شطرنج جوانان پیکار اندیشه‌ها ۷: تفاوت بین نسخه‌ها

از irPress.org
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(در حال بازنگری.)
سطر ۷: سطر ۷:
 
{{در حال بازنگری}}
 
{{در حال بازنگری}}
  
شطرنج جوانان
 
 
'''نوشتهٔ ج. ان. واکر'''
 
'''نوشتهٔ ج. ان. واکر'''
  
 
ترجمهٔ جهانگیر افشاری
 
ترجمهٔ جهانگیر افشاری
 +
  
 
==بازی شماره هفت==
 
==بازی شماره هفت==
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
 
|-
 
|-
 
| width="120pt"| '''سفید'''
 
| width="120pt"| '''سفید'''
سطر ۳۳: سطر ۳۳:
 
|-
 
|-
 
| 5 – Ff1 – c4
 
| 5 – Ff1 – c4
| 5 – …….
+
| 5 – .....
 
|}
 
|}
{{پایان چپ چین}}
+
{{پایان چپ به راست}}
  
  
سطر ۴۱: سطر ۴۱:
 
   
 
   
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
 
|-
 
|-
| width="120pt"| 6 – Fc4 x F7 +کیش
+
| width="140pt"| 6 – Fc4 x F7 + کیش
| width="120pt"| 6 – Re8 x f7
+
| width="140pt"| 6 – Re8 x f7
 
|-
 
|-
| 7 – Dd1 - d5 +کیش  
+
| 7 – Dd1 - d5 + کیش  
| 7 – ……..
+
| 7 – .....
 
|}
 
|}
 
{{پایان چپ به راست}}
 
{{پایان چپ به راست}}
سطر ۵۴: سطر ۵۴:
 
   
 
   
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
 
|-
 
|-
| 5 – …….
+
|width="120pt"| 5 – .....
| 5 – Fc8 – e6
+
|width="120pt"| 5 – Fc8 – e6
 
|-
 
|-
| width="120pt"| 6 – Fc4 x e6  
+
| 6 – Fc4 x e6  
| width="120pt"| 6 – f7 x e6
+
| 6 – f7 x e6
 
|-
 
|-
 
| 7 – Dd1 - e2
 
| 7 – Dd1 - e2
| 7 – ……..
+
| 7 – .....
 
|}
 
|}
 
{{پایان چپ به راست}}
 
{{پایان چپ به راست}}
  
سفید مصمم است به نبرد پیاده ‪(‬b‪)‬ برود… به طوری که خواهیم دید، سفید به هدف خود می‌رسد منتهی این موفقت در ازاء انجام چهار حرکت و به وسیلهء دو مهره‌ئی که در حال حاضر عملا فعالیت می‌کنند و درگیر ماجرا هستند، به دست می آید. ‪'''‬شکل شماره بیست و نه…‪'''‬
+
سفید مصمم است به نبرد پیاده ‪(‬b‪)‬ برود... به طوری که خواهیم دید، سفید به هدف خود می‌رسد منتهی این موفقت در ازاء انجام چهار حرکت و به وسیلهء دو مهره‌ئی که در حال حاضر عملا فعالیت می‌کنند و درگیر ماجرا هستند، به دست می آید. ‪'''‬شکل شماره بیست و نه...‪'''‬
  
 
[[Image:26-156-1.jpg]]
 
[[Image:26-156-1.jpg]]
سطر ۷۳: سطر ۷۳:
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
 
|-
 
|-
| width="120pt"| 7 – ……..
+
| width="140pt"| 7 – .....
| width="120pt"| 7 – d6 - d5
+
| width="140pt"| 7 – d6 - d5
 
|-
 
|-
| 8 – De2 - b5‫ کیش +
+
| 8 – De2 - b5 + کیش‬
 
| 8 – Cb8 - c6
 
| 8 – Cb8 - c6
 
|-
 
|-
 
| 9 – Cf3 - d4
 
| 9 – Cf3 - d4
| 9 – ……..  
+
| 9 – ....  
 
|}
 
|}
 
{{پایان چپ به راست}}
 
{{پایان چپ به راست}}
سطر ۸۹: سطر ۸۹:
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
 
|-
 
|-
| width="120pt"| 9 – De2 x b7  
+
| width="140pt"| 9 – De2 x b7  
| width="120pt"| 9 – Cc6 - b4
+
| width="140pt"| 9 – Cc6 - b4
 
|-
 
|-
| 10 – Db7 - b5‫ کیش +‬
+
| 10 – Db7 - b + کیش
 
| 10 – c7 - c6
 
| 10 – c7 - c6
 
|-
 
|-
سطر ۱۰۸: سطر ۱۰۸:
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
 
|-
 
|-
| width="120pt"| 9 – ……..
+
| width="120pt"| 9 – ....
 
| width="120pt"| 9 – Dd8 - d7
 
| width="120pt"| 9 – Dd8 - d7
 
|-
 
|-
 
| 10 – Ob5 x b7
 
| 10 – Ob5 x b7
| 10 – ……….
+
| 10 – ....
 
|}
 
|}
 
{{پایان چپ به راست}}
 
{{پایان چپ به راست}}
سطر ۱۲۵: سطر ۱۲۵:
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
 
|-
 
|-
| width="120pt"| 10 – …….
+
| width="140pt"| 10 – .....
| width="120pt"| 10 – Ff8 - b4! ‫ ‬کیش‫+
+
| width="140pt"| 10 – Ff8 - b4! + کیش
 
   |-
 
   |-
 
| 11 – c2 - c3‫ ‬
 
| 11 – c2 - c3‫ ‬
 
| 11 – Cc6 x d4!!  
 
| 11 – Cc6 x d4!!  
 
|-
 
|-
| 12 – Db7 x a8 کیش‫+
+
| 12 – Db7 x a8 + کیش
| 12 – ……..
+
| 12 – ......
 
|}
 
|}
 
{{پایان چپ به راست}}
 
{{پایان چپ به راست}}
سطر ۱۴۲: سطر ۱۴۲:
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
 
|-
 
|-
| width="120pt"| 12 – …….
+
| width="120pt"| 12 – .....
 
| width="120pt"| 12 – Re8 - f7
 
| width="120pt"| 12 – Re8 - f7
 
   |-
 
   |-
سطر ۱۵۰: سطر ۱۵۰:
 
| 11 – Dh7 -b5!
 
| 11 – Dh7 -b5!
 
|-
 
|-
| 14– Dتسلیم می‌شود  
+
| 14– D تسلیم می‌شود  
 
|}
 
|}
 
{{پایان چپ به راست}}
 
{{پایان چپ به راست}}
  
 
[[Image:26-157-2.jpg]]
 
[[Image:26-157-2.jpg]]
 +
  
 
'''شکل شمارهء سی و یک‪'''‬ سیاه، تهدید کرده وزیر را از خانه b5 به خانه e2 خواهد کشاند و رقیب را مات خواهد کرد… سفید در برابر این تهدید نمی‌تواند مقاومت کند و بناچار تسلیم می‌شود… سفید مبهوت است و نمی‌داند چه عاملی سبب شده به این روز بیفتد‪.‬ ولی ما دلیل آن را می‌دانیم، در حرکت دهم، سفید پیاد‌ه‌ئی را که قبلا قصد جانش را جرده بود با موفقیت از فعالیت باز داشت و خود، بعد از انجام سه حرکت در زیر توده‌ئی از مشکلات دفن گردید… این چنین پی‌آمدها در برابر حرکات بی‌رویه پیاده‌ها امری عادی است. توجه داشته باشید که یورش در این بازی آن چنان که باید سهمگین و ویرانگر نبود… بازی شماره هشت نمونه دیگری است که حمله به گونه‌ئی «متدیک» و نه «پُر تب و تاب» انجام می‌شود.  
 
'''شکل شمارهء سی و یک‪'''‬ سیاه، تهدید کرده وزیر را از خانه b5 به خانه e2 خواهد کشاند و رقیب را مات خواهد کرد… سفید در برابر این تهدید نمی‌تواند مقاومت کند و بناچار تسلیم می‌شود… سفید مبهوت است و نمی‌داند چه عاملی سبب شده به این روز بیفتد‪.‬ ولی ما دلیل آن را می‌دانیم، در حرکت دهم، سفید پیاد‌ه‌ئی را که قبلا قصد جانش را جرده بود با موفقیت از فعالیت باز داشت و خود، بعد از انجام سه حرکت در زیر توده‌ئی از مشکلات دفن گردید… این چنین پی‌آمدها در برابر حرکات بی‌رویه پیاده‌ها امری عادی است. توجه داشته باشید که یورش در این بازی آن چنان که باید سهمگین و ویرانگر نبود… بازی شماره هشت نمونه دیگری است که حمله به گونه‌ئی «متدیک» و نه «پُر تب و تاب» انجام می‌شود.  
 +
  
 
==بازی شماره هشت:==
 
==بازی شماره هشت:==
سطر ۱۶۲: سطر ۱۶۴:
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
 
|-
 
|-
 
| width="120pt"| '''سفید'''
 
| width="120pt"| '''سفید'''
سطر ۱۸۰: سطر ۱۸۲:
 
|-
 
|-
 
| 5 – Cb1 – c3
 
| 5 – Cb1 – c3
| 5 – 0 -0 قلعه کوچک
+
| 5 – O - O قلعه کوچک
 
|-
 
|-
 
| 6 – d2 – d3
 
| 6 – d2 – d3
 
| 6 – g4 - Cf6
 
| 6 – g4 - Cf6
 
|}
 
|}
{{پایان چپ چین}}
+
{{پایان چپ به راست}}
  
 
یک حرکت ضعیف، اسب سیاه، قبلا به میدان آمده: مهره‌های جناح وزیر باید گسترش بیابند:  
 
یک حرکت ضعیف، اسب سیاه، قبلا به میدان آمده: مهره‌های جناح وزیر باید گسترش بیابند:  
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
 
|-
 
|-
| 7 – Th1 - f1
+
|width="120pt"| 7 – Th1 - f1
| 7 – Cg4 x h2
+
|width="120pt"| 7 – Cg4 x h2
 
|}
 
|}
 
{{پایان چپ چین}}
 
{{پایان چپ چین}}
سطر ۲۰۰: سطر ۲۰۲:
 
[[Image:26-158-1.jpg]]
 
[[Image:26-158-1.jpg]]
  
شکل شمارهء سی و دو… سیاه، یک پیاده از حریف به غنیمت گرفته و امیدش این است که پس از حرکت:
+
 
 +
شکل شمارهء سی و دو... سیاه، یک پیاده از حریف به غنیمت گرفته و امیدش این است که پس از حرکت:
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
 
|-
 
|-
| 8 – Cf3 x h2
+
|width="120pt"| 8 – Cf3 x h2
| 8 – Dd8 - h4
+
|width="120pt"| 8 – Dd8 - h4
 
|}
 
|}
{{پایان چپ چین}}
+
{{پایان چپ به راست}}
  
 
اسب از دست رفته را با یک یورش قوی جبران کند…سفید، ابدا به نقشه حریف توجه ندارد. و خیالات دیگری در سر می پرورد. او نه تنها در گسترش مهره‌ها از رقیب پیشی گرفته، بلکه در نظر دارد به دلیل عدم حضور پیاده h2، به حمله جانانه‌ئی در ستون (h) دست یازد:  
 
اسب از دست رفته را با یک یورش قوی جبران کند…سفید، ابدا به نقشه حریف توجه ندارد. و خیالات دیگری در سر می پرورد. او نه تنها در گسترش مهره‌ها از رقیب پیشی گرفته، بلکه در نظر دارد به دلیل عدم حضور پیاده h2، به حمله جانانه‌ئی در ستون (h) دست یازد:  
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
 
|-
 
|-
| 8 – Tf1 – h1
+
|width="120pt"| 8 – Tf1 – h1
| 8 – Ch2 – g4
+
|width="120pt"| 8 – Ch2 – g4
 
|-
 
|-
 
| 9 – dD1 – e2
 
| 9 – dD1 – e2
 
| 9 – Fc5 – i2 + کیش
 
| 9 – Fc5 – i2 + کیش
-|
+
|-
 
| 10 – Re1 – f1
 
| 10 – Re1 – f1
 
| 10 – Cb8 – c6
 
| 10 – Cb8 – c6
 
|}
 
|}
{{پایان چپ چین}}
+
{{پایان چپ به راست}}
  
 
سیاه، بالاخره با تاخیر چهار حرکت، به گسترش مهره‌های جناح وزیر پرداخت… در همین شرایط مهره‌های سفید در سنگرهای مناسب مستقر هستند و آماده‌اند حمله نهائی را آغاز کنند….
 
سیاه، بالاخره با تاخیر چهار حرکت، به گسترش مهره‌های جناح وزیر پرداخت… در همین شرایط مهره‌های سفید در سنگرهای مناسب مستقر هستند و آماده‌اند حمله نهائی را آغاز کنند….
سطر ۲۳۱: سطر ۲۳۴:
  
 
[[Image:26-158-2.jpg]]
 
[[Image:26-158-2.jpg]]
 +
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
 
|-
 
|-
 
| width="120pt"| '''سفید'''
 
| width="120pt"| '''سفید'''
سطر ۲۴۴: سطر ۲۴۸:
 
| 12 – Cg4 – h6
 
| 12 – Cg4 – h6
 
|}
 
|}
{{پایان چپ چین}}
+
{{پایان چپ به راست}}
  
 
اگر سیاه به عوض حرکت فوق، اسب g4 را در خانه f6 مستقر می‌کرد، سفید با انتخاب:  
 
اگر سیاه به عوض حرکت فوق، اسب g4 را در خانه f6 مستقر می‌کرد، سفید با انتخاب:  
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
| ''13 – Cg5 x h7
+
|width="120pt"| 13 – Cg5 x h7
| 13 – Cf6 x h7''
+
|width="120pt"| 13 – Cf6 x h7
 
|-
 
|-
| ''14 – De2 – h5
+
| 14 – De2 – h5
| 14 – ……….''
+
| 14 – .....
 
|}
 
|}
{{پایان چپ چین}}
+
{{پایان چپ به راست}}
  
 
بازی را به سود خود به پایان می‌برد. ولی اکنون:  
 
بازی را به سود خود به پایان می‌برد. ولی اکنون:  
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
| 13 – De2 - h5
+
|width="120pt"| 13 – De2 - h5
| 13 – Dd8 - e8
+
|width="120pt"| 13 – Dd8 - e8
 
|}
 
|}
{{پایان چپ چین}}
+
{{پایان چپ به راست}}
  
 
سفید، این آمادگی را پیدا کرد، که ضربه نهائی را وارد نماید و در مواضع حریف رخنه کند:  
 
سفید، این آمادگی را پیدا کرد، که ضربه نهائی را وارد نماید و در مواضع حریف رخنه کند:  
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
| 14 – Cg5 x h7!!
+
|width="120pt"| 14 – Cg5 x h7!!
| 14 – Rg8 x h7
+
|width="120pt"| 14 – Rg8 x h7
 
|-
 
|-
| 15 – Fc1 x h6
+
|width="120pt"| 15 – Fc1 x h6
| 15 – g7 - g6
+
|width="120pt"| 15 – g7 - g6
 
|}
 
|}
{{پایان چپ چین}}
+
{{پایان چپ به راست}}
  
 
اگر سیاه، فیل سفید h6 را به وسیله پیاده g7 از میان بر می‌داشت، باز هم در وضعش تغییری حاصل نمی‌شد و بزودی در برابر عکس‌العمل:  
 
اگر سیاه، فیل سفید h6 را به وسیله پیاده g7 از میان بر می‌داشت، باز هم در وضعش تغییری حاصل نمی‌شد و بزودی در برابر عکس‌العمل:  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
| ''16 – Dh5 x h6 کیش +
+
|width="140pt"| 16 – Dh5 x h6 + کیش
| 16 – Rh7 - g8''
+
|width="140pt"| 16 – Rh7 - g8
 
|-
 
|-
| ''17 – Dh6 – h7
+
| 17 – Dh6 – h7
| 17 – .…….''
+
| 17 – .......
 
|}
 
|}
{{پایان چپ چین}}
+
{{پایان چپ به راست}}
  
 
خاموش می‌شد:
 
خاموش می‌شد:
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
|16 – Dh5 x g6!!  
+
|width="120pt"|16 – Dh5 x g6!!  
| 16 – ………….
+
|width="120pt"| 16 – .......
 
|}
 
|}
{{پایان چپ چین}}
+
{{پایان چپ به راست}}
  
 
سفید، راه بسیار خوبی برای پایان دادن به تقلای سیاه برگزیده:
 
سفید، راه بسیار خوبی برای پایان دادن به تقلای سیاه برگزیده:
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
{|
+
{| align="center"
|16 – ………….
+
|width="140pt"|16 – .....
| 16 – f7 x g6
+
|width="140pt"| 16 – f7 x g6
 
|-
 
|-
 
| 17 – Fh6 x f8 +  مات
 
| 17 – Fh6 x f8 +  مات
 
|}
 
|}
{{پایان چپ چین}}
+
{{پایان چپ به راست}}
  
 
سیاه، از حول حلیم در دیگ افتاد! و سزای آزمندی خود را دید و در «ستونی» مات شد که در همان ستون یک پیاده از حریف هوشیار به فنیمت گرفته بود. شکل شماره چهل .. آنچه از بازی‌های شماره هفت و هشت می‌آموزیم این است: گرفت پیاده در آغاز مبارزه ممکن است از نظر کمی برتری محسوب شود، ولی این برتری دیری نمی‌پاید و به علت انجام حرکات بی‌رویه خنثی می‌شود.
 
سیاه، از حول حلیم در دیگ افتاد! و سزای آزمندی خود را دید و در «ستونی» مات شد که در همان ستون یک پیاده از حریف هوشیار به فنیمت گرفته بود. شکل شماره چهل .. آنچه از بازی‌های شماره هفت و هشت می‌آموزیم این است: گرفت پیاده در آغاز مبارزه ممکن است از نظر کمی برتری محسوب شود، ولی این برتری دیری نمی‌پاید و به علت انجام حرکات بی‌رویه خنثی می‌شود.
 +
  
 
'''خلاصه آنچه گذشت'''
 
'''خلاصه آنچه گذشت'''
سطر ۳۲۸: سطر ۳۳۳:
 
راستی تا به حال چند بار به هنگام مبارزه با افسوس از خود سوال کرده‌اید: «اگر می‌توانستم دو حرکت دیگر انجام بدهم….؟» حتما خیلی! در شطرنج حرکت یعنی زمان… هر حرکتی که انجام می‌دهید، گامی است که به جلو یا به عقب بر‌می‌دارید و دیگر نمی‌توانید آن را تصحیح کنید و حرکت دیگری جایگزینش نمائید. اگر قدمی به خطا بردارید به حریف فرصت می‌دهید دو قدم بر شما پیشی بگیرد. حرکت «بیهوده»، یعنی تلف کردن «وقت»: یعنی این که در یک مسابقه دو و میدانی در کوران دویدن،‌ برای بستن بند کشف خود،‌در جا لحظه‌ای مکث کنید!  
 
راستی تا به حال چند بار به هنگام مبارزه با افسوس از خود سوال کرده‌اید: «اگر می‌توانستم دو حرکت دیگر انجام بدهم….؟» حتما خیلی! در شطرنج حرکت یعنی زمان… هر حرکتی که انجام می‌دهید، گامی است که به جلو یا به عقب بر‌می‌دارید و دیگر نمی‌توانید آن را تصحیح کنید و حرکت دیگری جایگزینش نمائید. اگر قدمی به خطا بردارید به حریف فرصت می‌دهید دو قدم بر شما پیشی بگیرد. حرکت «بیهوده»، یعنی تلف کردن «وقت»: یعنی این که در یک مسابقه دو و میدانی در کوران دویدن،‌ برای بستن بند کشف خود،‌در جا لحظه‌ای مکث کنید!  
  
[[Image:26-160-1.jpg]]
 
  
  
'''مسئله شطرنج شماره ۷'''
+
==مسئله شطرنج شماره ۷==
  
 +
{{چپ به راست}}
 +
{|
 +
|-
 +
| width="120pt"|'''سفید ۵ مهره'''
 +
|width="320pt"|b2 - Re3 - Tg4 - Da6 - Pg6
 +
|-
 +
| width="120pt"|'''سیاه ۵ مهره'''
 +
| width="320pt"|Pg7 - Pf7 - Re5 - Pb4 - Pb3   
 +
|}
 +
{{پایان چپ به راست}}
  
 +
{{وسط‌چین}}'''سفید بازی را شروع و در سه حرکت سیاه را مات میکند.'''{{پایان وسط‌چین}}
  
Pb2 - Re3 - Tg4 - Da6 - Pg6.
+
[[Image:26-160-1.jpg]]
'''سفید ۵ مهره'''
 
  
Pg7 - Pf7 - Re5 - Pb4 - Pb3.   
 
'''سیاه ۵ مهره'''
 
  
'''سفید بازی را شروع و در سه حرکت سیاه را مات میکند.'''
+
==حل مسئله شطرنج شماره ۷==
  
حل مسئله شطرنج شماره ۷
+
{{وسط‌چین}}'''سیاه در سه حرکت مات میشود'''{{پایان وسط‌چین}}
سیاه در سه حرکت مات میشود
 
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
 
{|
 
{|
 
|-
 
|-
| width="120pt"| '''سفید'''
+
| width="140pt"| '''سفید'''
| width="120pt"| '''سیاه'''
+
| width="140pt"| '''سیاه'''
 
|-
 
|-
 
| 1 – T - g1!
 
| 1 – T - g1!
سطر ۳۵۸: سطر ۳۶۹:
 
| 2 – R - f4
 
| 2 – R - f4
 
|-
 
|-
| 3 – D - f1 ++ مات  
+
| 3 – D - f1 + + مات  
 
|}
 
|}
{{پایان چپ چین}}
+
{{پایان چپ به راست}}
  
اگر
+
{{چپ‌چین}}:اگر{{پایان چپ‌چین}}
  
 
{{چپ به راست}}
 
{{چپ به راست}}
 
{|
 
{|
| 1 – ……..
+
| width="140pt"| 1 – .....
| 1 – P - f5
+
| width="140pt"| 1 – P - f5
 
|-
 
|-
 
| 2 – T - g4
 
| 2 – T - g4
 
| 2 – R - d5
 
| 2 – R - d5
 
|-
 
|-
| 3 – T x Pf5 ++ مات  
+
| 3 – T x Pf5 + + مات  
 
|}
 
|}
{{پایان چپ چین}}
+
{{پایان چپ به راست}}

نسخهٔ ‏۴ مهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۰۲:۲۶

کتاب جمعه سال اول شماره ۲۶ صفحه ۱۵۶
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۶ صفحه ۱۵۶
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۶ صفحه ۱۵۷
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۶ صفحه ۱۵۷
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۶ صفحه ۱۵۸
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۶ صفحه ۱۵۸
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۶ صفحه ۱۵۹
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۶ صفحه ۱۵۹
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۶ صفحه ۱۶۰
کتاب جمعه سال اول شماره ۲۶ صفحه ۱۶۰

نوشتهٔ ج. ان. واکر

ترجمهٔ جهانگیر افشاری


بازی شماره هفت

سفید سیاه
1 – e2 – e4 1 – e7 – e5
2 – Cg1 – f3 2 – d7 – d6
3 – d2 – d4 3 – Cg8 – f6
4 – d4 x e5 4 – Cf6 x e4
5 – Ff1 – c4 5 – .....


سفید تهدید کرده که با مانور زیر:

6 – Fc4 x F7 + کیش 6 – Re8 x f7
7 – Dd1 - d5 + کیش 7 – .....

پیاده‌ئی از حریف به غنیمت خواهد گرفت … اجازه بدهید ببینیم نبرد چگونه ادامه پیدا می‌کند:

5 – ..... 5 – Fc8 – e6
6 – Fc4 x e6 6 – f7 x e6
7 – Dd1 - e2 7 – .....

سفید مصمم است به نبرد پیاده ‪(‬b‪)‬ برود... به طوری که خواهیم دید، سفید به هدف خود می‌رسد منتهی این موفقت در ازاء انجام چهار حرکت و به وسیلهء دو مهره‌ئی که در حال حاضر عملا فعالیت می‌کنند و درگیر ماجرا هستند، به دست می آید. ‪‬شکل شماره بیست و نه...‪

26-156-1.jpg


7 – ..... 7 – d6 - d5
8 – De2 - b5 + کیش‬ 8 – Cb8 - c6
9 – Cf3 - d4 9 – ....

اگر سفید بلافاصله از وزیر e2 مدد میگرفت و پیاده سیاه b7 را از میدان خارج می‌کرد، در حقیقت با دست خود طناب‌دار را به گردن خویش می‌بست: زیرا سیاه بی‌آن که لحظه‌ئی تردید کند به صورت زیر عکس‌العمل نشان می‌داد.

9 – De2 x b7 9 – Cc6 - b4
10 – Db7 - b + کیش 10 – c7 - c6
11 – Db5 - a4 11 – Ce4 - c5
12 – Da4 x b4 12 – Cc5 - d3

و بدین سان ‪‬وزیر سفید‪‬ از دست‌ می‌رفت:

9 – .... 9 – Dd8 - d7
10 – Ob5 x b7 10 – ....


26-157-1.jpg


شکل شماره سی ‪‬… سفید، به هدف خود رسید و پیاده سیاه ‪(‬b‪)‬ را از صحنه خارج کرد… در همین حال سیاه به آرامی و متانت مهره‌های خود را گسترش داده و آماده است حریف را به‌زانو در بیآورد:

10 – ..... 10 – Ff8 - b4! + کیش
11 – c2 - c3‫ ‬ 11 – Cc6 x d4!!
12 – Db7 x a8 + کیش 12 – ......

اگر سفید به جای حرکت فوق، فیل سیاه b4 را به وسیله پیاده c3 از فعالیت باز می‌داشت، وضعش پس از نشستنِ شاه سیاه در قلعه، از آنچه که فعلا هست ناامید کننده‌تر می‌شد:


12 – ..... 12 – Re8 - f7
13 – Da8 x h8 11 – Dh7 -b5!
14– D تسلیم می‌شود

26-157-2.jpg


شکل شمارهء سی و یک‪‬ سیاه، تهدید کرده وزیر را از خانه b5 به خانه e2 خواهد کشاند و رقیب را مات خواهد کرد… سفید در برابر این تهدید نمی‌تواند مقاومت کند و بناچار تسلیم می‌شود… سفید مبهوت است و نمی‌داند چه عاملی سبب شده به این روز بیفتد‪.‬ ولی ما دلیل آن را می‌دانیم، در حرکت دهم، سفید پیاد‌ه‌ئی را که قبلا قصد جانش را جرده بود با موفقیت از فعالیت باز داشت و خود، بعد از انجام سه حرکت در زیر توده‌ئی از مشکلات دفن گردید… این چنین پی‌آمدها در برابر حرکات بی‌رویه پیاده‌ها امری عادی است. توجه داشته باشید که یورش در این بازی آن چنان که باید سهمگین و ویرانگر نبود… بازی شماره هشت نمونه دیگری است که حمله به گونه‌ئی «متدیک» و نه «پُر تب و تاب» انجام می‌شود.


بازی شماره هشت:

سفید سیاه
1 – e2 – e4 1 – e7 – e5
2 – f2 – f4 2 – Ff8 – c5
3 – Cg1 – f3 3 – d7 – d6
4 – Ff1 - c4 4 – Cg8 - f6
5 – Cb1 – c3 5 – O - O قلعه کوچک
6 – d2 – d3 6 – g4 - Cf6

یک حرکت ضعیف، اسب سیاه، قبلا به میدان آمده: مهره‌های جناح وزیر باید گسترش بیابند:

7 – Th1 - f1 7 – Cg4 x h2


26-158-1.jpg


شکل شمارهء سی و دو... سیاه، یک پیاده از حریف به غنیمت گرفته و امیدش این است که پس از حرکت:

8 – Cf3 x h2 8 – Dd8 - h4

اسب از دست رفته را با یک یورش قوی جبران کند…سفید، ابدا به نقشه حریف توجه ندارد. و خیالات دیگری در سر می پرورد. او نه تنها در گسترش مهره‌ها از رقیب پیشی گرفته، بلکه در نظر دارد به دلیل عدم حضور پیاده h2، به حمله جانانه‌ئی در ستون (h) دست یازد:

8 – Tf1 – h1 8 – Ch2 – g4
9 – dD1 – e2 9 – Fc5 – i2 + کیش
10 – Re1 – f1 10 – Cb8 – c6

سیاه، بالاخره با تاخیر چهار حرکت، به گسترش مهره‌های جناح وزیر پرداخت… در همین شرایط مهره‌های سفید در سنگرهای مناسب مستقر هستند و آماده‌اند حمله نهائی را آغاز کنند….

شکل شماره سی و سه:

26-158-2.jpg


سفید سیاه
11 – f4 – f5 ! 11 – Ff2 – c5
12 – Cf3 – g5 12 – Cg4 – h6

اگر سیاه به عوض حرکت فوق، اسب g4 را در خانه f6 مستقر می‌کرد، سفید با انتخاب:

13 – Cg5 x h7 13 – Cf6 x h7
14 – De2 – h5 14 – .....

بازی را به سود خود به پایان می‌برد. ولی اکنون:

13 – De2 - h5 13 – Dd8 - e8

سفید، این آمادگی را پیدا کرد، که ضربه نهائی را وارد نماید و در مواضع حریف رخنه کند:

14 – Cg5 x h7!! 14 – Rg8 x h7
15 – Fc1 x h6 15 – g7 - g6

اگر سیاه، فیل سفید h6 را به وسیله پیاده g7 از میان بر می‌داشت، باز هم در وضعش تغییری حاصل نمی‌شد و بزودی در برابر عکس‌العمل:

16 – Dh5 x h6 + کیش 16 – Rh7 - g8
17 – Dh6 – h7 17 – .......

خاموش می‌شد:

16 – Dh5 x g6!! 16 – .......

سفید، راه بسیار خوبی برای پایان دادن به تقلای سیاه برگزیده:

16 – ..... 16 – f7 x g6
17 – Fh6 x f8 + مات

سیاه، از حول حلیم در دیگ افتاد! و سزای آزمندی خود را دید و در «ستونی» مات شد که در همان ستون یک پیاده از حریف هوشیار به فنیمت گرفته بود. شکل شماره چهل .. آنچه از بازی‌های شماره هفت و هشت می‌آموزیم این است: گرفت پیاده در آغاز مبارزه ممکن است از نظر کمی برتری محسوب شود، ولی این برتری دیری نمی‌پاید و به علت انجام حرکات بی‌رویه خنثی می‌شود.


خلاصه آنچه گذشت

در شروع هر مبارزه، بیش‌ترین کوشش باید صرف گسترش مهر‌ه‌ها شود. مادامی که مهره‌ها را در خانه‌های مناسب قرار نداده‌اید،‌نه تنها قادر نیستید به حمله دست یازید،‌بلکه امکان «دفاعی» شما تقریبا به صفر می‌رسد. هدف، باید کسب برتری در گسترش مهره‌ها باشد تا بتوانید قبل از آمادگی حریف به اوی یورش ببرید… اگر حریف به طرز صحیحی با شما مقابله می‌کند و اجازه نمی‌دهد در گسترش مهر‌ه‌ها بر او پیشی بگیرید، باید بکوشید حریمی به وجود بیاورید تا نتواند گام نخستین را به ضرر شما بردارد… در هشت مثاله که از نظرتان گذشت، پیروزی از آن حریفی بود که با رعایت اصول، مهره‌هایش را به سرعت گسترش داد و طرف مقابل را به دلیل گمراهی، قرین شکست کرد… در هیچ یک از بازی ‌های قبل، نمی‌توان عیب و ایرادی در نحوه مبارزه بازیکنی که نبرد را به سود خود به پایان برده، پیدا کرد… در هر یک از مثال‌ها: برنده به گونه‌ئی چشمگیر رقیب را به خاطر سهل‌انگاری در گسترش مهر‌ها شکست داده… نمونه‌هایی را که بررسی کردید، مبیین این واقعیت‌اند که در برابر گسترش ضعیف می‌توان قاطعانه بر حریف پیروز شد… ممکن است حریفان در انتخاب راه صحیح ناتوان باشند، بر شما فرض است که هرگز امکان پیدا کردن راه صحیح را به آن‌ها ندهید. بنابراین در شروع بازی:

+ هرگز کمر به قتل پیاده‌ ها نبندید.

+ هر مهره را پیش از یک بار حرکت ندهید.

+ قبل از تکمیل شدن «گسترش» مهره‌ها، به حمله دست نیازید.

+با انجام حرکات بیهوده پیاده‌ها، وقت تلف نکنید.

+ با گسترش تهاجمی از نظر زمان جلو بیفتید.

راستی تا به حال چند بار به هنگام مبارزه با افسوس از خود سوال کرده‌اید: «اگر می‌توانستم دو حرکت دیگر انجام بدهم….؟» حتما خیلی! در شطرنج حرکت یعنی زمان… هر حرکتی که انجام می‌دهید، گامی است که به جلو یا به عقب بر‌می‌دارید و دیگر نمی‌توانید آن را تصحیح کنید و حرکت دیگری جایگزینش نمائید. اگر قدمی به خطا بردارید به حریف فرصت می‌دهید دو قدم بر شما پیشی بگیرد. حرکت «بیهوده»، یعنی تلف کردن «وقت»: یعنی این که در یک مسابقه دو و میدانی در کوران دویدن،‌ برای بستن بند کشف خود،‌در جا لحظه‌ای مکث کنید!


مسئله شطرنج شماره ۷

سفید ۵ مهره b2 - Re3 - Tg4 - Da6 - Pg6
سیاه ۵ مهره Pg7 - Pf7 - Re5 - Pb4 - Pb3
سفید بازی را شروع و در سه حرکت سیاه را مات میکند.

26-160-1.jpg


حل مسئله شطرنج شماره ۷

سیاه در سه حرکت مات میشود
سفید سیاه
1 – T - g1! 1 – R - f5
2 – R - d4 2 – R - f4
3 – D - f1 + + مات
:اگر
1 – ..... 1 – P - f5
2 – T - g4 2 – R - d5
3 – T x Pf5 + + مات