کودتا در قدیمی‌ترین جمهوری آفریقا

کتاب جمعه سال اول شماره ۳۲ صفحه ۱۰

کتاب جمعه سال اول شماره ۳۲ صفحه ۱۱

کتاب جمعه سال اول شماره ۳۲ صفحه ۱۲

زمانی‌ که بندگان تازه از بند رستهٔ آفریقایی پس از چند پُشت بیگاری و خفت در قارهٔ جدید با کشی‌های زهوار در رفته به سرزمین آبأ و اجدادی خود بازگشته (۱۸۲۲) و در ساحل غربی قارهٔ بازیافتهٔ خود به تشکیل کولونی‌های پراکنده پرداختند آنچنان در حسرت استخلاص بودند که کشور تازه تأسیس خود را جمهور لیبریا (آزادی) نامیدند. (۱۸۴۷)

این جمهوری در طول یکصد و سی‌ و سه‌ سال عمر خود هرگز شاهد کودتایی از سو‌ی ارتش نبوده، هرچند که مانند همهٔ یکصد و سیزده کشور دیگر جهان سوم، نهاد آن را بالقوه در درون نظام وابستهٔ خویش حفظ و سرکوب می‌‌کرد.

ساخت اجتماعی‌اقتصادی جمهوری لیبریا از هر نظر منطبق بر الگوی عمومی‌ ممالک قارهٔ آفریقا است. سرزمینی به وسعت ۱۱۱٫۳۷۰ کیلومتر مربع، با ۱٬۸۷۰٬۰۰۰ نفر جمعیت، شامل بیست و دو قبیله، که علی‌ رقم برنامه ریزی و کوشش حکومت در ایجاد یک ملت واحد از سال ۱۹۴۴، قبایل کپل و باسا و کیو همچنان پایبند رسوم صنعتی‌ و آداب و مذهب و زبان خویش باقی‌ مانده اند... و از آنجا که قبایل یاد شده به ترتیب ۲۰٫۸٪ و ۱۶٪ و ۸٫۲٪ جمعیت لیبریا را تشکیل میدهند امکان یکسان سازی و تجهیز روحیهٔ ملی‌ در جهت ایجاد یک ملت واحد لیبرییی ناممکن بوده است.

آن دست از سیاهان از بندرسته و فراری از ایالات متحد که از سال ۱۸۲۲ به سرزمین باستانی خود بازگشتند به علت پراکندگی، به زودی با اقوام محلی و مهاجران مجاور درهم آمیختند با تأسیس دولت جمهوری در سال ۱۸۴۷ - که قانون اساسی‌ آن توسط پروفسور گرین لیف استاد دانشگاه هاروارد تنظیم و تدوین شد و علیرغم شباهت کامل آن با قانون اساسی‌ ایالات متحد به ویژه از نظر حقوق ملیت‌ها نتوانست موجب یگانگی و اتحاد قبایل شود.

مردم لیبریا از نظر اعتقادات مذهبی‌ ۲۳٪ مسلمان ۱۲٪ مسیحیند در حالی‌ که ۶۵٪ آنها همچنان پیرو ارواح قبیله و معتقدات بومی خود هستند. هرچند که قانون اساسی‌ ۱۸۴۷ آزادی کامل مذهب را به رسمیت شناخته و این کشور تا کنون مانند چاد، سودان، سوریه و لبنان صحنهٔ جنگهای مذهبی‌ نبوده امابالقوه امکان تحقق‌ آن وجود دارد. لیبریائیها زبان رسمی‌ "ملی‌" ندارند و انگلیسی‌ زبان رسمی‌ و اداری آنهاست، هرچند که تنها ۳۰٪ از مردم به آن تکلم میکنند.

با وجود معادن سرشار آهن، الماس، سرب، قلع، روی، م‌س و منگنز ۷۲٪ از مجموع ۶۹۰ هزار نیروی کار کشور در بخش کشاورزی فعالیت دارند. با این حال سهم تولیدات کشاورزی در تولید ملی‌، مانند سایر کشورهای آفریقائی نسبت معکوس دارد.

از مجموع ۹۱۰ میلیون دلار تولید ناخالص ملی، کشاورزی ۲۵٪، صنایع ۴٪، معادن ۲۹٪، راهو‌ ساختمان ۳٪، تجارت ۱۰٪، حمل و نقل ۷٪، و سایر بخشها ۱۴٪ در آمد ملی‌ را تشکیل میدهند.

لیبریا مانند سایر ممالک آفریقای از لحاظ آموزش و پرورش بهداشت بسیار فقیر و عقب مانده است. کشوری با داشتن یک میلیارد تن سنگ آهن در اعماق سرزمین خود و به عنوان چهارمین صادر کنندهٔ سنگ آهن (۱۶٬۹۲۳٬۰۰۰) و معادن بسیار غنی الماس، فقط ۳۴ بیمارستان و ۱۳۲ پزشک دارد. ۷۶٪ مردم لیبریا بی‌ سوادند و از این نظر در جهان، در مرتبهٔ یکصد و دهم قرار دارد.

موقعیت جغرافیائی و همسایگی با ممالکی چون سیرالئون، گینه، و ساحل عاج که کمتر صحنه تشنجات داخلی‌ و بین‌المللی بوده اند، باعث شده است که لیبریا در صورت تمایل از سیاست انزواجویی و عدم مداخله در مسائل و بحران‌های منطقهای پیروی کند، سیاستی که اولین ریس جمهور منتخب مردم-