«بیگبوی» خانه را ترک می‌گوید
 | این مقاله در حال تایپ است. اگر می‌خواهید این مقاله را تایپ یا ویرایش کنید، لطفاً دست نگه دارید تا این پیغام حذف شود. |
۱
"م ادرت اصلا شلوار پاش نیس...
این صدا با وضوح از میان جنگل بلند شد، رفته رفته خاموش گردید و صدائی دیگر شبیه طنینی دنبال آن را گرفت:
«وقتی اونو درآورد دیدمش...
و دیگری با صدائی تیز، گوشخراش و مردانه:
«و اونو تو الکل شست...
بعد چهار صدا که هماهنگ با هم می‌آمیخت، بر فراز درختها پراکنده شد:
«و آویزانش کرد تو راهرو...
چهار پسر سیاهپوست در حالی که بی‌پروا می‌خندید، از جنگل بیرون آمدند و قدم به علفزار باز گذاشتند. با پاهای عریان تبلانه راه میرفتند، و با چوبدستی‌های بلند پیچک‌ها و بوته‌ّای درهم را می‌کوبیدند.
«کاشکی چند خط دیگه از این تصنیف رو بلد بودم.»»
«کاشکی منم بلد بودم.»
«آره، وقتی به اونجا میرسی که یارو شلوارشو تو راهرو آویزون کرده، دیگه مجبوری ساکت بشی.»
«هی، با راهرو چه کلمه‌ای جور در میاد؟»
«نو.»
«جو.»
«مو.»
«چو.»
آنها خندان خود را روی علفها انداختند.
«بیگ بوی؟»
«ها؟»
«یه چیزی رو میدونی؟»
«چی رو؟»
«تو حتماّ دیوونه‌ای!»
«دیوونه؟»
«آره، تو دیوونه عینهو ساس هستی!»
«واسه چی دیوونه‌م؟»
«آهای، کدومتون «چو» بگوشتون خورده؟»
«تو یه کلمه‌ای میخواستی که با «راهرو» جور در بیاد، مگه نه؟»
«آره، اما «چو» یعنی چی؟»
«کاکاسیا، «چو» چوه دیگه.»
در حالی که برگهای سبز و دراز علفها را با پنجه‌های پاهاشان می‌گرفتند و می‌کشیدند، بی‌پروا خندیدند.
«خب، اگه «چو» چوه، پس چو یعنی چی؟»
«اوه، میدونم.»
«چیه؟»
«اون تصنیف مامانی یه همچین چیزیه:
- مادرت اصلا شلوار پاش نیس،
- وقتی اونون درآورد دیدمش،
- اونو تو الکل شست،
- و آویزونش کرد تو راهرو
- و بعداّ کشیدش به چو.»
بار دیگر خندیدند. شانه‌هاشان را تخت به زمین چسبانده بودند، زانوهاشان را بالا نگهداشته بودند، و چهره‌هاشان درست در برابر خورشید بود.
«بیگبوی، تو دیوونه‌ای!»
«از من دیگه چیزی نپرس.»
«کاکاسیا، تو دیوونه‌ای!»
ساکت شدند، تبسم کردند، و پلکهاشان را به نرمی در مقابل آفتاب بر هم گذاشتند.
«های، زمین گرم نیس؟»
«عینهو رختخواب»
«خدایا، کاشکی می‌تونستم همیشه اینجا بمونم.»
«منم همینطور.»
«انگار این آفتاب قشنگ توی تمام بدنم گردش میکنه.»
«انگار استخونهام گرم شده.»
در دوردست یک ترن سوتی غم‌انگیز کشید.
«چهارمیش داره میره!»
«شلاقی میره!»
«رو خط سیخکی میدوه!»
«خداجون، میره به شمال، میره به شمال!»
در حالی که پاشنه‌های برهنه‌شان را روی علفها می‌کوبیدند، شروع کردند به آواز خواندن.
- این ترن عازم عرشه
- این ترن، اوه، هاله‌لویا[۱]
- این ترن عازم عرشه
- این ترن، اوه، هاله‌لویا
- این ترن عازم عرشه
- اگه سوارش باشی دیگه لازم نیس بترسی یا ناراحت باشی
- این ترن، اوه، هاله‌لویا
- این ترن...
- این ترن اصلا قمارباز سوارش نیس
- این ترن، اوه، هاله‌لویا
- این ترن اصلا قمارباز سوارش نیس
- این ترن، اوه، هاله‌لویا
- این ترن اصلا نه قمارباز سوارشه
- نه پرسه زنهای روز و نه ولگردهای نصفه شب
- این ترن، اوه، هاله‌لویا
- این ترن...
موقعی که آوازشان تمام شد، در حالی که به ترنی عازم عرش خداوند فکر میکردند، زدند زیر خنده.
«به، آواز قشنگیه!»
«ان‌ن‌ن‌ن‌ن س‌س‌س‌س‌س‌س‌س‌سون...»
«چی؟»
«وای‌ی‌ی‌و‌ی‌ی‌ی‌ی‌ی‌ی‌ز...»
«چی؟»
«یه نفر باد ول کرده! همین!»
باک، بوبو و لستر از جا پریدند. بیگبوی روی زمین ماند و خودش را به خواب زد.
«وای، بوی بد میاد!»
«بیگبوی!»
بیگبوی خودش را به خرناسه کشیدن زد.
«بیگبوی!»
«هوم؟»
«گندت زده!»
«گند؟»
«خدایا، مگه بو رو نمی‌فهمی؟»
«چه بوئی رو؟»
«کاکاسیا، حتماّ سخت سرماخوردی!»
«چه بوئی؟»
«کاکاسیا، زه زدی!»
بیگبوی خندید، از پشت خودش را روی علفها انداخت و چشمهایش را بست.
«مرغی که قدقد میکنه مرغیه که تخم میذاره.»
«ما که مرغ نیستیم.»
«شما قدقد کردین. مگه نه؟»
سه پسر با سرهای افراشته به راه افتادند.
«بیاین!»
«کجا میخواین برین؟»
«میریم تو آبگیر شنا کنیم.»
«آره، بریم شنا.»
بیگبوی همچنانکه با حالتی تحقیرآمیز دستش را در هوا تکان میداد، گفت «هیچکی نباس بره!»
«اه، راه بیفت! بی‌معرفت نباش!»
«و بیا کشته بشو، ها؟ نه، نه!»
«او نمیخواد ما رو ببینه.»
«از کجا میدونی؟»
«واسه اینکه نمیخواد دیگه.»
بیگبوی گفت «همه‌تون برین. من همینجا میمونم.»
باک گفت «بدرک! بذارین بمونه! بیان بریم.»
سه پس همچنانکه چوبدستی‌هاشان را شرغ شرغ روی علفها و بوته‌ها می‌کوبیدند، دور شدند. بیگبوی نگاه تبلانه‌ای به پشت‌سر آنها انداخت.
«آهای!»
آنها همانطور که پیش میرفتند، سرهاشان را برگرداندند و از روی شانه‌هاشان نگاهی انداختند.
«آهای، کاکاسیاها!»
«دبیا!»
بیگبوی غرغر کرد، چوبدستیش را برداشت، از جا بلند شد و با قدمهای نامرتب براه افتاد.
«صب کنین!»
«بیا!»
دوید، خودش را به آنها رساند، بر کول‌هاشان جست و آنها را روی زمین انداخت.
«بیگبوی، ولم کن!»
«سیاه لعنتی!»
«دس از سرم بکش، گمشو!»
بیگبوی کنار آنها روی علفها پهن شد، می‌خندید و پاشنهء پاهایش را به زمین می‌کوبید.
«کاکاسیا، خیال میکنی ما چی هستیم، مگه اسبیم؟»
«واسه چی همیشه میپری رو کول ما؟»
«گوش کن، یکی از همین روزها خرخره تو می‌چسبیم و تو الاغ قشنگو حسابی میزنیم.»
بیگبوی تبسم کرد.
«همین واسه‌تون بسه؟»
«آره، خوشت نمیاد؟»
«میخوایم همچی بزنیمت که نتونی راه بری!»
«و جراتم نداری هیچکار بکنی!»
بیگبوی دندان نشان داد.
«بیاین! همین حالا امتحان کنین!»
سه پسر دور او حلقه زدند.
«ببین، باک، تو پاهاشو بچسب!»
«لستر، تو هم سرشو بگیر!»
«بوبو، تو هم بخوابونش و دستاشو نگردار!»
دستهاشان را از دو طرف دراز کردند و دور بیگبوی به چرخ زدن پرداختند.
بیگبوی در حالی که گاه به طرف یکی و گاه به طرف دیگری حالت حمله می‌گرفت، گفت «دیالا!»
آنها همانطور دور او می‌چرخیدند، اما بنظر می‌رسید که نمی‌توانند ذره‌ای نزدیک‌تر شوند. بیگبوی ایستاد و دستهایش را به کمرش زد.
«هر سه‌تاتون از من میترسین؟«
بوبو پوزخندزنان گفت «بذارین یه وخ دیگه خرشو بچسبیم.»
لستر گفت «آره، یه وخ که تو فکرش نیستی میتونیم خر تو بچسبیم.»
باک گفت «غافلگیریت میکنیم.»
خندیدند و با هم به راه افتادند.
بیگ‌بور آروغ زد.
گفت «من گشنمه.»
«منم همینطور.»
«کاشکی یه ظرف گنده شوربای داغ می‌خوردم!»
«که اونو با یه خورده گوشت دنده حسابی پخته باشند...»
«و کمی نون ذرت تخم مرغ‌دار عالی...»
«و کمی آب کره...»
«و کمی کلوچهء هلو که آبدار آبدار باشه...»
«هیس، کاکاسیا!»
شروع به آواز خواندن کردند و با کوبیدن چوبدستی‌هاشان به علفها، بر شدن آهنگ شعر می‌افزودند.
- کم‌کم
- یه تیکه کلوچه میخوام
- کلوچه‌های شیرین
- یه تیکه هم گوشت میخوام
- گوشتای خیلی قرمز
- یه تیکه هم نون میخوام
- نونهای پاک برشته
- میخوام برم شهر
- شهرهای خیلی خیلی دور
- میخوام یه ماشین بگیرم
- ماشین خیلی تن‌رو
- افتادم و کونم شکست...
- کم‌کم دیگه می‌فهمم...
از یک نردهء سیم خاردار بالا رفتند و داخل درختزار انبوهی شدند. بیگبوی با چشمان نیم‌بسته، بآرامی سوت میزد.
«بیاین بگیریمش!»
باک، لستر و بوبو به چرخ افتادند، گردن و دستها و پاهای بیگبوی را چسبیدند و او را روی زمین انداختند. او همینطور که داشت از پشت روی علفهای هرزه می‌افتاد، غرید و و حشیانه لگد انداخت.
«محکم نگرش دارین!»
«دستاشو بگیر! دستاشو بگیر!»
«رو پاهاش بنشین که نتونه لگد بندازه!»
بیگبوی نفس نفس میزد و می‌کوشید خودش را آزاد کند.
«حالا گرفتیمت، لعنتی، حالا گرفتیمت!»
بیگبوی گفت «دروغ شاخداریه!» لگد انداخت، پیچ و تاب خورد و چنگ انداخت تا یکی و بعد دیگری را بچسبد.
بوبو گفت «ببنین، هر دوتون کمک کنین تا من دستاشو بگیرم!»
لستر گفت «هوم، حالا دیگه این حرومزاده رو گرفتیم!»
بیگبوی بار دیگر گفت «دروغ شاخداریه!»
بیگبوی کوشید که دست چپش را به دور گردن بوبو حلقه کند. دستش را که از آرنج تا کرده بود مثل قیچی فشار داد و از میان دندانهایش صفیر زد:
«منو گرفتین، نه؟»
«نگرش دارین!»
«بیاین این الاغ حرومزاده رو بزنیم!»
بوبو فریاد زد «آهای، کمک کنین تا من دستاشو بگیرم. گردنمو چسبیده!»
بیگبوی گردن بوبو را فشار داد و سر او را بطرف زمین پیچاند.
«من گرفتین، نه؟»
بوبو فریاد زد «بیگبوی، بیگبوی، ولم کن، داری خفه‌م میکنی! پدر گردنمو درآوردی!»
بیگبوی گفت «تو منو ول کن!»
بوبو التماس کرد «من که تو رو نگرفته‌م. اون دو تا تو رو گرفته‌ن!»
بیگبوی گفت «به اون دو تا بگو منو ول کنن گم بشن وگرنه گردنتو میشکنم.»
بوبو با صدائی شبیه غلغل آب گفت «آهااای، همه‌ـه‌ـه‌تون بیگ‌گ‌گ بوی‌ی‌ی روو ول‌ل‌ل کنین. اووومنو گرفته.»
«نمیتونی نگرش داری؟»
«ن‌ن‌نه، اووو گررردنمو گررررفته...»
بیگبوی گردن او را بیشتر فشار داد.
«اگه بهشون نگی ولم کنن گردنتو میشکنم!»
بوبو در حالی که اشک از چشمهایش سرازیز شده بود، با نفس بریده گفت «م‌م‌م‌‌منو ول‌ل‌ل‌ک‌ک‌ک‌کن.»
باک پرسید: «بوبو، نمیتونی نگرش داری؟»
«ن‌ن‌نه، همه ـه‌ـه‌تون ول‌ل‌ل‌لش کنین؛ اوووگررردنمو گرررفته...»
«بوبو، تو هم گردنشو بچسب...»
«نمیتونم، شما ق‌ق‌ق...»
لستر و باک برای اینکه بوبو را خلاص کنند، برخاستند و به فاصلهء امنی گریختند. بیگبوی بوبو را رها کرد. بوبو تلوتلوخوران بلند شد، آب دهانش را راه انداخت و کوشید فشردگی گردنش را رفع کند.
بوبو ناله کرد «اه، کاکاسیا، تو که تقریباّ گردنم شکستی.»
بیگبوی گفت «الاغ این دفعه گردنتو حسابی میشکنم.»
لستر فریاد زد «اگه بوبو میتونس نگرت داره ما میتونسیم از جلوت در بیایم.»
بیگبوی گفت «من آدمش نبودم که بذارم نگرم داره.»
آنها بار دیگر با هم به‌راه افتادند و با چوبدستی‌هشان به کوبیدن علفها پرداختند.
بیگبوی شروع به حرف زدن کرد «می‌فهمین، وقتی یه دسته آدم پریدن رو سرت، تنها چاره‌ای که داری اینه که مته‌رو به یکی از اونها بند کنی و وادارش کنی به اونهای دیگه بگه دس از سرت وردارن، فهمیدین؟»
«خداجون، فکر خوبیه!»
«آره، خوب فکریه!»
بوبو گفت «ولی یارو، تو تقریباّ گردنمو شکستی.»
بیگبوی در حالی که سینه‌اش را جلو میداد، گفت «من یه کاکاسیای زبر و زرنگ هسم.»
۲
پسرها به سر آبگیر آمدند.
بوبو گفت «من تو آب نمیرم.»
بیگبوی گفت «ترس ورت داشته؟»
«نه، ترس ورم نداشته...»
«چطور شد که نمیخوای تو آب بری؟»
«میدونین که این هاروی [۲] پیره به هیچ سیاپوستی اجازه نمیده که بره تو این گودال.»
لستر گفت «و همین پارسال بود که بوب رو به جرم آبتنی تو این گودال با تیر زد.»
بیگبوی گفت «دکی، هاروی پیره نمیاد ببینه ما سیاپوستها چکار میکنیم.»
باک گفت «الآن تو خونه شه داره به خوشگلک‌هاش فکر میکنه.»
خندیدند.
لستر گفت «باک، تو فکرهای بدی تو کله‌ته.»
بیگبوی گفت «بابا، هاروی هافهافور از اونه که تو فکر خوشگلکها باشه.»
بوبو گفت «او دیگه خشک شده، شیره‌ش تا قطرهء آخر کشیده شده.»
بیگبوی گفت «یالا، بیاین بریم!»
بوبو اشاره کرد.
«اون تابلو رو اونجا می‌بینین؟»
«آره.»
«چی نوشته؟»
لستر اینطور خواند «تجاوز ممنوع.»
«میدونی معنیش چیه؟»
باک گفت «معنیش اینه که هیچ سگ و سیاپوستی نمیتونه پاشو اونجا بذاره.»
بیگبوی گفت «خب، حالا ما اومدیم اینجا، اگه همینجوریم ما رو ببینه دردسر درس میشه، پس چه بهتر که بریم تو آب...»
«اگه یکی دیگه هم بره بعدیش منم!»
«اگه یکی‌تون برین منم میرم!»
بیگبوی با دقت به اطراف نگاه کرد. هیچکس را ندید و شروع به کندن لباس‌هایش کرد.
«هر کی نفر آخر باشه سگ مرده‌س!»
«ننه‌ت سگ مرده‌س!»
«باباته!»
«هم ننه‌ته هم باباته!»
لباسهاشان را کندند و زیر یک درخت روی هم کود کردند. نیم دقیقه بعد همه با بدن‌های سیاه و برهنه، در پائین یک پشتهء سراشی، لب گودال آب ایستاده بودند. بیگبوی با احتیاط پایش را توی آب زد.
او گفت «بابا، این آب سرده.»
بوبو در حالی که پایش را عقب می‌کشید، گفت «من که میرم دوباره لباسمو بپوشم.»
بیگبوی کمر او را محکم گرفت.
«تو چه احمتی هستی!»
بوبو فریاد کرد «کاکاسیا، برو کنار!»
لستر گفت «بندازش تو آب!»
«بکنش زیر آب!»
بوبو دولا شد، پاهایش را روی زمین دراز کرد و خودش را در مقابل بدن بیگبوی محکم نگهداشت. آن دو همچنانکه دستهاشان را دور بدن همدیگر قفل کرده بودند، لب گودال بهم گلاویز شدند، ولی هیچکدام نمیتوانست دیگری را توی گودال بیاندازد.
«بیا، بیا من و تو اونها رو بندازیمشون تو آب.»
«باشه.»
لستر و باک در حالی که می‌خندیدند آن دو را که بهم گلاویز بودند بسختی هل دادند. بیگبوی و بوب در آب شلپ شلپ میکردند و قطره‌های ریز و نقره فام آب را در آفتاب می‌افشاندند. موقعی که سر بیگبوی از زیر آب درآمد فریاد کرد:
«ولدالزناها!»
بوبو در حالی که سرش را تکان میداد تا آب از روی چشمهایش گرفته شود، گفت «برو ننه تو هل بده!»
در سطح آب غوطه‌ای خوردند، بالا آمدند و در عرض آبگیر دست و پا زدند. آب گل‌آلود کف کرد. آنها شناکنان برگشتند، در آب کم عمق شلنگ برداشتند، در این حال نفس‌های عمیق می‌کشیدند و چشمهایشان را بهم می‌زدند.
«بیاین تو!»
«بابا، آب کیف داره!»
بیگبوی پچ‌پچه به بوبو گفت «بیا اونهارو خیسشون کنیم.»
پیش از آنکه لستر و باک بتوانند خودشان را پس بکشند، با مشت‌های آبی که به آنها پاشیده شد، از سراپاشان قطره‌های آب می‌چکید.
«آهای، نریزین!»
«سیاه لعنتی، این آب سرده!»
بیگبوی داد زد «بیان تو آب!»
باک گفت «ما هم همین الآن میریم تو آب.»
«نگاه کن ببین کسی نمیاد.»
زانو زدند و از میان درختها زیر چشمی نگاه کردند.
«هیچکس نیس.»
«یالا، بیا بریم.»
آرام آرام به آب زدند، هر چند قدم مکث میکردند تا ریه‌هاشان را از هوا پر کنند. جنگ آبی وحشتناکی شروع شد چشمهاشان را می‌بستند، پس میرفتند و با دستهای گشودهء خود به صورتهای همدیگر آب می‌پاشیدند.
«آهای دیگه بس کنین!»
«آره، من نزدیکه غرق بشم.»
در حالی که نفس می‌زدند و پلکهاشان را تکان می‌دادن، دسته‌جمعی خودشان را تا ناف از آب بیرون کشیدند. بیگبوی غوطه زد و بوبو را معلق کرد. «مواظب باش، کاکاسیا!»
«اینقدر بلند دادنزد!»
«آره، صدای نخراشیدهء تو از یه فرسخی شنیده میشه.»
بار دیگر در عرض آبگیر شنا کردند و برگشتند.
«کاشکی یه جای گنده‌تری داشتیم که توش آبتنی کنیم.»
«سفید پوستها یه عالمه اسختر شنا دارن و ما اصلا یه دونه هم نداریم.»
«وقتی تو ویکزبورک [۳] بودیم، من تو میسی‌سیپی شنا می‌کردم.»
بیگبوی سرش را زیر آب کرد و نفسش را بیرون داد.
صدائی شبیه صدای اسب آبی بلند شد.
«بچه‌ها، بیاین اسب آبی بشیم.»
هر یک از آنها به گوشه‌ای از آبگیر رفت. دهانش را زیر سطح آب برد و شبیه اسب آبی نفس کشید. خسته از آب درآمدند و در پائین پشته نشستند.
«مثه اینکه من سرما خوردم.»
«منم همینطور.»
«بیاین همینجا بمونیم و خودمونو خشک کنیم.»
«خدایا، من سردمه!»
در حالی که از لرزیدن خود جلوگیری میکردند، بیحرکت در آفتاب ماندند. بعد از آنکه مقداری از آب بدنهاشان خشک شد،از میان دندانهاشان که تریک تریک بهم می‌خورد، شروع کردند به حرف زدن.
«اگه همین الان سر و کلهء هاروی پیره پیدا شه چکار میکنی؟»
«مثه گلوله فرار میکنم!»
«هه، من همچین تند میدوم که خیال کنه یه برق سیاه از کنارش گذشت.»
«اگه تفنگ داشته باشه چی؟»
«آه، کاکاسیا، خفه‌شو!»
ساکت بودند. دستهاشان را روی پاهای خیس و لرزانشان می‌کشیدند و آب را از آنها می‌زدودند. آنوقت چشمهاشان به تماشای آفتاب که بر آبگیر مواج پرتو می‌افکند، پرداخت.
در دوردست ترنی سوت کشید.
«هفتمی داره میره!»
«میره شمال!»
«رو خط مثه برق میدوه!»
«خدایا، من یه روزی میرم شمال.»
«منم میرم، بابا.»
«میگن ساپوستها تو شمال مساوات دارن.»
افسرده شدند. یک پروانهء سیاه بال در لب آبگیر پر میزد. زنبوری وز وز می‌کرد. از جائی عطر دلپذیر گلهای شونگ به مشام می‌رسید. صدای گنجشگهائی را که در میان درختان جیک‌جیک میکردند، بطرزی مبهم می‌شنیدند. از پهلوئی به پهلوی دیگر می‌غلطیدند تا آفتا پوست بدنشان را خشک کند و به خونشان حرارت بخشد. برگهای تیغه‌ای علفها را می‌کندند و آنها را می‌جویدند.
«اوه!»
با دهان باز به بالا نگاه کردند.
«اوه!»
یک زن سفید پوست. از کنارهء پشتهء مقابل نمودار شد، درست در برابر آنها ایستاده بود، کلاهش را دردست گرفته بود و گیسوانش از تابش خورشید روشنائی یافته بود.
بیگبوی زیر لب پچ‌پچ کرد «زنه! یه زن سفید پوست!»
خیره شدند و دستهاشان خود بخود روی کشاله هاشان را گرفت. بعد سرپا بلند شدند. زن سفید پوست برگشت و آرام آرام ناپدید شد. آنها لحظه‌ای ایستادند و بیکدیگر نگاه کردند.
بیگبوی پچ‌پچ کرد «بیاین از اینجا بریم!»
«صب کن تا او دور بشه.»
«بیاین در بریم، اونها ما رو، همینجور لخت اینجا میگیرن!»
«شاید یه مرد باهاش باشه.»
بیگبوی گفت «یالا، بیاین لباسها مونو ور داریم.»
لحظه‌ای دیگر منتظر ماندند و گوش دادند.
بیگبوی گفت «چه مرگتونه! من رفتم لباسمو بپوشم.»
به دسته های کوتاه علف چنگ آویخت و از پشته بالا آمد.
«حالا از اینجا ندو بیرون!»
«برگرد، احمق!»
بوبو درنگ کرد. به بیگبوی نگاه انداخت و بعد نگاهش را به طرف باک و لستر گرداند.
گفت «من با بیگبوی میرم، لباسهامو ور میدارم.»
باک گفت «احمق، اینطور لخت از اینجا ندو بیرون! تو که خبر نداری کی اونجا هس!»
بیگبوی داشت از لبهء پشته خودش را بالا می‌کشید.
با پج پچه گفت «بیاین.»
بوبو از دنبال او بالا رفت. هفت هشت متر آن طرف تر زن سفید پوست ایستاده بود. یک دستش را روی دهانش گرفته بود. باک و لستر که به سرپنجه هاشان آویزان بودند، از لبه پشته سرک کشیدند و نگاه کردند.
لستر گفت «برگردین؛ این زنیکه ترسیده.»
بیگبوی متحیر ایستاد. به زن نگاه کرد. به تودهء لباسها نگاه کرد. و بعد به باک و لستر نگاه کرد.
«بیاین، بریم لباسهامونو ور داریم!»
قدمی برداشت.
زن جیغ کشید «جیم!»
بیگبوی ایستاد و به اطراف نگاه کرد. دستهایش از دو طرف رها بود. زن در حالی که چشمهایش گرد شده بود و دستش روی دهانش بود، به طرف درختی که زیر آن لباسهای آنها روی هم کود شده بود، دوید.
«بیگبوی، بیا اینجا و صب کن تا یارو بره!»
بوبو به کنار بیگ بوی دوید.
او اصرار کرد «بیاین بریم خونه! ما رو اینجا گیر میندازن.»
بیگ بوی در گلویش احساس گرفتگی کرد.
گفت: «خانوم، ما میخوایم لباسهامونو ورداریم.»
باک و لستر از پشته بالا آمدند و دو دل ایستادند. بیگبوی به طرف درخت دوید.
زن جیغ کشید «جیم! جیم! جیم!»
بیگبوی با بدن سیاه و عریان در فاصلهء سه قدمی زن ایستاد.
بار دیگر گفت: «میخوایم لباسهامونو ورداریم.» کلمات بی‌اختیار از دهانش بیرون می‌آمد.
بیگ بوی حرکتی کرد.
«گمشو! گمشو! بهت میگم گمشو!»
بیگبوی بار دیگر هراسان ایستاد، بوبو دوید و لباسها را به بغل زد.
باک و لستر کوشیدند که لباسهای خودشان را از توی دستهای او بقاپند.
زن جیغ کشید «گم شین! گم شین! بهتون میگم گم شین!»
بوبو در حالی که بطرف جنگل میدوید، گفت «بیاین بریم!»
درق!
لستر نالید، بدنش سفت شد و از صورت به زمین افتاد. پیشانیش به سرپنجهء یکی از کفشهای زن خورد.
بوبو در حالی که لباسها را در چنگ هایش می‌فشرد، ایستاد. باک چرخی زد. بیگ بوی بالبهای لرزان به لستر خیره شد.
باک همانطور که دیوانه‌وار میدوید، فریاد کرد «تفنگ داره، تفنگ داره!»
درق!
باک در لب پشته ایستاد. سرش به عقب خم شد و بدنش مثل سنگ از یک طرف قوس زد. باسر معلق شد و توده‌ای از قطره های درخشان آب را در آفتاب افشاند. آبگیر غلغل کرد.
بیگبوی و بوبو، در حالی که چشمهاشان با هراس به مرد سفید پوستی که به طرف آنها میدوید، دوخته شده بود، پا به فرار گذاشتند. مرد تفنگی در دست داشت و لباس افسری پوشیده بود. به کنار زدن دوید و دست او را محکم گرفت.
«صدمه‌ای دیدی، برتا، صدمه‌ای دیدی؟»
زن به او خیره شد و جوابی نداد.
مرد با تندی به عقب برگشت. چهره‌اش برافروخته بود. تفنگ را بالا آورد و بوبو را نشانه گرفت. بوبو پس دوید و لباسها را جلو سینه‌اش نگهداشت.
«منو با تیر نزنین، آقا، من با تیر نزنین...»
بیگبوی به طرف تفنگ یورش برد و لولهء آن را گرفت.
«سیاه مادر قحبه!»
بیگ بوی محکم به تفنگ آویخته بود.
«ولم کن، ولدالزنای سیاه!»
لولهء تفنگ به طرف آسمان بود.
درق!
مرد سفید پوست، که بلندتر و سنگین‌تر بود، بیگبوی را به روی زمین پرت کرد. بوبو لباسها را انداخت. پیش دوید و بر پشت مرد سفید پوست جست.
«سیاهای مادر قحبه!»
مرد سفید پوست تفنگ را رها کرد، بوبو را بر زمین انداخت و با مشت‌هایش شروع به له و لورده کردن بدن برهنهء او کرد. بیگ بوی جستی زد، و لولهء تفنگ را به دهان مرد کوبید. دندانهای مرد صدمه دید و گیج بروی زمین افتاد. بوبو بلند شده بود.
«بیا، بیگبوی، بیا بریم!»
مرد سفید پوست که بسختی نفس می‌کشید برخاست و با بیگبوی روبرو شد. لبهایش می‌لرزید، گردن و چانه‌اش خون‌آلود بود. به آرامی لب باز کرد.
«اون تفنگو بده من، پسر!»
بیگبوی تفنگ را تراز کرد و پس رفت.
مرد سفید پوست جلو آمد.
«پسر، بهت میگم اون تفنگو بده من!»
بوبو لباسها را در بغل گرفته بود.
«فرار کن، بیگبوی، فرار کن!»
مرد نزدیک بیگبوی آمد.
بیگ بوی گفت «میکشمت، میکشمت!»
انگشتانش ماشهء تفنگ را جستجو کرد.
مرد ایستاد، چشمهایش را بهم زد و از دهانش خون تف کرد. چشمهایش مات بود. چهره‌اش رنگ باخته بود. ناگهان دست هایش را دراز کرد و به طرف تفنگ هجوم بد.
درق!
مرد سفید پوست با صورت برزمین افتاد.
«جیم!»
بیگ بوی و بوبو با تعجب برگشتند تا به زن نگاه کنند.
زن بار دیگر جیغ کشید «جیم!» و ناتوان پای درخت افتاد
بیگ بوی تفنگ را انداخت. چشمهایش گرد شده بود. به اطراف نگاه کرد. بوبو فریاد می زد و لباسها را در میان دستهایش می فشرد.
«بیگ بوی، بیگ بوی...»
بیگ بوی نگاهی به تفنگ انداخت، رفت که آن را بردارد، ولی بر نداشت. متحیر بنظر می‌رسید. به لستر نگاه کرد و بعد به مرد سفید پوست نگاه کرد؛ نگاهیش جوی باریک خونی را که به زمین می ریخت، دنبال کرد.
بوبو من‌من کنان گفت «تو اونو کشتی.»
«بیا بریم خونه!»
برگشتند و عریان به طرف جنگل دویدند. موقعی که به نردهء سیم خاردار رسیدند، توقف کردند.
بیگ بوی گفت «بیا لباسهامونو بپوشیم.»
با شتاب لباسهاشان را به تن کشیدند. بوبو لباسهای لستر و باک را نگهداشته بود..
«این لباسها رو چکارش میکنیم؟»
بیگ بوی خیره شد. دستهایش تکان ناگهانی خورد.
«بندازشون.»
«من می ترسم!»
«بیا! گریه نکن! باس بریم خونه و گرنه مارو میگیرن!» بوبو، با چشمان پراشگ، بار دیگر گفت «من می ترسم!» بیگ بوی دستش را چسبید و او را بدنبال خود کشید. «بیا!»
۳
موقعی که به انتهای جنگل رسیدند، توقف کردند. جادهء گشوده‌ای را که به سوی خانه، به سوی مادر و پدرشان می رفت، می دیدند. ولی ترسان پس رفتند. سایه های تندی که از درختان فرو افتاده بود، مهرآمیز و پناه دهنده بود. اما درخشش وسیع خورشید که بر کشتزار ها گسترش یافته بود، عاری از ترحم بود. پشت یک کندهء پوسیده قوز کردند.
بیگ بوی گفت «باس بریم خونه.»
بوبو با لحنی پرسش‌آمیز گفت «اونها ما رو لینج [۴] میکنن.»
بیگ بوی لرزید.
گفت «هیس!» نمی‌خواست فکر لینچ شدن را بکند. نمی توانست به آن فکر بکند؛ فقط یک فکر بود که او کورکورانه آن را دنبال می کرد. باید به خانه برود، به خانه نزد مادر و پدرش برود.
سرهاشان ناگهان بالا رفت. گوشهاشان تلق‌تلق موزون یک گاری را شنید. آن دو روی زمین افتادند و خودشان را صاف به کندهء درخت چسباندند. از سر تپه نوک یک کلاه نمودار شد. چهرهء یک سفید پوست. بعد شانه هایش با پیراهنی آبی‌رنگ. یک گاری که دو اسب آن را می‌کشید، تماماّ پدیدار شد.
بیگ بوی و بوب نفس خود را حبس کردند و منتظر ماندند. چشمهاشان گاری را دنبال کرد تا اینکه گاری در پیچ جاده میان گرد و غبار ناپدید شد.
بیگ بوی گفت «باس بریم خونه.»
بوبو گفت «من می ترسم.»
«یالا! بیا بریم تو کرتها.»
دویدند تا به مزارع ذرت رسیدند. آنوقت آهسته تر رفتند، چونکه کلش ذرت‌های سال گذشته به پاهاشان فرو می‌رفت.
بیگ بوی همچنانکه نفس نفس می زد گفت «یه دقه صب کن.»
آن دو بر جای ماندند.
«من میرم خونهء خودمون و بهتره که تو هم بری خونهء خودتون.»
چشمهای بوبو گرد شده بود.
«من می ترسم!»
«بهتره بری!»
«بذار من با تو بیام! اونها منو میگیرن...»
«اگه بتونی بری خونه ممکنه خونواده‌ات بهت کمک کنن که فرار کنی.»
بیگ بوی به راه افتاد. بوبو او را محکم گرفت.
«بذار من با تو بیام!»
بیگ بوی خودش را از چنگ او رها کرد.
در حالی که می دوید فریاد کرد «اگه اینجا بمونی میان تو رو لینچ میکنن!»
بیست متری که دور شد به عقب برگشت و نگاه کرد؛ بوبو مثل باد در میان جنگل می دوید.
بیگ بوی موقعی که به خط آهن رسید قدمهایش را آهسته تر کرد. فکر کرد که باید از خیابان ها برود یا خط آهن را دنبال کند. تصمیم گرفت که از راه خط آهن برود. از گیر ترن آسان تر می توانست در برود تا از گیر مردم. به جلو و عقب نگاه کرد و با گامهای معمولی در طول تراورس ها شروع به دویدن کرد. در گونه‌اش احساس خارش کرد و با دستش آن را خاراند. دستش را که پائین آورد خون آلود شده بود. با حالتی عصبی آن را به شلوارش مالید.
موقعی که به پرچین عقبی خانهء خود رسید، خود را از آن بالا کشید. در میان یک دسته مرغ های هراسان پائین آمد. یک خروس جنگی خواست به او بپرد. او سر خورد، جلو پله های آشپزخانهء افتاد و با نفسی سنگین غرید. زمین از آب چرب ظرف شوئی لیز شده بود.
نفس نفس زنان و با گامهای لغزان وارد راهرو شد.
«خدایا، بیگ بوی، چته؟»
مادرش با دهان باز در وسط اطاق ایستاد. بیگ بوی بدون حرف خودش را روی یک چارپایه انداخت، بطوری که تقریباّ داشت کله معلق می‌شد. ظرفهای غذا به آرامی روی اجاق می جوشید. بوی غذا در فضای آشپزخانه پیچیده بود.
بیگ بوی گنگ‌وار به او نگاه کرد. بعد به گریه افتاد. مادرش جلو آمد و بر خراش های روی صورتش دست مالید.
«بیگ بوی، چه اتفاقی واسه‌ت افتاده؟ کسی اذیتت کرده؟»
«میخوان منو بگیرن، ننه! میخوان منو بگیرن...»
«کیا؟»
«من... من... ما...»
«بیگ بوی، چته؟»
فقط با من من گفت «او لستر و باک رو کشت.»
«کشت!»
«آره ننه.»
«لستر و باک!»
«آره ننه!»
«چطوری کشت؟»
«با تیر زدشون، ننه...»
مادر خیره شد و کوشید جریان را بفهمد.
«بیگ بوی، چطور شد؟»
«ما میخواستیم لباسهامونو از زیر درخت ورداریم...»
«کدوم درخت؟»
«داشتیم آب تنی میکردیم، ننه. و زن سفید پوسته...»
«زن سفید پوست؟...»
«آره ننه. او نزدیک گودال آب بود...»
«خدایا رحم کن! میدونستم که شما بچه‌ها ول کن نیستین تا به یه همچین بلائی گرفتار بشین!»
مادر دوید توی راهرو.
«لوسی!»
«ها ننه؟»
«بیا اینجا!»
«ها ننه!»
«میگم بیا اینجا!»
«چی میخوای ننه؟ دارم چیز میدوزم.»
«بچه، همونطور که بهت گفتم بیا، میای اینجا یا نه؟»
لوسی همچنانکه یک پیشبند نیمه دوخته را در دست داشت به طرف در آمد. همینکه صورت بیگ بوی را دید دیوانه وار به مادرش نگاه کرد.
«چی شده؟»
«بابا کجاس؟»
«گمون میکنم جلو حیاط باشه.»
«زودتر برو بیارش!»
«ننه، چی شده؟»
«بهت میگم برو باباتو بیار!»
لوسی بیرون دوید. مادر که قاب دستمالی در دست داشت، خودش را روی یک صندلی انداخت. ناگهان بدنش را راست کرد.
«بیگبوی، من خیال می‌کردم رفتی مدرسه؟»
بیگ بوی به کف اطاق نگاه کرد.
«چطور شد که مدرسه نرفتی؟»
«رفتیم به جنگل.»
مادر آه کشید.
«بیگبوی، من هر کاری از دسم برمیومده واسه‌ت کرده‌م. حالا دیگه فقط خدا میتونه به دادت برسه.»
«ننه ندار اونها منو بگیرن؛ نذار منو بگیرن...»
پدرش از در وارد شد. به بیگبوی، و بعد به زنش خیره نگاه کرد.
عبوسانه پرسید «بیگ بوی چکار کرده؟»
«شائول، بیگبوی رفته و با سفید پوستها فتنه راه انداخته.»
دهان پیرمرد بسته شد و نگاهش از چهرهء یکی به چهرهء دیگری افتاد.
«شائول، مجبوریم بفرستیمش یه جا دیگه.»
«دهنتو واز کن حرف بزن! چکار میکردی؟» پیرمرد شانه‌های بیگبوی را چسبید و به خراش‌های صورتش با دقت نگاه کرد.
«من و لستر و باک و بوبو رفته بودیم به آبگیر هاروی پیره..»
«شائول، یه زن سفیدپوست!»
بیگبوی خود را عقب کشید. پیرمرد لبهایش را بهم فشرد و به زنش خیره نگاه کرد. لوسی مثل اینکه پیش از آن هرگز برادرش را ندیده باشد زل‌زل به او نگاه کرد.
پیرمرد که در صدایش درماندگی خاصی احساس می‌شد، غرید «چطور شد؟ نمیتونی همهء حرفتو بزنی؟»
بیگبوی شروع کرد «ما رفته بودیم آبتنی کنیم. اونوقت یه زن سفیدپوست اومد نزدیک آبگیر. بلند شدیم که لباسهامونو بپوشیم تا از اونجا بریم، و زنیکه شروع کرد به جیغ شدند لباسهای ما درست زیر همون درختی بود که او کنارش وایساده بود، و همینکه رقتیم لباسهامونو ورداریم جیغش بلند شد. بهش گفتیم که لباسهامونو میخوایم.... می‌فهمی، بابا، او درست پهلوی لباسهای ما وایساده بود، و همینکه رفتیم اونهار ورداریم جیغ کشید... بوبو لباسها رو ورداشت، اونوقت مردیکه لستر و با تیر زد...»
«کی لسترو با تیر زد؟»
«مردیکه سفید پوسته.»
«کدوم سفید پوسته؟»
«نمیدونم، بابا. نظامی بود، و یه تفنگ داشت.»
«نظامی؟»
«آره، بابا.»
«یه نظامی؟»
پیرمرد ابروهایش را در هم کشید.
«و بعد همه‌تون چکار کردین؟»
«بعله، باک گفت: یارو تفنگ داره! و ما پاگذاشتیم به فرار. انوقت یارو باک رو با تیر زد، و باک افتاد تو آبگیر. ما دیگه او رو ندیدیم... اونوقت مردیکه درست نزدیک ما بود. او به زن سفیدپوسته نگاه کرد و بعد خواست که بوبو رو با تیر بزنه. من تفنگو چسبیدم، و بهم گلاویز شدیم. او بنا کرد بوبو رو زدن. بوبو پرید رو پشتش. اونوقت من باسر تفنگ بهش زدم. اونوقت اومد طرف من و منم با تیر زدمش. اونوقت در رفتیم...»
«کسی شماها رو دید؟»
«هیچکس.»
«بوبو کجاس؟»
«رفت خونه.»
«هیچکس دنبالتون نکرد؟»
«نه بابا.»
«شماها کسی رو دیدین؟»
«نه بابا. غیر از یه مرد سفیدپوست هیچکسو ندیدیم. اما او مارو ندید.»
«کی از آبگیر اومدین؟»
«همین چند دقه پیش.»
پیرمرد با اضطراب دستهایش را روی چشمهایش کشید و به رف در رفت. لبانش جنبید، اما کلمه‌ای از آنها بیرون نیامد.
«شائول، حالا چکار کنیم؟»
پیرمرد گفت «لوسی، برو پیش داداش ساندرز [۵] و بهش بگو که من گفتم بیاد اینجا، و برو پیش داداش جنگینز [۶] و بهش بگو که من گفتم بیاد اینجا؛ و برو پیش بابا پیترز [۷] و بهش بگو که من گفتم بیاد اینجا. و غیر از اینها که بهت گفتم حرفی به کسی نزن و همینکه کارتو کردی یکراست برگرد خونه. خب حالا برو!»
لوسی پیشبندش را روی پشتی یک صندلی انداخت و از پله ها پائین دوید. مادر خم شد و بنای گریستن و دعا کردن را گذاشت. پیر مرد با گامهای آهسته به طرف بیگ بوی رفت.
«بیگ بوی؟»
بیگ بوی خودش را به نشنیدن زد.
«با تو هستم!»
«ها بابا.»
«چطور شد که امروز صبح نرفتی مدرسه؟»
«رفتیم جنگل.»
«ننه‌ات تو رو نفرستاد مدرسه؟»
«چرا بابا.»
«پس چرا نرفتی؟»
«رفتیم جنگل.»
«نمیدونستی که این کار، کار بدیه؟»
«چرا بابا.»
«پس واسه چی رفتی؟»
بیگ بوی به انگشتانش نگاه کرد، آنها را گره کرد و سر جایش لولید.
«با تو هستم!»
زنش قامت خود راراست کرد و بالحنی سرزنش آمیز گفت:
«شائول!»
پیرمرد دست از او برداشت و با حالتی عصبی رکاب شلوارش را که از روی شانه‌هایش رد می‌شد ناگهانی کشید.
«زنیکه چقدر اونجا موند؟»
«خیلی نموند.»
«جوون بود؟»
«آره بابا. مثه یه دختر بود.»
«شماها هیچکدوم حرفی بهش زدین؟»
«نه بابا. فقط گفتیم که لباسهامونو میخوایم.»
«و او چی گفت؟»
«هیچی، بابا. برگشت طرف درخت و جیغ کشید.»
پیر مرد خیره نگاه کرد، لبانش می‌کوشید سؤالی درست کند.
«بیگ بوی، شماها هیچکدومتون اذیتش که نکردین؟»
«نخیر، بابا. ما اصلا دست بهش نذاشتیم.»
«مردیکه سفید پوسته کی اومد؟»
«فوراّ اومد.»
«چی گفت؟»
«هیچی. فقط بهمون فحش داد.»
ناگهان پیرمرد آشپزخانه را ترک کرد.
«ننه، ننه، نمیخوام اونها منو بگیرن...»
«شائول هر کار بتونه میکنه. غیر از خدای مهربون هیچکی نمیتونه به ما کمک کنه.»
پیرمرد با یک تفنگ شکاری برگشت و آن را در گوشه‌ای واداد. بیگ بوی با شیفتگی به تفنگ نگاه کرد.
ضربه‌ای بر در جلوی خانه خورد.
«لیزا، ببین کیه.»
دختر رفت. آنها ساکت بودند و گوش میدادند. صدای دخترک را که حرف میزد. می‌شنیدند.
«کیه؟»
«من.»
«کی؟»
«منم، داداش ساندرز.»
«بفرمائین تو، شائول منتظرتونه.»
ساندرز لبخند زد و در آستانه درنگ کرد.
«داداش موریسون [۸] شما دنبال من فرستادین؟»
«داداش ساندرز، ما تو دردسر بزرگی افتاده‌ایم.»
ساندرز از راهرو گذشت و داخل آشپزخانه شد.
«بعله؟»
«بیگ بوی رفته یه مرد سفیدپوست رو کشته.»
ساندرز لحظه‌ای ایستاد، بعد جلو آمد. صورتش تکانی ناگهانی خورد و دهانش باز ماند.
پیش از آنکه بتواند حرف بزند لبهایش چندین بار جنبید.
«یه مرد سفید پوست؟»
بیگ بوی به طرف پیرمرد دوید و فریاد زد «منو میشکن، من میکشن!»
«شائول، نمیتونیم او رو بفرستیم جائی؟»
ساندرز مچ دست های بیگ بوی را گرفت و گفت «بیا، غصه نخور، غصه نخور.»
«منو میکشن؛ منو لینج میکنن!»
بیگ بوی بر کف اطاق افتاد. او را بلند کردند و روی یک چارپایه نشاندند. مادرش او را تنگ در بغل گرفت و سرش را به سینهء خود فشرد.
ساندرز پرسید «حالا چکار میکنیم؟»
«من دنبال داداش جنکینز و بابا پیترز هم فرستادم.»
ساندرز شانه هایش را به دیوار واداد. بعد که به اصل موضوع پی برد، با تعجب گفت «میخوان بلوا راه بندازن!...» صدایش قطع شد و چشمهایش به تفنگ شکاری افتاد. در پله‌ها صدای پا بلند شد. آنها به طرف در برگشتند. لوس گریه کنان به داخل اطاق دوید. جنکینز از دنبال او وارد شد. پیر مرد در وسط اطاق با او روبرو شد و دستش را گرفت.
«داداش جنکینز، ما گرفتار دردسری بدی شده‌یم. بیگ بوی رفته یه مرد سفید پوست رو کشته. شما ها باس به من کمک کنین...»
جنکینز با خشونت به بیگ بوی نگاه کرد.
لوسی گفت «بابا پیترز گفت الان میاد.»
جنکینز پرسید «کی این اتفاق افتاد؟»
پیرمرد گفت «تقریباّ یه ساعت پیش.»
جنکینز گفت «حالا باس چکار کنیم؟»
پیرمرد نومیدانه گفت «میخوام صب کنم تا بابا پیترز بیاد.»
ساندرز گفت: «اما اگر بخوایم کاری از پیش ببریم باس خیلی زود بجنبیم. اگه همینجوری دس رو دس بذاریم تو دغمصه میفتیم.»
«بابا، بذار همین الانه برم! بذار همین الانه برم!»
«آروم باش، بیگ بوی!»
«کجا میتونی بری؟»
«میتونم سوار بشم دربرم!»
«جنکینز گفت: «اینجوریم مرگت حتمیه! همه رو میپان!»
پیرمرد پرسید «شماها میتونین کمی پول به‌من بدین؟»
آنها سر خود را تکان دادند. «شائول، حالا چکار میتونیم بکنیم؟ بیگ بوی نمیتونه اینجا بمونه.»
ضربهٔ دیگری بر در خانه خورد.
پیرمرد مخفیانه به طرف تفنگ شکاری پس‌پس رفت.
«لوسی، برو!»
جنکینز گفت «بهتره من برم.»
بابا پیترز بود. شتابزده داخل شد.
«عصر همه بخیر!»
«بابا، حالت چطوره؟»
«عصر بخیر.»
پیترز به‌اطراف آشپزخانهٔ شلوغ نگاه انداخت.
«چی شده؟»
پیر مرد شروع کرد: «بابا، ما تو دغمصهٔ بدی افتادیم. بیگ بوی و چندتا پسر دیگه...
«...لستر و باک و بوبو...»
«...رفته بودن به آبگیر هاروی پیره...»
پیترز مؤکدانه گفت «و او اصلا از ما سیاپوستها خوشش نمیاد.» پاهایش را از هم باز کرد و شست‌هایش را در جاآستین‌های جلیقه‌اش فروکرد.
«... و یه زن سفید پوست...»
پیترز در حالی که جلوتر می‌آمد، گفت «ها؟»
«...میاد اونجا و پسرها میخوان لباسهاشونو که گذاشته‌ن زیر درخت از اونجا وردارن. بعله، زنیکه بنا کرده جیغ کشیدن، می‌فهمین؟ خیال کرده پسرها دنبالش کرده‌ن، اونوقت یه مرد سفید پوست که لباس نظامی تنش بوده دوتا از اونها رو با تیر زده...»
«لستر و باک رو...»
پیترز گفت «هوم‌م‌م‌م، یارو پسر هاروی پیره بوده.»
پاورقی‌ها
- ^ عبارت عبری بمعنی «خایا نیایش تراست»
- ^ Harvey
- ^ Vicksburg شهری در مغرب ایالت میسی‌سیپی
- ^ Linch کشتن فرد محکوم بدون محاکمهء قانونی و بطرزی وحشتناک که بی شباهت به شمع‌آجین و مثله کردن نیست.
- ^ Sanders
- ^ Jenkins
- ^ Peters
- ^ Morrison