای داشتیم. در نیمۀ اول دی‌ماه یکی از کادرهای گروه جنگل که افسر وظیفه بود و به‌همین دلیل وظائف گروهیش به‌دیگران داده شده بود به‌عللی غیر از ارتباط با گروه جنگل دستگیر گردید. | به‌هر حال فرماندهی کوه اعلام داشت که در نیمۀ دوم بهمن عملیات را علیرقم آمادگی عناصر شهری آغاز خواهد کرد. در داخل گروه ما هنوز طرح‌های عملیاتی شهری به‌طور کامل تنظیم نشده بود ولی برای اجرای ضربه‌های تبلیغاتی طرح‌های آماده‌ای داشتیم. در نیمۀ اول دی‌ماه یکی از کادرهای گروه جنگل که افسر وظیفه بود و به‌همین دلیل وظائف گروهیش به‌دیگران داده شده بود به‌عللی غیر از ارتباط با گروه جنگل دستگیر گردید. | ||
| − | این رفیق غفور حسن‌پور بود و اطلاعات وسیعی نسبت به‌افراد گروه کوچک ما داشت. پس از بیست روز شکنجه که بالاخره منجر به‌شهادت او شد {{نشان| | + | این رفیق غفور حسن‌پور بود و اطلاعات وسیعی نسبت به‌افراد گروه کوچک ما داشت. پس از بیست روز شکنجه که بالاخره منجر به‌شهادت او شد {{نشان|4}} اعترافاتی کرد. این اعترافات سر نخ دستگیری سایر افراد گروه جنگل شد. آن‌ها که انتظار فاش شدن اسرار را نداشتند(کاملأ تصور می‌شد که چون رفیق نامبرده در ارتباط با فعالیت‌های گروه دستگیر نشده موردی ندارد که مسائل مربوط به‌گروه را مطرح کند، که این اشتباهی بزرگ بود و لازم بود رفقائی که به‌هر نحو در معرض خطر قرار داشتند سریعأ مخفی می‌شدند) در شهر غافلگیر و دستگیر شدند. |
| − | به‌هر حال انتظار بیش از حد، و عدم یک سازمان زیرزمینی شهری در آن موقع، در تاریخ | + | به‌هر حال انتظار بیش از حد، و عدم یک سازمان زیرزمینی شهری در آن موقع، در تاریخ ۱۳ بهمن نتائج مخرب خود را به‌بار آورد. در این روز حملۀ تدارک شدۀ سراسریِ سازمان امنیت به‌گروه ما شروع شد. در فاصله ۲۴ ساعت سه نفر در گیلان و پنج نفر در تهران بازداشت گردیدند. به‌طوری که از کل کادرهای شهریِ گروه جنگل فقط پنج نفر باقی ماندند و شبکۀ شهری ما از هم پاشید. در این زمان دستۀ کوهستان که با یک عنصر شایسته از گروه احمدزاده به‌نام رفیق فرهودی تقویت شده بود و تعدادشان به‌نه نفر رسیده بود، از منطقۀ شرقی مازندران از طریق جاده اتوموبیل‌رو، به‌منطقۀ سیاهکل منتقل شده بودند و در ارتفاعات جنوبی سیاهکل- کوهستان‌های دیلم- مستقر شده آماده عملیات بودند. |
| − | در تاریخ | + | در تاریخ ۱۶ بهمن در جنگل‌های جنوبی سیاهکل با رفقای دستۀ کوهستان تماس گرقتیم و ضربه‌های وارده را به‌اطلاع آن‌ها رساندیم. نه ما و نه آن‌ها هنوز زا دستگیری رفیقی که در کوهپایه‌های سیاهکل معلم بود- رفیق نیری{{نشان|5}} و محل انبارک آذوقه در آن منطقه را می‌دانست مطلع نبودیم. البته این رفیق اطلاع نداشت که دستۀ کوهستان در آن موقع در سیاهکل موضع گرفته است. لذا مطرح کردیم که او به‌زودی دستگیر خواهد شد. بنابراین رفقای کوه تصمیم گرفتند یکی از افراد خود را نزد او بفرستند و فرارش بدهند. |
| − | در روز | + | در روز ۱۹ بهمن که برای حمله به‌پاسگاه ژاندارمری انتخاب شده بود رفیق هادی بنده‌خدا از کوه پائین آمد تا در دهکدۀ شاغوزلات معلم جوان ده رفیق نیّری- را ببیند و از خطری که او را تهدید می‌کند مطلعش کند و فرارش بدهد، غافل از آن که ضربه از شهر به‌آن جا هم سرایت کرده است و ژاندارمری خانۀ نیّری را محاصره دارد. به‌هر حال رفیق هادی بنده‌خدا در دهکدۀ شاغوزلات پس از یک درگیری مسلحانه به‌دست دشمن اسیر می‌شود. رفقائی که در ارتفاعات بودند با صدای تیراندازی از واقعه مطلع می‌شوند و قرار می‌شود طبق طرح قبلی حمله را شروع کنند و ضمنأ موجبات رهائی رفیق زندانی را فراهم آورند. |
| − | در شامگاه | + | در شامگاه ۱۹ بهمن آن‌ها از مواضع خود خارج شدند و پس از تصاحب یک اتوبوس کوچک در جادۀ سیاهکل- لونک به‌سیاهکل حمله کردند. هدف اصلی پاسگاه ژاندارمری و پست جنگلداری بود. در این حمله تمام موجودی سلاح‌های پاسگاه که عبارت از ۹ قبضه تفنگ برنو و مسلسل بود تصاحب گردید. در این عمل معاون پاسگاه سیاهکل و فرد دیگری کشته شدند و رفقا بدون دادن تلفات به‌ارتفاعات جنوبی عقب نشینی کردند ( ضمنأ رفیق زندانی در پاسگاه نبود و همراه رئیس پاسگاه به‌رشت برده شده بود.) |
| − | از | + | از ۱۹ بهمن تا ۸ اسفند ۴۹ فاصله‌ئی بود که دستۀ کوهستان مورد حملۀ متمرکز نیروهای دشمن قرار گرفت. آن‌ها دلیرانه نبرد کردند و بیش از ۶۰ نفر افسر و درجه‌دار و سرباز دشمن را از پای در آوردند. |
| سطر ۱۹۶: | سطر ۱۹۶: | ||
اما علت اصلی شکست دستۀ کوهستان چیز دیگری بود، زیرا دستۀ کوهستان می‌بایست متکی به‌خود باشد و بدون تکیه بر شهر با تدارکاتی که از قبل فراهم شده به‌حرکت و مبارزه خود ادامه دهد. این، علت اساسی «تغییر در طرح استراتژیک دستۀ کوه»بود. افراد دستۀ کوهستان در هفته‌های آخر برنامه شناسائی خود، در مباحثات خویش به‌این نتیجه رسیده بودند که «عملیات باید طوری تنظیم شود که بر منطقۀ عمل تاثیر بگذارد.» | اما علت اصلی شکست دستۀ کوهستان چیز دیگری بود، زیرا دستۀ کوهستان می‌بایست متکی به‌خود باشد و بدون تکیه بر شهر با تدارکاتی که از قبل فراهم شده به‌حرکت و مبارزه خود ادامه دهد. این، علت اساسی «تغییر در طرح استراتژیک دستۀ کوه»بود. افراد دستۀ کوهستان در هفته‌های آخر برنامه شناسائی خود، در مباحثات خویش به‌این نتیجه رسیده بودند که «عملیات باید طوری تنظیم شود که بر منطقۀ عمل تاثیر بگذارد.» | ||
| − | بدین ترتیب «تئوری تاثیرات منطقه‌ئی عملیات»، جای «تئوری تاثیرات سراسری عملیات»را می‌گرفت.تاثیر این تغییر استراتژیک بر حرکات تاکتیکی این بود که رفقای کوه، پس از اولین ضربه، دیگر نمی‌بایست به‌سرعت منطقه را ترک می‌کردند، بلکه می‌بایست در منطقه می‌ماندند و به‌شناسائی دقیق تاکتیکی می‌پرداختند تا بتوانند ضربات بعدی را در همان منطقه وارد سازند تا تداوم ضربات بر منطقه تاثیر گذاشته خلق منطقه را به‌مبارزه بکشاند. انعکاس عمل این تغییر در برنامۀ استراتژیک بدین صورت بود که رفقا با فراموش کردن اصل اساسی «حرکت مداوم»در منطقه باقی ماندند و قرار گذاشتند که مدت | + | بدین ترتیب «تئوری تاثیرات منطقه‌ئی عملیات»، جای «تئوری تاثیرات سراسری عملیات»را می‌گرفت.تاثیر این تغییر استراتژیک بر حرکات تاکتیکی این بود که رفقای کوه، پس از اولین ضربه، دیگر نمی‌بایست به‌سرعت منطقه را ترک می‌کردند، بلکه می‌بایست در منطقه می‌ماندند و به‌شناسائی دقیق تاکتیکی می‌پرداختند تا بتوانند ضربات بعدی را در همان منطقه وارد سازند تا تداوم ضربات بر منطقه تاثیر گذاشته خلق منطقه را به‌مبارزه بکشاند. انعکاس عمل این تغییر در برنامۀ استراتژیک بدین صورت بود که رفقا با فراموش کردن اصل اساسی «حرکت مداوم»در منطقه باقی ماندند و قرار گذاشتند که مدت ۳۰ روزاز منطقه شناسائی تاکتیکی نمایند و سپس منطقه را به‌سمت شرقی ترک کنند. با استفاده از انبارهای آذوقه، بدون گذاشتن ردپا، از منطقه دور شوند و پس از پیوستن نفرات جدید از شهر، مجددأ به‌منطقۀ سیاهکل-دیلمان بازگشته با اتکاء به‌شناسائی تاکتیکی ۲۰ روزه، یک سری عملیات به‌منظور تاثیر بخشی در منطقه لاهیجان انجام دهند. البته آمادگی منطقۀ لاهیجان به‌علت تضادهای شدید بین چایکاران و سازمان چای، بین دامداران و ادارۀ منابع طبیعی و بین بروکراسی و متنفذین از یک طرف و خلق از طرف دیگر، شرائط مناسبی را ارائه می‌کرد. |
| − | از طرفی فرماندهی دستۀ کوهستان هیچ گاه پیش‌بینی نمی‌کرد که دشمن چنین نیروی عظیمی را برای نابودی دستۀ کوچک | + | از طرفی فرماندهی دستۀ کوهستان هیچ گاه پیش‌بینی نمی‌کرد که دشمن چنین نیروی عظیمی را برای نابودی دستۀ کوچک ۸ نفری کوه گسیل دارد. فرماندهی دسته کوه، در نهایت، انتظار داشت که نیروهای گروهان ژاندارمری لاهیجان در مرحلۀ اول به‌میدان فرستاده شوند و هرگز تصور نمی‌کرد که هنگ ژاندارمری گیلان و تمام نیروهای پلیس و ارتش در منطقه بسیج شوند و با استفاده از ده‌ها هلی‌کوپتر به‌جست‌و‌جو بپردازند. در حالی که عملأ چنین شد و سپهبد اویسی- فرملندۀ ژاندارمری کل- شخصأ در سیاهکل ستاد عملیات تشکیل داده و عملیات را رهبری می‌کرد. |
غلامرضا-برادرشاه- هم برای بازرسی و سرکشی به‌سیاهکل اعزام شده بود. افراد هنگ ژاندارمری گیلان تمام خطوط مواصلاتی منطقه را شدیدا کنترل می‌کردند و منطقه را به‌محاصره در آورده بودند و یک گردان ارتشی از پادگان منجیل به‌سمت منطقه به‌حرکت درآمده بود. | غلامرضا-برادرشاه- هم برای بازرسی و سرکشی به‌سیاهکل اعزام شده بود. افراد هنگ ژاندارمری گیلان تمام خطوط مواصلاتی منطقه را شدیدا کنترل می‌کردند و منطقه را به‌محاصره در آورده بودند و یک گردان ارتشی از پادگان منجیل به‌سمت منطقه به‌حرکت درآمده بود. | ||
| − | بدین‌ترتیب بود که دستۀ کوهستان پس از حمله به‌پادگان سیاهکل به‌ارتفاعات جنوبی عقب نشینی کرد و طبق برنامه شروع به‌شناسائی و گشت زنی کرد. طبعأ آذوقۀ | + | بدین‌ترتیب بود که دستۀ کوهستان پس از حمله به‌پادگان سیاهکل به‌ارتفاعات جنوبی عقب نشینی کرد و طبق برنامه شروع به‌شناسائی و گشت زنی کرد. طبعأ آذوقۀ ۲۰ روزه را باید از انبارک آذوقه واقع در قلۀ کاکوه- که با کمک نیّری، معلم روستائی دستگیر شده ایجاد شده بود- تامین می‌کردند. به‌طوری که اکنون می‌دانیم، نیرّی دستگیر شده تحت شکنجه محل انبار را به‌دشمن گفته بودف و دشمن عمدۀ نیروی خود را در حوالی کاکوه بسیج کرده با‌استفاده از همه نوع تجهیزات، بالاخص هلی‌کوپتر، چهار نفر از رفقای کوه را که به‌منظور برداشت آذوقه به‌محل آمده بودند به‌محاصره درآورده بود. موقعیت طبیعی نیز مناسب نبود. به‌علت زمستان، درختان جنگلی برگ نداشتند و از نظر نظامی، این یک عامل منفی برای چریک محسوب می‌شد و امکان استفاده از هل‌کوپتر را به‌دشمن می‌داد. |
| − | فدائیان کوهستان مدت | + | فدائیان کوهستان مدت ۴۸ ساعت با قوای متمرکز دشمن پیکار کردند و آن گاه که مهماتشان به‌پایان رسید، دو نفرشان با دست زدن به‌عمل فدائی، با انفجار نارنجک، خودشان را با چند تن از عوامل دشمن نابود کردند و دو نفر دیگرکه رمقی در تن نداشتند به‌اسارت دشمن در آمدند. یکی از افراد توانست از محاصره خارج شود که چند روز بعد، در ۸ اسفند، در حوالی یک روستا به‌طور نیمه جان یافته شد. بدین ترتیب از دستۀ نه نفری کوهستان، هفت نفر به‌اسارت دشمن درآمدند و ۲ تن در جنگل به‌شهادت رسیدند. در مجموع، از افراد گروه ۲۲ نفری جنگل در کوه و شهر، جمعأ ۱۷ نفر دستگیر شدند که از این ۱۷ نفر، ۱۳ نفر در تاریخ ۲۷ اسفند ۴۹ توسط عوامل امپریالیسم در ایران تیر باران شدند و فقط ۵ تن از گروه جنگل زنده و آزاد ماندند. این عده در تاریخ ۱۸ فروردین ۵۰ به‌انتقام اعدام رفقای خود رئیس ادارۀ دادرسی ارتش رژیم-سپهبد فرسیو- را در یک محکمۀ انقلابی محاکمه و او را به‌مرگ محکوم کردند و حکم اعدام را در سحرگاه همان روز در مورد او به‌اجرا درآوردند. |
| سطر ۲۱۳: | سطر ۲۱۳: | ||
#{{پاورقی|3}}مادر رفیق شهید، غفور حسین‌پور، هنگامی که خبر تیر باران فرزندش را به‌او رساندند چنین گفت: انقلاب ایران همچون درخت تناوری است که ریشه‌های قطوری در دل خاک وطن دارد. پسر من و نظائر پسر من تنها شاخه‌های این درخت هستند و دشمن تنها می‌تواند شاخه‌های این درخت را بزند اما ریشه همچنان پابرجاست و بازدن هر شاخه، شاخه‌های بسیار خواهد روئید. پس من از مرگ فرزندم دلگیر نیستم، امید من به‌شاخه‌های جدید است. | #{{پاورقی|3}}مادر رفیق شهید، غفور حسین‌پور، هنگامی که خبر تیر باران فرزندش را به‌او رساندند چنین گفت: انقلاب ایران همچون درخت تناوری است که ریشه‌های قطوری در دل خاک وطن دارد. پسر من و نظائر پسر من تنها شاخه‌های این درخت هستند و دشمن تنها می‌تواند شاخه‌های این درخت را بزند اما ریشه همچنان پابرجاست و بازدن هر شاخه، شاخه‌های بسیار خواهد روئید. پس من از مرگ فرزندم دلگیر نیستم، امید من به‌شاخه‌های جدید است. | ||
#{{پاورقی|4}}رفیق ایرج نیّری در زیر شکنجۀ شدید محل انبار آذوقه واقع در قلۀ کاکوه سیاهکل را گفت و بعدها در دادگاه به‌حبس ابد محکوم شد. | #{{پاورقی|4}}رفیق ایرج نیّری در زیر شکنجۀ شدید محل انبار آذوقه واقع در قلۀ کاکوه سیاهکل را گفت و بعدها در دادگاه به‌حبس ابد محکوم شد. | ||
| − | #{{پاورقی|5}}رفیق شهید هادی بنده‌خدا که پس از دستگیری به‌وسیله ارتش ضد خلقی شاه در زندان همراه با | + | #{{پاورقی|5}}رفیق شهید هادی بنده‌خدا که پس از دستگیری به‌وسیله ارتش ضد خلقی شاه در زندان همراه با ۱۲ رفیق دیگر تیر باران شد. جاودان باد خاطره شهدای به‌خون خفته خلق! پیروز باد مبارزه مسلحانه تنها راه رهائی خلق ایران؛برقرار باد حاکمیت خلق! |
نسخهٔ ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱، ساعت ۲۱:۱۶
 | تایپ این مقاله تمام شده و آمادهٔ بازنگری است. اگر شما همان کسی نیستید که مقاله را تایپ کرده، لطفاً قبل از شروع به بازنگری صفحهٔ راهنمای بازنگری را ببینید (پیش‌‌نویس)، و پس از اینکه تمام متن را با تصاویر صفحات مقابله کردید و اشکالات را اصلاح کردید یا به بحث گذاشتید، این پیغام را حذف کنید. |
مردان از راهکوره‌های سبز
- به‌زیر می‌آیند.
عشق را چو نان خزه‌ئی
- که بر صخره
- ناگزیر است
- که بر صخره
بر پیکره‌های خویش می‌آرند
و زخم را بر سینه‌های‌شان.
چشمان‌شان عاطفه و نفرت است
و دندان‌های اراده‌ی خندان‌شان
دشنه‌ی معلّقِ ماه است
در شبِ راهزن.
از انبوهیِ عبوس
به‌سیاهی
- نقبی سرد می‌بُرند
- (آنجا که آلش و اَفرا بیهوده رُسته است
- و رُستن
- وظیفه‌ئی‌ست
- که خاک
- خمیازه‌کشان انجام می‌دهد
- که خاک
- اگرچند آفتاب
- با تیغِ براقش
- هر صبح
- بندِ نافِ گیاهی نو رُسته را قطع می‌کند؛
- و به‌روزگاری
- که شرف
- نُدرتی‌ست
- بُهت‌انگیز
- نُدرتی‌ست
- که شرف
- که نه آسایشِ خفتگان
- که سکون مردگان را
- آشفته می‌کند.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
تو می‌باید خامُشی بگزینی
به‌جز دروغت اگر پیامی
- نمی‌تواند بود
اما اگرت مجال آن هست
- که به‌آزادی
- ناله‌ئی کنی
- که به‌آزادی
فریادی درافکن
و جانت را به‌تمامی
- پشتوانه‌ی پرتاب آن کن!
احمد شاملو
بهار ۵۰
دو پاره از شعر ضیافت (مجموعهٔ
دشنه در دیس) دربارهٔ حماسهٔ سیاهکل.
حماسۀ سیاهکل
تجلی پر شکوه ارادۀ پولادین فرزندان دلاور خلق
در سیاه‌ترین روزهای دوران خفقان، هنگامی که زحمتکشان سرزمین ما ستم سرمایه‌داران غارتگر و سرکوب وحشیانۀ منفورترین دیکتاتور تاریخ را با پوست وگوشت خود لمس می‌کردند و همۀ هستی خلق‌های رنجیدۀ ایران به‌یغمای تاراجگران بین‌المللی به‌سرکردگی امپریالیسم آمریکا می‌رفت؛ هنگامی که خیانت‌ها و زبونیِ سیاست پیشگان وابسته و دنباله‌رو در سراسر کشور تخم یاس و بدبینی پاشیده بود؛ ناگهان از اعماق جنگل‌های سیاهکل حماسه‌ئی پا گرفت که طنین بیدارکننده و دورانساز آن در سراسر ایران خواب‌آلودۀ آن روز منفجر شد. خشم و کین دلاوران خلق، شور رهائی از ستم بهره‌کشی طبقاتی را چنان برانگیخت که به‌حقیقت می‌باید از آن به‌عنوان سرآغاز جنبش نوین رهائی بخش خلق‌های ایران یاد شود. در آستانۀ دهمین سال این حماسۀ خونین، مقاله‌ئی را که حمید اشرف- یکی از یاران گروه جنگل- یک سال پس از رساخیز ساهکل در تعلیل شکست این حرکت نوشته است به‌خوانندگان کتاب جمعه تقدیم می‌کنیم.
۱۹ بهمن سالروز رستاخیز سیاهکل
تحلیلی از یک سال جنگ چریکی در شهر و کوه[۱]
حمید اشرف
مقدمه
بیش از یک سال از آغاز مبارزات چریکی در ایران می‌گذرد. برای کسانی که در مبارزه شرکت دارند، و برای دیگران، هنوز بسیاری از مسائل مربوط به‌این دوره روشن نشده است. در ابن جزوه کوشش می‌شود که مسائل مربوط به‌یک سال مبارزه روشن شود و از تجارب جنبش تحلیلی صورت گیرد.
در شرائطی که گروه‌های سیاسی به‌واسطۀ اِعمال فشار نیروهای پلیسی از هرگونه حرکت سازنده بازداشته شده بودند و هرگونه فعالیت نیروهای اپوزیسیون با‌خشونت تمام متوقف می‌گردید و انبوه عظیم ترس و خفت بر توده‌ها و حتی روشنفکران سنگینی بازدارنده‌ای به‌وجود آورده بود «گروه جنگل» فعالیت خود را آغاز کرد. ما عملأ به‌این نتیجه رسیده بودیم که در اوائل کارایجاد هر نوع سازمان وسیع و گسترده به‌منظور بسیج توده‌ها، به‌علت کنترل شدید پلیس مقدور نیست. لذا به‌تئوری کار گروهی معتقد شده بودیم. هدف گروه به‌طور خالص و ساده ایجاد برخوردهای مسلحانه، ضربه زدن به‌دشمن به‌منظور درهم شکستن اتمسفر خفقان در محیط سیاسی ایران، و نشان دادن تنها راه مبارزه یعنی «مبازه مسلحانه»به‌خلق میهن‌مان بود.
گروه جنگل بر مبنای فعالیت سه تن از کادرهای سابق تشکیل گردید(این سه تن بازماندگان گروهی بودند که در سال ۴۵ با هدف ایجاد جنبش قهرآمیز در ایران تشکیل شد و در زمستان ۴۶ این گروه ضربۀ شدیدی خورد و رهبران اصلی آن دستگیر شدند. عده‌ای از کادرها فرصت‌طلبانه از جنبش کناره‌گیری کردند و تنها دو تن از وفاداران توانستند از کشور خارج شوند و به‌جنبش ضد امپریالیستی- ضد صهیونیستی فلسطین بپیوندند. هدف این دو تن آن بود که پس از کسب تجارب نظامی به‌میهن بازگردند
تنها سه نفر که فعالیت‌شان برای پلیس افشا نشده بود در ایران باقی ماندند تا گروه جدیدی را متکی بر تجارب گروه شکست خورد سازمان دهند. بر اساس فعالیت‌های مقدماتی این سه تن، ۳۲ نفر از معتقدانِ راهِ «قهرآمیز» در یک گروه مخفی سازمان یافتند و شروع به‌عملیات تدارکاتی کردند.
کادرها در این زمان دارای زندگی علنی بودند. و همواره به‌طور کامل در معرض خطر قرار داشتند. به‌هر حال، این گروه که بعدها به «گروه جنگل» معروف شد در پائیز سال ۴۷ با هشت کادر سازمان داده شد و تعداد نفرات در فاصله پائیز ۴۷ تا زمستان ۴۸ به۲۲ نفر افزایش یافت.
فعالت‌های تدارکاتی از قبیل خرید ۱۴ قبضه سلاح کمری کوتاه و بلند قدیمی، تهیۀ نقشۀ مناطق شمالی ایران، اجرای برنامه‌های شناسائی سیستماتیک نواحی کوهستانی، و ایجاد بایگانی اطلاعاتی، تا تابستان ۴۸ ادامه یافت. در این هنگام بود که یکی از وفاداران خارج شده از کشور به‌ایران بازگشت. این رفیق، «علی‌اکبر صفائی فراهانی» بود که پس از خروج از ایران مدت‌ها در زندان‌های کشورهای عربی به‌سر برده بود و سپس به‌جبهۀ «الفتح»پیوست و به‌خاطر فداکاری و شایستگی به‌فرماندهی جبهۀ شمالی «الفتح»رسیده بود. و در آن سازمان به «ابو‌عباس» شهرت داشت. او به‌تنهائی و بدون هیچ اطلاعی از وضع کنونی گروه به‌ایران بازگشته بود. هدف او جمع‌آوری مجدّد رفقای دیرین و سازماندهی یک جنبش روستائی بود. هنگامی که به‌ایران رسید علیرغم تصوراتش با گروه آماده‌ئی مواجه شد که بسیاری از عوامل لازمی را که او برای برنامه‌اش به‌آن‌ها نیازمند بود در اختیار داشت.
پس از مواجه شدن با شرائط امیدوارکنندۀ گروه، او به‌فلسطین بازگشت تا به‌یاری امکانات نهضت فلسطین مقداری ملزومات جنگی فراهم کند. و برای تجهیز گروه به‌ایران بیاورد. در بهار سال ۴۹ این کار صورت گرفت و رفیق صفائی به‌اتفاق یکی دیگر از «وفاداران خارج شده» به‌ایران بازگشتند. بازگشت آن‌ها امید دوباره‌ئی برای گروه ما بود، و بالاخص ملزومات آن‌ها به‌خوبی می‌توانست گروه را مسلح کند. از این به‌بعد کارهای ابتدائی تدارکاتی برای اجرای برنامۀ منطقه‌شناسی کوهستان به‌طور جدی آغاز شد. به‌منظور حل مسائل مالی یکی از شعبات بانک ملی ایران(شعبۀ وزرا) مصادره گردید و مبلغ ۱۶۰هزار تومان موجودی آن در خدمت گروه قرار گرفت.
به‌توسط رفقائی که در شمال داشتیم یک سیستم آذوقه‌رسانی و ارتباطی را سازمان دادیم. در شهریور ۴۹ همه چیز برای حرکت آماده بود: نقشه، سلاح کمری، مسلسل، مهمات، مواد منفجره، تجهیزات انفرادی و جمعی، سیستم ارتباطی و...
۱. از درۀ «مکار» تا«سیاهکل»
در تاریخ ۱۵ شهریور ۴۹، دستۀ شش نفری پیشگامان کوهستان از درۀ«مکار» در نزدیکی «چالوس» حرکت خود را به‌سمت غرب آغاز کرد. قرارهای ارتباطی طوری سازمان داده شده بود که اکیپ، هنگام عبور از مناطقی که در کوهپایه‌های آن رفقای بومی سکنی داشتند با شهر تماس برقرار کند. اجرای حرکت در امتداد نواحی مرتفع جنگلی گیلان و مازندران از غرب به‌شرق، و[هدف آن] شناسائی منطق از نظر جغرافیائی و نظامی [بود]. قرار بود بلافاصله پس ازتکمیل شناسائی ابتدائی- که امکان تحرک حساب شده را به‌دستۀ کوهستان می‌داد- عملیات نظامی آغاز شود. این عملیات می‌بایست به‌صورت حمله به‌یک پاسگاه و خلع سلاح آن شروع می‌شود، و افراد موظف بودند بدون درنگ منطقه را ترک گویند تا از عکس‌العمل احتمالی دشمن مصون بمانند زیرا واضح بود که بلافاصله پس از اولین عمل چریکی، روستائیان که هنوز درک روشنی از دستۀ چریکی ندارند واکنش موافقی نشان نخواهند داد، بلکه تداوم عملیات نظامی است که می‌تواند به‌تدریج روستائیان یک منطقه را تحت تاثیر قرار دهد و ان‌ها را به‌حمایت معنوی و سپس به‌حمایت مادی وادارد.
ما با آگاهی به‌این دو موضوع- یعنی عکس‌العمل نظامی دستگاه، و عدم امکان حمایت مادی سریع روستائیان- معین کرده بودیم که گروه بلافاصله پس از ضربه از منطقه عملیات خارج شود و مدتی بعد،[در] منطقه‌ئی دورتر، در جائی که دشمن انتظار ندارد، ضربه بعدی را وارد آورد و کلأ هدف عملیات را تبلیغ مسلحانه و تغییر آتمسفر سیاسی در سطح کشور قرار دهد. به‌طور خلاصه اولین هدف استراتژیک، تغییر آتمسفر سیاسی کشور و طرح عملیِ مبارزۀ مسلحانه برای گروه‌های سیاسی و پایان دادن به‌جدال چندین ساله بر سر این موضوع بود.
این کار می‌بایست توسط گروه زبده با تحرّک عالی صورت می‌گرفت که ضربات کوچک ولی پر سر و صدا را رد می‌کرد و مطلقأ از درگیری با نیروهای دشمن اجتناب می‌ورزیدند.
کلأ تدارکات لازم برای چنین عملی انجام گرفته بود و افرادِ دستۀ کوهستان، در عمل، با تکیه به‌فداکاری و ایمان انقلابی خود برای این کار آماده شده بودند. مسائل مهمی از قبیل آشنائی و خو گرفتن با مناطق و معابر جنگلی و کوهستانی، تهیۀ آذوقه، تهیۀ ملزومات انفرادی و جمعی و... به‌تدریج حل می‌شد.
این‌ها همه مسائل تکنیکی مربوط به فازِ اول مبارزه در کوهستان بود که به‌خوبی حل می‌شد. ولی گروه جنگل با مسائل دیگری نیز روبرو بود. لازم تشخیص داده می‌شد که همزمان با عملیات کوهستان، در شهرستان‌های شمالی و مرکز عملیات، تبلیغ مسلّحانه آغاز شود. حتی گفت‌و گو از تقدم آغاز عملیات در شهر می‌رفت. ولی گروه جنگل با امکانات و انرژی محدودی که در اختیار داشت نمی‌توانست در هر دو زمینه مسائل را به‌طور یکسان حل کند، بالاخص این که کادرهای شهری هنوز نظامی نشده بودند و عناصر حرفه‌ئی از یکی دو تن تجاوز نمی‌کردند. دیگر این که برنامه‌هائی مطرح بود که انرژی بیشتری طلب می‌کرد. در این زمان لزوم ارتباط‌گیری با گروه‌های واقعأ انقلابی الزامی بود. بنابراین به‌تماس ابتدائی‌مان با گروه رفیق احمدزاده شکل منظمی دادیم. ارتباط دو گروه بنا به‌ملاحضات امنیتی و ضد اطلاعاتی بسیار محتاطانه صورت می‌گرفت و بیشتر بر سر مسائل تئوریک انقلاب ایران بحث می‌شد.
گروه رفیق احمدزاده متکی برتجارب و تئوری انقلاب برزیل پیشنهاد سازماندهی جنگِ چریکی شهری را می‌داد و معتقد بود که جنبش باید اول در شهر دور بگیرد و سپس کار در روستا، متکی به‌مبارزۀ دور گرفته در شهر، آغاز گردد. و در این مرحله، مبارزه، به‌طور عمده از شهر به‌روستا منتقل شود. ولی گروه جنگل پیشنهاد آغاز مبارزۀ همزمان در شهر و روستا را می‌داد.
دلیل ما خصلت تبلیغی مبارزۀ مسلحانه درآغاز کار بود. ما معتقد بودیم که کار در شهر و روستا در صورت امکان باید شروع شود. البته به‌تقدم عملیات در شهرمعتقد بودیم ولی این تقدم از نظر ما فقط جنبۀ تاکتیکی داشت و به‌منظور آماده کردن افکار عمومی برای جذب و تاثیری‌پذیری بیشتر از عمل کوه بود. در حای که این تقدمِ زمانی، از نظر گاه رفقای گروه احمدزاده جنبۀ استراتژیک داشت. به‌هر حال تماس دو گروه در سراسر پائیز ۴۹ بیشتر به‌بحث‌های تئوریک گذشت. دستۀ کوهستان همچنان به‌سمت غرب پیش می‌رفت ولی در شهر هنوز دو گروه فوق به‌توافق نرسیده بودند.
گروه احمدزاده سازماندهی کارِ کوه را عملی نمی‌دانست و معتقد بود تنها با انرژی ذخیره شدۀ ناشی از جنگ شهری می‌توان کار کوه را سازمان داد. و به‌راستی امکانات آن‌ها هم اجازۀ اقدام منظمی را در این زمینه نمی‌داد و ذخائر تجربی بسیار کمی در این زمینه داشتند، و از طرفی امکانات ما، و مهمتر از همه، از حرکت عملی ما در این مورد بی‌اطلاع گذاشته شده بودند. ما می‌خواستیم پس از توافق تئوریک امکانات را مطرح کنیم. ولی ملاحظه‌کاری‌های اطلاعاتی موجب طولانی شدن بحث‌ها و عدم وصول به‌نتیجۀ قاطع و نهائی شده بود.
فرماندهی دستۀ کوهستان- رفیق صفائی- که اینک آمادۀ اجرای طرح‌های پیش‌بینی شده بود، پیشنهاد شروع عملیات را می‌داد. بالاخص او بر امکانات سربازگیری از طریق گروه احمدزاده حساب می‌کرد. و به‌علاوه، این گروه، امکان ایجاد کارهائی را در شهرهای مازندران دارا بود که می‌توانست قسمت مهمی از مسائل دستۀ کوهستان را حل کند. لذا مرتبأ فشار می‌آورد که زودتر با این گروه به‌توافق عملی برسیم. بالاخره در اوائل زمستان ۴۹ این مهم حاصل شد و توانستیم بر سر این موضوع که کار در کوه را هم اکنون باید سازمان داد به‌توافق برسیم. ولی گروه احمدزاده شروع عملیات در کوه را وابسته به‌شروع عملیات در شهر می‌کردند و معتقد بودند که دستۀ کوهستان باید منتظر سازماندهی کادرهای شهری و آمادگی آن‌ها برای عمل بماند. ولی ما به‌همزمانی معتقد بودیم، زیرا دستۀ کوهستان آمادۀ اجرای طرح پیش‌بینی شده بود، و اگر عمل را طبق نقشۀ قبلی شروع نمی‌کرد با دشئاری‌هائی روبرو می‌شد.
این دشواری‌ها عمدتأ عبارت بودند از:
۱- امکان بروز خطر ناشی از طولانی شدن مدتِ شناسلئی، و احتمال برخورد نادلخواه با قوای ژاندارمری.
۲- پائین آمدن روحیۀ کادرهای کوه ناشی از انتظار نامحدود.
بنابراین دلائل، فرماندهی کوه صلاح را در آغاز نبرد می‌دید. بالاخص این که بر اثر طولانی شدن مباحثات در شهر نسبت به‌ثمر‌بخشی عملی و سریع این مباحثات بی‌اعتماد شده بود. به‌هر حال کادرهای شهریِ گروه جنگل از فرماندهی کوه یک مهلتِ دو ماهه خواستند تا به‌سازماندهی افراد و آماده ساختن آن‌ها برای پیوستن به‌دستۀ کوهستان بپردازند. ولی با توجه به‌وضع غیر حرفه‌ایِ کادرهای گروه احمدزاده و پخش بودن آن‌ها در شهرستان‌ها و این که هنوز تمامی افراد گروه احمدزاده نسبت به‌توافق دو گروه توجیه نشده بودند و هنوز در داخل گروه مباحثات ادامه داشت، کارها طبق برنامه پیش نرفت؛ به‌طوری که مهلت دو ماهه به‌پایان رسید در حالی که هنوز اقدامات ما به‌نتائج عملی نرسیده بود؛ گرچه انتظار می‌رفت که به‌زودی نتیجه دهد. به‌هر حال دستۀ کوهستان به‌اجرای برنامه‌های اضافیِ منطقه شناسی در نواحی شرقی مازندران پرداخت که خارج از برنامۀ پیش‌بینی شده بود. و در اوائل بهمن این کار نیز به‌پایان رسیده بود و دیگر ادامۀ حرکت به‌شکل قبل برای دستۀ کوهستان امکان نداشت. یا می‌بایست به‌شهر بازگردند، یا برنامۀ عملیاتی را آغاز کنند. (لازم به‌تذکر است که تا این تاریخ، دستۀ کوهستان، با امکاناتِ محدودِ درون گروهی، به‌نه نفر افزایش یافت که از این عده یک نفر در جنگل مفقود گردید و جست‌و‌جوهای چند شبانه روزۀ افرادِ دسته برای پیدا کردن وی به‌نتیجه نرسید.)
و دستۀ کوهستان در دو برنامۀ دو ماهه و یک ماه و نیمه، از درۀ چالوس تا منطقۀ خلخال (شرق مازندران [۲]) و از درۀ چالوس تا منطقه رامیان واقع در شرق مازندران [۳] را شناسائی کرده و اینک آماده عمل بودند. روحیۀ عالی داشتند و به‌صورت مردان جنگل، محکم و مقاوم و با تجربه شده بودند.
به‌هر حال فرماندهی کوه اعلام داشت که در نیمۀ دوم بهمن عملیات را علیرقم آمادگی عناصر شهری آغاز خواهد کرد. در داخل گروه ما هنوز طرح‌های عملیاتی شهری به‌طور کامل تنظیم نشده بود ولی برای اجرای ضربه‌های تبلیغاتی طرح‌های آماده‌ای داشتیم. در نیمۀ اول دی‌ماه یکی از کادرهای گروه جنگل که افسر وظیفه بود و به‌همین دلیل وظائف گروهیش به‌دیگران داده شده بود به‌عللی غیر از ارتباط با گروه جنگل دستگیر گردید.
این رفیق غفور حسن‌پور بود و اطلاعات وسیعی نسبت به‌افراد گروه کوچک ما داشت. پس از بیست روز شکنجه که بالاخره منجر به‌شهادت او شد [۴] اعترافاتی کرد. این اعترافات سر نخ دستگیری سایر افراد گروه جنگل شد. آن‌ها که انتظار فاش شدن اسرار را نداشتند(کاملأ تصور می‌شد که چون رفیق نامبرده در ارتباط با فعالیت‌های گروه دستگیر نشده موردی ندارد که مسائل مربوط به‌گروه را مطرح کند، که این اشتباهی بزرگ بود و لازم بود رفقائی که به‌هر نحو در معرض خطر قرار داشتند سریعأ مخفی می‌شدند) در شهر غافلگیر و دستگیر شدند.
به‌هر حال انتظار بیش از حد، و عدم یک سازمان زیرزمینی شهری در آن موقع، در تاریخ ۱۳ بهمن نتائج مخرب خود را به‌بار آورد. در این روز حملۀ تدارک شدۀ سراسریِ سازمان امنیت به‌گروه ما شروع شد. در فاصله ۲۴ ساعت سه نفر در گیلان و پنج نفر در تهران بازداشت گردیدند. به‌طوری که از کل کادرهای شهریِ گروه جنگل فقط پنج نفر باقی ماندند و شبکۀ شهری ما از هم پاشید. در این زمان دستۀ کوهستان که با یک عنصر شایسته از گروه احمدزاده به‌نام رفیق فرهودی تقویت شده بود و تعدادشان به‌نه نفر رسیده بود، از منطقۀ شرقی مازندران از طریق جاده اتوموبیل‌رو، به‌منطقۀ سیاهکل منتقل شده بودند و در ارتفاعات جنوبی سیاهکل- کوهستان‌های دیلم- مستقر شده آماده عملیات بودند.
در تاریخ ۱۶ بهمن در جنگل‌های جنوبی سیاهکل با رفقای دستۀ کوهستان تماس گرقتیم و ضربه‌های وارده را به‌اطلاع آن‌ها رساندیم. نه ما و نه آن‌ها هنوز زا دستگیری رفیقی که در کوهپایه‌های سیاهکل معلم بود- رفیق نیری[۵] و محل انبارک آذوقه در آن منطقه را می‌دانست مطلع نبودیم. البته این رفیق اطلاع نداشت که دستۀ کوهستان در آن موقع در سیاهکل موضع گرفته است. لذا مطرح کردیم که او به‌زودی دستگیر خواهد شد. بنابراین رفقای کوه تصمیم گرفتند یکی از افراد خود را نزد او بفرستند و فرارش بدهند.
در روز ۱۹ بهمن که برای حمله به‌پاسگاه ژاندارمری انتخاب شده بود رفیق هادی بنده‌خدا از کوه پائین آمد تا در دهکدۀ شاغوزلات معلم جوان ده رفیق نیّری- را ببیند و از خطری که او را تهدید می‌کند مطلعش کند و فرارش بدهد، غافل از آن که ضربه از شهر به‌آن جا هم سرایت کرده است و ژاندارمری خانۀ نیّری را محاصره دارد. به‌هر حال رفیق هادی بنده‌خدا در دهکدۀ شاغوزلات پس از یک درگیری مسلحانه به‌دست دشمن اسیر می‌شود. رفقائی که در ارتفاعات بودند با صدای تیراندازی از واقعه مطلع می‌شوند و قرار می‌شود طبق طرح قبلی حمله را شروع کنند و ضمنأ موجبات رهائی رفیق زندانی را فراهم آورند.
در شامگاه ۱۹ بهمن آن‌ها از مواضع خود خارج شدند و پس از تصاحب یک اتوبوس کوچک در جادۀ سیاهکل- لونک به‌سیاهکل حمله کردند. هدف اصلی پاسگاه ژاندارمری و پست جنگلداری بود. در این حمله تمام موجودی سلاح‌های پاسگاه که عبارت از ۹ قبضه تفنگ برنو و مسلسل بود تصاحب گردید. در این عمل معاون پاسگاه سیاهکل و فرد دیگری کشته شدند و رفقا بدون دادن تلفات به‌ارتفاعات جنوبی عقب نشینی کردند ( ضمنأ رفیق زندانی در پاسگاه نبود و همراه رئیس پاسگاه به‌رشت برده شده بود.)
از ۱۹ بهمن تا ۸ اسفند ۴۹ فاصله‌ئی بود که دستۀ کوهستان مورد حملۀ متمرکز نیروهای دشمن قرار گرفت. آن‌ها دلیرانه نبرد کردند و بیش از ۶۰ نفر افسر و درجه‌دار و سرباز دشمن را از پای در آوردند.
۲
برای همه این سئوال پیش آمده است که «چرا دستۀ کوهستان به‌این سرعت متلاشی گردید؟» هر کس به‌نوعی این شکست را توجیه و تحلیل کرده است، ولی بسیاری مسائل برای کسانی که این شکست را مورد بحث قرار داده‌اند روشن نبوده است. در این جا کوشش می‌شود علل اصلی و فرعی شکست مورد بررسی قرار گیرد، ولی قبلأ لازم می‌دانم مسائلی را عنوان کنم.
گروه با توجه به‌این موضوع که ممکن است در هر لحظه از عمل نابود شود کار خود را آغاز کرد. ما بیش‌ترین کوشش را برای مخفی ماندن فعالیت‌ها گمان کرده بودیم. آیا به‌راستی در این راه موفق شدیم؟ رفقای ما چند ماه در کوهستان‌ها و جنگل‌ها بدون گذاشتن کوچک‌ترین ردپائی به‌شناسائی پرداختند و کادرهای شهری و ارتباطی ما نیازمندی‌های تدارکاتی آن‌ها را تامین می‌کردند ولی عمر فعالیت‌های قبل از عمل باید محدود باشد. ما خود این را نیک می‌دانستیم و قبلأ یک بار تجربه هم کرده بودیم.(در اینجا تضادی مطرح است. تضاد بین مدت زمان تدارک و کیفیت تدارک). یک گروه باید از طرفی برای شروع به‌عمل دست به‌تدارکاتی بزند که بدون آن‌ها نمی‌تواند عمل کند و طبعأ هر قدر این تدارکات بهتر صورت گیرد موفقیت عمل بیشتر است، و از طرفی باید این کار را در مدت زمان محدودی انجام داد. زیرا زمان تدارک، برای گروه‌های ابتدائیِ بی‌تجربه، خود یک عامل منفی است؛ چرا که زمان به‌دستگاه‌های پلیسی امکان ردیابی و وارد ساختن ضربه را به‌گروه یا تیم بی‌تجربه می‌دهد. ما این تضاد را درک می‌کردیم ولی هیچ معادله‌ای در دست نداشتیم که طبق آن زمان شروع عمل را تعیین کنیم.
لذا تمایل به‌شروع عمل با امکانات بیشتر، ما را از دست زدن به‌عمل در راس موقعی که از قبل پیش‌بینی کرده بودیم بازداشت و همین باعث شد که زمان به‌سود دشمن و به‌زیان ما کار کند و ما در شهر ضربه بخوریم پیش از آن که دست به‌عمل زده باشیم. باید خاطر نشان کنیم که عامل زمان، فقط قبل از شروع عمل برای گروه یا تیم یک عامل منفی محسوب می‌شود؛ زیرا که گروه یا تیم هیچ تجربۀ عینی از برخورد با دشمن ندارد. ولی مسلمأ پس از دست زدن به‌عمل و جذبِ تجاربِ حاصل از عمل و استحالۀ چریکی گروه، عامل زمان دیگر نقش منقی نخواهد داشت بلکه از آنجا که آینده از آنِ انقلابیون است زمان به‌عاملی مثبت بدل می‌گردد.
به‌نظر من عواملی که دست به‌دست هم داده و موجبات نابودی کامل دستۀ کوه را فراهم آورد عمدتأ خطاهای تاکتیکی بود ولی از لحاظ سیاسی نظامی، فرماندهی، دسته کوهستانی مرتکب یک اشتباه بزرگ استراتژیک شد که ذیلأ بدان می‌پردازیم. علل تاکتیکی شکست دسته کوه عبارت بود از:
۱- تاخیر در شروع عملیات.
۲- فقدان یک سازمان زیرزمینی محکم با کادرهای مخفی در شهر.
۳- فقدان یک سیستم ضد اطلاعاتی دقیق و حساب شده.
۴- عدم هماهنگی گروه‌های دیگر، از لحاظ عمل و نظر، با گروه جنگل.
۵- عدم قاطعیت افراد کوه در برخورد با حوادث. به‌طوری که چهارشنبه نفرشان توسط روستائیان نا‌آگاه دستگیر شدند و این رفقا به‌خاطر طرز تفکر ذهنی خود و به‌خاطر اینکه مبادا یک روستائی آسیب ببیند با آن‌ها رفتار خشن و نظامی نکردند. آن‌ها فکر می‌کردند که به‌هیچ وجه به‌هیچ روستائی در هیچ شرائط نباید آسیبی برسد. لذا وقتی دهقانان در صدد دستگیری آنان برآمدند مسلحانه اقدام نکردند. آن‌ها از این اصل که خود بدان آگاهی داشتند غافل شدند که: در مرحلۀ ابتدائی جنگ چریکی، نیّات سیاسیِ دستۀ کوچک چریکی بر روستائیان روشن نیست و آن‌ها بر طبق روابط جاری عمل می‌کنند.
نشان دادن قاطعیت چریکی قدرت است که ضامن حفظ و بقای چریک است نه ملایمت و ملاطفت او. در اوائل، ملایمت به‌حساب ضعف گذاشته می‌شود.چریک باید قدرت تمام و خشونت کامل موجودیت خودش را اثبات کند.آن گاه باید با استفاده از این قدرت برنامه‌هائی به‌سود دهقانان و به‌زیان دشمنان آن‌ها انجام دهند. تنها به‌این صورت است که دهقانان به‌قدرت و نیت چریک پی می‌برند و از او حمایت می‌کنند.
اما علت اصلی شکست دستۀ کوهستان چیز دیگری بود، زیرا دستۀ کوهستان می‌بایست متکی به‌خود باشد و بدون تکیه بر شهر با تدارکاتی که از قبل فراهم شده به‌حرکت و مبارزه خود ادامه دهد. این، علت اساسی «تغییر در طرح استراتژیک دستۀ کوه»بود. افراد دستۀ کوهستان در هفته‌های آخر برنامه شناسائی خود، در مباحثات خویش به‌این نتیجه رسیده بودند که «عملیات باید طوری تنظیم شود که بر منطقۀ عمل تاثیر بگذارد.»
بدین ترتیب «تئوری تاثیرات منطقه‌ئی عملیات»، جای «تئوری تاثیرات سراسری عملیات»را می‌گرفت.تاثیر این تغییر استراتژیک بر حرکات تاکتیکی این بود که رفقای کوه، پس از اولین ضربه، دیگر نمی‌بایست به‌سرعت منطقه را ترک می‌کردند، بلکه می‌بایست در منطقه می‌ماندند و به‌شناسائی دقیق تاکتیکی می‌پرداختند تا بتوانند ضربات بعدی را در همان منطقه وارد سازند تا تداوم ضربات بر منطقه تاثیر گذاشته خلق منطقه را به‌مبارزه بکشاند. انعکاس عمل این تغییر در برنامۀ استراتژیک بدین صورت بود که رفقا با فراموش کردن اصل اساسی «حرکت مداوم»در منطقه باقی ماندند و قرار گذاشتند که مدت ۳۰ روزاز منطقه شناسائی تاکتیکی نمایند و سپس منطقه را به‌سمت شرقی ترک کنند. با استفاده از انبارهای آذوقه، بدون گذاشتن ردپا، از منطقه دور شوند و پس از پیوستن نفرات جدید از شهر، مجددأ به‌منطقۀ سیاهکل-دیلمان بازگشته با اتکاء به‌شناسائی تاکتیکی ۲۰ روزه، یک سری عملیات به‌منظور تاثیر بخشی در منطقه لاهیجان انجام دهند. البته آمادگی منطقۀ لاهیجان به‌علت تضادهای شدید بین چایکاران و سازمان چای، بین دامداران و ادارۀ منابع طبیعی و بین بروکراسی و متنفذین از یک طرف و خلق از طرف دیگر، شرائط مناسبی را ارائه می‌کرد.
از طرفی فرماندهی دستۀ کوهستان هیچ گاه پیش‌بینی نمی‌کرد که دشمن چنین نیروی عظیمی را برای نابودی دستۀ کوچک ۸ نفری کوه گسیل دارد. فرماندهی دسته کوه، در نهایت، انتظار داشت که نیروهای گروهان ژاندارمری لاهیجان در مرحلۀ اول به‌میدان فرستاده شوند و هرگز تصور نمی‌کرد که هنگ ژاندارمری گیلان و تمام نیروهای پلیس و ارتش در منطقه بسیج شوند و با استفاده از ده‌ها هلی‌کوپتر به‌جست‌و‌جو بپردازند. در حالی که عملأ چنین شد و سپهبد اویسی- فرملندۀ ژاندارمری کل- شخصأ در سیاهکل ستاد عملیات تشکیل داده و عملیات را رهبری می‌کرد.
غلامرضا-برادرشاه- هم برای بازرسی و سرکشی به‌سیاهکل اعزام شده بود. افراد هنگ ژاندارمری گیلان تمام خطوط مواصلاتی منطقه را شدیدا کنترل می‌کردند و منطقه را به‌محاصره در آورده بودند و یک گردان ارتشی از پادگان منجیل به‌سمت منطقه به‌حرکت درآمده بود.
بدین‌ترتیب بود که دستۀ کوهستان پس از حمله به‌پادگان سیاهکل به‌ارتفاعات جنوبی عقب نشینی کرد و طبق برنامه شروع به‌شناسائی و گشت زنی کرد. طبعأ آذوقۀ ۲۰ روزه را باید از انبارک آذوقه واقع در قلۀ کاکوه- که با کمک نیّری، معلم روستائی دستگیر شده ایجاد شده بود- تامین می‌کردند. به‌طوری که اکنون می‌دانیم، نیرّی دستگیر شده تحت شکنجه محل انبار را به‌دشمن گفته بودف و دشمن عمدۀ نیروی خود را در حوالی کاکوه بسیج کرده با‌استفاده از همه نوع تجهیزات، بالاخص هلی‌کوپتر، چهار نفر از رفقای کوه را که به‌منظور برداشت آذوقه به‌محل آمده بودند به‌محاصره درآورده بود. موقعیت طبیعی نیز مناسب نبود. به‌علت زمستان، درختان جنگلی برگ نداشتند و از نظر نظامی، این یک عامل منفی برای چریک محسوب می‌شد و امکان استفاده از هل‌کوپتر را به‌دشمن می‌داد.
فدائیان کوهستان مدت ۴۸ ساعت با قوای متمرکز دشمن پیکار کردند و آن گاه که مهماتشان به‌پایان رسید، دو نفرشان با دست زدن به‌عمل فدائی، با انفجار نارنجک، خودشان را با چند تن از عوامل دشمن نابود کردند و دو نفر دیگرکه رمقی در تن نداشتند به‌اسارت دشمن در آمدند. یکی از افراد توانست از محاصره خارج شود که چند روز بعد، در ۸ اسفند، در حوالی یک روستا به‌طور نیمه جان یافته شد. بدین ترتیب از دستۀ نه نفری کوهستان، هفت نفر به‌اسارت دشمن درآمدند و ۲ تن در جنگل به‌شهادت رسیدند. در مجموع، از افراد گروه ۲۲ نفری جنگل در کوه و شهر، جمعأ ۱۷ نفر دستگیر شدند که از این ۱۷ نفر، ۱۳ نفر در تاریخ ۲۷ اسفند ۴۹ توسط عوامل امپریالیسم در ایران تیر باران شدند و فقط ۵ تن از گروه جنگل زنده و آزاد ماندند. این عده در تاریخ ۱۸ فروردین ۵۰ به‌انتقام اعدام رفقای خود رئیس ادارۀ دادرسی ارتش رژیم-سپهبد فرسیو- را در یک محکمۀ انقلابی محاکمه و او را به‌مرگ محکوم کردند و حکم اعدام را در سحرگاه همان روز در مورد او به‌اجرا درآوردند.
توضیحات
- ^ خلخال در غرب کوه‌های تالش و مرکز آن در هفتاد و دو کیلو‌متری جنوب اردبیل است. معلوم نیس این اشتباه چه گونه صورت گرفته. ظاهرأ عبارت باید «منتهی الیه غربی گیلان باشد»[ک.ج]
- ^ این نیز باید «شمال گرگان»باشد. [ک.ج]
- ^ مادر رفیق شهید، غفور حسین‌پور، هنگامی که خبر تیر باران فرزندش را به‌او رساندند چنین گفت: انقلاب ایران همچون درخت تناوری است که ریشه‌های قطوری در دل خاک وطن دارد. پسر من و نظائر پسر من تنها شاخه‌های این درخت هستند و دشمن تنها می‌تواند شاخه‌های این درخت را بزند اما ریشه همچنان پابرجاست و بازدن هر شاخه، شاخه‌های بسیار خواهد روئید. پس من از مرگ فرزندم دلگیر نیستم، امید من به‌شاخه‌های جدید است.
- ^ رفیق ایرج نیّری در زیر شکنجۀ شدید محل انبار آذوقه واقع در قلۀ کاکوه سیاهکل را گفت و بعدها در دادگاه به‌حبس ابد محکوم شد.
- ^ رفیق شهید هادی بنده‌خدا که پس از دستگیری به‌وسیله ارتش ضد خلقی شاه در زندان همراه با ۱۲ رفیق دیگر تیر باران شد. جاودان باد خاطره شهدای به‌خون خفته خلق! پیروز باد مبارزه مسلحانه تنها راه رهائی خلق ایران؛برقرار باد حاکمیت خلق!